Met een boodschappenlijst in de hand maak je een rondje door de supermarkt. Groente, rijst, wat vlees, maar bij de kassa liggen er toch veel meer boodschappen in het mandje dan op het lijstje staan. Hoe kan dat? De winkel haalt slimme trucs uit, met als doel dat klanten meer besteden. Dit zijn de 7 psychologische trucs van de supermarkt.
Aan het begin van de twintigste eeuw ontstonden de eerste zelfbedieningswinkels in Amerika, na de tweede wereldoorlog waaide die trend ook over naar Europa. De nieuwe winkels kregen de Amerikaanse naam ‘supermarkt’. Tegenwoordig gaat elke Nederlander gemiddeld 3 keer per week naar de supermarkt, we halen daar het grootste deel van onze boodschappen en spenderen daar veel tijd. Over elk detail van de inrichting van de supermarkt is nagedacht, met als doel: klanten die zoveel mogelijk uitgeven.
1. Tempo omlaag
Mensen die heel snel de boodschappen pakken die ze nodig hebben en in een rechte streep naar de kassa gaan, zorgen niet voor extra omzet van de supermarkt. Mensen die op hun gemak door de winkel lopen, juist wél. Daarom neemt de supermarkt maatregelen om het tempo te vertragen. Dat begint bij de poortjes, die maar langzaam open gaan. Ook draait de supermarkt rustige muziek, om te voorkomen dat je snel door de winkel gaat. Een schap met aanbiedingen niet ver van de ingang zorgt ook voor vertraging: je wilt toch even kijken of je iets wilt meenemen. Zo, het tempo is eruit!
2. Eerst gezonde groente, dan de rest
Volgens sommige supermarkten liggen groente en fruit aan het begin van de route door de winkel, omdat we over het algemeen onze maaltijd plannen aan de hand van de groente die we eten. Marketing-experts zeggen dat mensen die wat gezonde groente en fruit in hun karretje hebben liggen, zich daarna vrij voelen om ook wat boodschappen mee te nemen die niet op het lijstje staan.
Heb je bovendien gemerkt dat de winkelwagentjes en de mandjes steeds groter worden? Dat is ook een truc: als mensen de bodem van hun kar nog kunnen zien, hebben ze het idee dat ze nog niet veel gekocht hebben – en dat er nog wel wat bij kan.
3. Mmm, ik ruik vers brood
Op de broodafdeling bakken ze de hele dag vers brood en croissants af. Niet alleen om voortdurend vers brood te verkopen, maar ook omdat de geur van brood direct je maag aanspreekt: honger! En mensen met honger kopen meer, dat is een feit. In elk geval die lekkere koffiebroodjes, die vers in het schap liggen. Maar hoe vers is vers?
Sommige vruchtensappen of zuiveldrankjes staan in het koelschap om je te laten denken dat ze vers zijn, maar ze zijn in feite hetzelfde als de pakken vruchtensap die bij het fris staan. Dat geldt ook voor bepaalde toetjes: ze staan bij de zuivel, maar kunnen ook bij de lang houdbare producten staan. Omdat we denken dat het vers is, willen we er meer voor betalen.
4. Alles staat op een slimme plek
De goedkopere producten staan niet op ooghoogte, maar die liggen onderin of juist helemaal bovenaan het schap: je moet er even naar zoeken én voor bukken of reiken. De duurdere A-merken liggen zo voor het grijpen. In het pad met de ontbijtproducten staan de ontbijtgranen voor kinderen trouwens een stuk lager: op ooghoogte van de kinderen. Dat geldt ook voor bepaalde snoepjes met stripfiguren erop. Tja, als een kind het heeft gezien, hebben maar weinig mensen zin in een opvoedkundig gesprek tijdens het boodschappen doen: die kauwgomballen mogen toch in het karretje. De stroopwafels liggen niet toevallig vlakbij de pakken koffie, de chocola is nooit ver van de theezakjes ingedeeld. Ook weer een truc: als je denkt aan koffie, neem je misschien ook een pakje koek mee om er gezellig bij te eten.
Uitgebreid assortiment met bijzondere theeselecties
5. Wilt u wat proeven?
Op verschillende plekken in de supermarkt kun je wat proeven: blokjes kaas, een nieuw soort yoghurt of een vruchtensapje. Zelfs als je niet van plan bent om die specifieke yoghurt of een stuk kaas te kopen, kom je toch in de verleiding om wat extra dingen in de kar te gooien. Dat heeft te maken met de wet op de wederkerigheid, een psychologisch principe waardoor je onbewust, door de aangeboden proeverij aan te nemen, denkt dat je de supermarkt wat verschuldigd bent. En die gratis koffie en thee in het koffie-hoekje? Voor een deel bedoeld om je langer en rustiger te laten winkelen, zie punt 1, maar ook om je onderbewuste aan te spreken op datzelfde ‘schuldgevoel’.
6. Rondje door de winkel
Vraag je je af waarom de meeste supermarkten een winkelroute hebben zodat je altijd tegen de klok in moet lopen? De meeste mensen zijn rechtshandig, duwen hun kar met de linkerhand en hebben zo de rechterhand vrij om meer spullen te pakken. Geen toeval! Dat geldt ook voor de plek van de vleesafdeling, de broodafdeling en het zuivel: helemaal achterin de winkel. Dat zijn producten die mensen regelmatig kopen, en om die te bereiken moeten ze de hele supermarkt door. Op die manier komen ze ook langs schappen waar ze wat impulsaankopen doen, die niet direct nodig zijn. In elke supermarkt is altijd wel een merk bier in de aanbieding. Waarom? Mensen die een krat bier kopen, komen met de auto. En als je met de auto boodschappen doet, koop je meer. Tel uit je winst!
7. Bij de kassa
Vlak voor de kassa loop je langs de diepvriesafdeling. Niet voor niks pas aan het einde van de winkelroute, want dat zorgt ervoor dat niemand door de supermarkt haast omdat een pak ijs in het wagentje ligt te ontdooien. Bij het wachten voor de kassa valt je oog op de speciale aanbieding die daar is neergezet: iets lekkers, ‘flink’ afgeprijsd. Toch maar even meenemen? En zo’n verrassingsei voor de (klein)kinderen of een zakje drop voor in de auto is ook moeilijk te weerstaan.
Het feit dat je bij de kassa niet altijd meer automatisch een bonnetje krijgt, heeft niet alleen te maken met het milieu: geen bon betekent ook geen recht op retour, en je bent snel weer vergeten hoeveel je voor deze boodschappen hebt afgerekend. Doe je mee met de spaaractie? Wilt u een kleurplaat voor de (klein)kinderen? Ook dat is een truc om meer omzet te genereren, en de meeste mensen vinden het leuk om stickers op een kaart te plakken. Het geeft je nog even een goed gevoel: een volle kar boodschappen, en nog iets cadeau ook!
Lees ook
- Doe je de boodschappen liever online? Zo werkt boodschappen thuis laten bezorgen.
- Is er aan het einde van het huishoudbudget vaak een stukje maand over? Misschien heb je iets aan tips om grip te houden op het huishoudboekje.