De gevolgen van klimaatverandering tekenen zich met het jaar scherper af. Een van de risico’s die met de opwarming van ons land op de loer ligt is de opkomst en verspreiding van tropische ziektes.
“Maar geen paniek: we zijn goed uitgerust voor behandeling van deze ziekten”, zeggen de specialisten. Dat maakt de kans op grootschalige uitbraken laag.
Voorkomen beter dan genezen
Niettemin is het van belang ons bewust te zijn van de mogelijke gezondheidsrisico’s van tropische ziektes. Het nemen van preventieve maatregelen kan geen kwaad, want voorkomen is nog altijd beter dan genezen. Dat kun je doen door de kans op blootstelling aan ziekte-overdragende insecten zoals muggen en teken te voorkomen.
Lokale uitbraken van tropische ziektes
Hoogleraar Martin Grobusch, hoofd van het Centrum voor Tropische Geneeskunde en Reizigersgeneeskunde van het Amsterdam UMC verwacht dat door de klimaatverandering in ons land meer kleine uitbraken van infectieziekten plaatsvinden. Er zijn in ons land al gevallen gesignaleerd van het Westnijl-Virus en we zullen in de toekomst ook andere door muggen overgedragen ziektes tegen het lijf lopen. “Niet grootschalig, maar als lokale uitbraak”, zegt Grobusch tegen RTL Nieuws.
Sporadische gevallen van dengue
Welke tropische ziektes kunnen over komen waaien naar ons land en welke risico’s loop je daarbij?
1. Malaria
Malaria wordt veroorzaakt door malariaparasieten en overgedragen door muggen. Hoewel Nederland geen endemisch gebied is voor malaria, beïnvloeden veranderingen in temperatuur en neerslag de verspreiding van muggen die de ziekte dragen. Dit vergroot theoretisch de kans op lokale uitbraken. Malaria is een infectieziekte met symptomen die variëren van mild tot ernstig zoals:
- koorts
- koude rillingen
- spierpijn
- hoofdpijn
- vermoeidheid
- misselijkheid en braken
- diarree
2. Dengue
Dengue, ook wel bekend als knokkelkoorts, is ook een door muggen overdraagbare infectieziekte die wordt veroorzaakt door het denguevirus. Het wordt overgebracht door de beet van geïnfecteerde Aedes-muggen. Deze muggen komen voor in tropische en subtropische gebieden over de hele wereld. De symptomen van dengue variëren van mild tot ernstig en omvatten:
- hoge koorts
- ernstige hoofdpijn
- pijn achter de ogen
- gewrichts- en spierpijn
- uitslag op de huid
- bloedingen, zoals bloedneuzen of tandvleesbloedingen
- misselijkheid en braken.
In ernstige gevallen leidt dengue tot het dengue-hemorragisch syndroom (DHS) of het dengue-shocksyndroom (DSS), wat levensbedreigend kan zijn. DHS en DSS gaan gepaard met ernstige bloedingen, shock, orgaanfalen en vereisen onmiddellijke medische behandeling.
3. West-Nijlvirus
Het virus is vernoemd naar de regio waar het voor het eerst werd geïdentificeerd: West-Nijldistrict van Oeganda in 1937. Sindsdien heeft het zich verspreid naar andere delen van de wereld. Symptomen van een West-Nijlvirusinfectie bij mensen zijn:
- koorts
- hoofdpijn
- vermoeidheid
- spierpijn
- gewrichtspijn
- huiduitslag
- lichte tot matige koorts.
In ernstige gevallen kan West-Nijlvirusziekte leiden tot encefalitis (hersenontsteking), meningitis (hersenvliesontsteking) en andere neurologische aandoeningen. Oudere volwassenen en mensen met verzwakte immuunsystemen lopen een groter risico op ernstige complicaties.
Er is geen specifieke behandeling voor West-Nijlvirusinfectie. De behandeling richt zich op het verlichten van symptomen. Het voorkomen van beten van geïnfecteerde muggen is de belangrijkste manier om West-Nijlvirusinfectie te voorkomen. Gebruik daarom muggenwerende middelen, draag beschermende kleding en verminder en vermijd stilstaand water waar muggenlarven zich kunnen ontwikkelen.
4. Overdraagbare ziekten door teken
Het aantal teken in Nederland is toegenomen, als gevolg van veranderingen in temperatuur en neerslagpatronen. Het leidt tot een groter risico op tekenbeten en ziektes die ze overdragen zoals de ziekte van Lyme. Als een teek is besmet met ziekteverwekkers en deze op je overdraagt kunnen de volgende symptomen optreden:.
- jeuk en huidirritaties
- koorts
- hoofdpijn
- gewrichtspijn
- vermoeidheid
- huiduitslag.
De ernst van de symptomen varieert en hangt af van de ziekte en de individuele reactie.
Wat kun je doen?
- controleer je huid op tekenbeten als je in de natuur bent geweest
- draag beschermende kleding
- gebruik muggenwerende middelen
- vermijd hoog gras en dichte begroeiing in gebieden waar teken voorkomen.
- neem een tekenbeten serieus
- zoek medische hulp bij symptomen
Infectieziektes door overstromingen
Niet alleen insecten zorgen bij klimaatverandering voor het overdragen van ziektes. Ook overstromingen nemen risico’s met zich mee. Veel infectieziekten zijn overdraagbaar via water en voedsel. “Als door extreem weer de riolen overstromen, is er ook meer kans op voedselinfecties”, zegt hoogleraar Marion Koopmans, hoofd afdeling Viroscience van het Erasmus MC.
Nieuw terrein voor de malariamug
Koopmans doet met het Pandemic and Disaster Centre onderzoek naar de veranderingen die in het landschap zijn te verwachten als gevolg van klimaatverandering. Met een dalende grondwaterspiegel en stijgende zeespiegel verzilten stroken land aan de kunst. Daarnaast zijn er plannen om waterbuffergebieden en wetlands aan te leggen om overstromingen tegen te gaan. “Gebieden waar bijvoorbeeld malariamuggen prima gedijen”, zegt Koopmans.
Bron: RTL Nieuws