Vaccinatie tegen griep is al jarenlang een standaardmaatregel voor ouderen, binnenkort kan daar misschien wel het vaccin tegen gordelroos bij komen. Vooral 60-plussers zullen in aanmerking komen voor deze vaccinatie. In dit artikel lees je alles wat je moet weten over het gordelroosvaccin en de voor- en nadelen ervan.
Gordelroosvaccin hoog op de politieke agenda
Het onderwerp vaccinatie tegen gordelroos staat hoog op de politieke agenda. Begin van dit jaar debatteerde de Tweede Kamer over medische preventie, waaronder ook het belang van vaccinatie tegen gordelroos. Al in 2020 werd er een motie aangenomen voor de landelijke invoering van de gordelroosvaccinatie. Echter, vanwege de hoge kosten en de relatief kleine groep die bescherming nodig heeft tegen ernstige zenuwpijn. Mensen uit een van de medische risicogroepen krijgen de vaccinatie momenteel vergoed. Wie niet tot zo’n risicogroep behoort kan zich laten inenten, maar op eigen kosten.
Is een vaccin tegen gordelroos de moeite waard?
Het nieuwe gordelroosvaccin, bekend onder de merknaam Shingrix, is effectief in 9 van de 10 gevallen. Dit vaccin wordt al op grote schaal toegepast in landen zoals Duitsland en de Verenigde Staten. Het vaccin biedt tal van voordelen:
- Vermindert de kans op gordelroos: Het vaccin verlaagt het risico op gordelroos met 50% tot 70%.
- Mildere infectie na vaccinatie: Als je toch gordelroos krijgt na vaccinatie, is de infectie vaak milder en duurt deze minder lang.
- Bescherming tegen complicaties: Het vaccin kan ook het risico op ernstige complicaties, zoals postherpetische neuralgie (langdurige zenuwpijn), aanzienlijk verminderen.
- Betere levenskwaliteit: Aangezien gordelroos pijn en ongemak veroorzaakt, kan het vaccin bijdragen aan een betere levenskwaliteit, vooral voor ouderen.
- Langdurige bescherming: Het vaccin biedt langdurige bescherming, wat het een waardevolle investering in je gezondheid maakt.
Waarom komt gordelroos vaker voor bij ouderen?
Gordelroos treft vooral mensen met een verzwakt immuunsysteem, waaronder ouderen. Daarom hebben vooral 60-plussers bat bij het vaccin. Oudere volwassenen lopen een groter risico op complicaties, waaronder hevige zenuwpijn. Het vaccin beschermt hen tegen deze pijnlijke aandoening.
Wat is gordelroos precies?
Gordelroos, ook wel bekend als herpes zoster, wordt veroorzaakt door hetzelfde virus dat waterpokken veroorzaakt: het varicella-zoster-virus. Na een doorgemaakte waterpokkeninfectie blijft het virus sluimeren in de zenuwcellen van het lichaam en kan het later in het leven opnieuw actief worden, wat leidt tot gordelroos. De infectie veroorzaakt vaak een pijnlijke, jeukende uitslag in de vorm van een band aan 1 kant van het lichaam.
Symptomen van gordelroos
Gordelroos begint vaak met een pijnlijke uitslag, die snel verandert in met vocht gevulde blaasjes. Deze blaasjes barsten open en vormen korstjes. De uitslag gaat gepaard met intense pijn, jeuk en gevoeligheid van de huid.
Wie krijgt gordelroos?
Hoewel gordelroos vooral voorkomt bij ouderen, kan het ook optreden bij jongere mensen met een verzwakt immuunsysteem. Ook mensen die nog nooit waterpokken hebben gehad en in contact komen met iemand met gordelroos, kunnen geïnfecteerd raken.
Behandeling van gordelroos
De behandeling van gordelroos bestaat meestal uit antivirale medicijnen om de duur van de infectie te verkorten. Daarnaast kunnen pijnstillers en corticosteroïden worden voorgeschreven om de symptomen te verlichten.
Kan gordelroos voorkomen worden?
Ja, gordelroos is te voorkomen. Het Shingrix-vaccin biedt bij 9 van de 10 mensen bescherming tegen de ziekte. Volgens Bart-Jan Kullberg, voorzitter van de Gezondheidsraad, kan dit vaccin een hoop leed besparen. In 2019 adviseerde de Gezondheidsraad het vaccin aan te bieden aan alle 60-plussers, op voorwaarde dat de kosten verlaagd zouden worden.
Hoewel het RIVM in 2022 vergevorderde gesprekken voerde met de producent van het vaccin om de prijs te verlagen, is het onderwerp stil komen te liggen. In Nederland is de vaccinatie voorlopig nog geen prioriteit voor de overheid, in tegenstelling tot landen zoals Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk waar al nationale vaccinatieprogramma’s bestaan.
De kosten en beschikbaarheid van het vaccin
In Nederland kunnen individuen het vaccin wel op eigen kosten verkrijgen. De 2 benodigde injecties kosten samen ongeveer 350 euro. Voor gezonde mensen wordt het vaccin momenteel niet vergoed door de basisverzekering. Dit roept de vraag op of het vaccin voor iedereen toegankelijk zou moeten zijn, ongeacht de financiële middelen.
Preventie tegen waterpokken: een stap verder?
Voor ouders die willen voorkomen dat hun kinderen later in hun leven gordelroos ontwikkelen, bestaat er ook een vaccin tegen waterpokken. Viroloog Matthijs Welkers stelt dat het waterpokkenvaccin niet alleen beschermt tegen deze kinderziekte, maar mogelijk ook het risico op gordelroos op latere leeftijd vermindert. Dit vaccin kost rond de 150 euro, maar is in Nederland niet breed beschikbaar omdat de Gezondheidsraad het vanwege de lage ziektelast niet aanbeveelt voor grootschalige inenting.
Moet je je laten inenten tegen gordelroos?
De keuze om je te laten vaccineren tegen gordelroos is afhankelijk van je leeftijd, gezondheidstoestand en persoonlijke voorkeur. Het vaccin biedt aanzienlijke bescherming en kan veel pijn en complicaties voorkomen, vooral voor ouderen. Met een jaarlijkse toename van gordelroosgevallen en de mogelijkheid van ernstige zenuwpijn, is het vaccin een waardevolle preventieve maatregel. Echter, gezien de kosten die nu nog aan de vaccinatie verbonden zijn, is het belangrijk om goed geïnformeerd te blijven over toekomstige ontwikkelingen rondom de beschikbaarheid en vergoeding van het vaccin.
Heb jij al nagedacht over een gordelroosvaccin?
Foto: Canva