Verrassend verband tussen vaccinatie en lagere kans op dementie

Bron: © Canva. Vaccinatie kunnen helpen tegen dementie wijzen onderzoeken uit. 

---

Amerikaans onderzoek toont aan dat ouderen die zich laten vaccineren tegen bepaalde virussen, tot wel 20 procent minder kans hebben op het ontwikkelen van dementie. Deze onverwachte ontdekking opent de deur naar een mogelijk revolutionaire preventieve aanpak van een van de grootste gezondheidsproblemen.

Vaccins tegen griep, hepatitis en gordelroos

Amerikaanse wetenschappers analyseren grote hoeveelheden medische data van ouderen boven de 65 jaar. Wat blijkt? Mensen die gevaccineerd zijn tegen virussen zoals griep, gordelroos (herpes zoster), hepatitis of pneumokokken, ontwikkelen aantoonbaar minder vaak dementie.

Vooral bij de griepprik en het gordelroosvaccin is het verschil opvallend. Ouderen die jaarlijks een griepvaccin krijgen, lopen zo’n 12 procent minder risico. Bij de gordelroosprik daalt het risico zelfs met 20 procent. Een verrassend effect, dat veel verder reikt dan alleen bescherming tegen infecties.

Lees ook: De gordelroos vaccinatie voor 60-plussers.

Hoe beschermen vaccins tegen dementie?

Onderzoekers vermoeden dat het effect te maken heeft met het immuunsysteem. Vaccinaties lijken een ‘trainend’ effect te hebben: je immuunsysteem leert sneller en efficiënter reageren op indringers. Maar het gaat verder dan dat.

Vaccinaties kunnen mogelijk ook chronische ontstekingsreacties in je lichaam en hersenen verlagen. En dat is belangrijk, want langdurige neuro-inflammatie (stille hersenontstekingen) is één van de risicofactoren voor het ontstaan van Alzheimer en andere vormen van dementie.

Er zijn ook kritische tegengeluiden. Lees verder onder het bericht >>

Lichaam alerter, maar minder snel oververhit

Je kunt het vergelijken met een thermostaat die opnieuw wordt afgesteld: je lichaam blijft alerter, maar raakt minder snel oververhit. En precies die balans lijkt cruciaal voor een gezond brein op latere leeftijd.

Natuurlijk zijn dit observatiestudies. Wees voorzichtig met de conclusies. Dat gevaccineerde mensen minder vaak dementie krijgen, wil nog niet zeggen dat het door het vaccin komt.

Andere factoren kunnen meespelen: mensen die zich laten vaccineren zijn vaak bewuster met hun gezondheid bezig, hebben meer sociale contacten en bezoeken vaker de huisarts. Toch blijft het verschil opmerkelijk, zelfs na correctie voor deze factoren. Onderzoekers benadrukken daarom dat het geen toeval lijkt te zijn. Meer klinische studies zijn nu nodig om het precieze mechanisme te achterhalen.

Preventie belangrijker dan ooit in strijd tegen Alzheimer

Je weet dat er op dit moment geen genezing bestaat voor dementie. Medicijnen kunnen het proces vertragen, maar niet stoppen. Preventie wordt daarom steeds belangrijker.

Dat vaccinatie hier mogelijk een rol in kan spelen, is hoopgevend. Zeker in een tijd waarin het aantal mensen met dementie wereldwijd sterk toeneemt, vooral door de vergrijzing. Als een relatief eenvoudige prik het risico al met 10 tot 20 procent kan verlagen, is dat een enorme winst voor de volksgezondheid.

Lees verder onder de video >>

Wat kun jij doen?

Ben je ouder dan 60 jaar? Je hebt dan heb je in Nederland recht op een gratis griepprik. Ook vaccinatie tegen gordelroos komt voor steeds meer mensen in beeld. Laat je laten informeren bij je huisarts.

Niet alleen om een infectieziekte te voorkomen, maar mogelijk ook om je hersengezondheid op lange termijn te beschermen. Je geeft jezelf niet alleen bescherming tegen een virus, maar mogelijk ook een extra buffer tegen cognitieve achteruitgang.

Vaccinatie tegen dementie: toekomst of toeval?

Het is nog te vroeg om te concluderen dat vaccinatie dé oplossing is tegen dementie. Maar de eerste aanwijzingen zijn sterk genoeg om serieus te nemen. Onderzoekers gaan nu verder met het ontrafelen van het precieze effect.

Het is vooral een uitnodiging om breder te kijken naar preventie. Gezond leven, blijven bewegen, sociaal actief blijven – én misschien ook: vaccineren.

*Startpagina geeft geen medisch advies alleen tips en informatie. Raadpleeg bij gezondheidsklachten altijd een arts.

Bronnen:

Vox, VRT, Nature, PMC