Nog altijd komen huishoudens in financiële nood omdat ze zorg, huur- of een andere toeslag moeten terugbetalen. Het toeslagenstelsel moet daarom zo snel mogelijk worden afgeschaft. Dat vindt Bart Snels, onafhankelijk inspecteur-generaal bij de Inspectie belastingen, toeslagen en douane.
Omdat veel mensen afhankelijk zijn van toeslagen is het systeem niet per direct af te schaffen voordat er eerst een goed alternatief is. Daar wordt nu aan gewerkt. Veel Nederlanders hebben te maken met toeslagen. Vorig jaar is voor 15,7 miljard euro aan toeslagen gestort op de rekeningen van 5,7 miljoen huishoudens. Er zijn 7,8 miljoen toeslagen uitgekeerd aan totaal 9,5 miljoen mensen.
Hoge terugvorderingen
We hebben in Nederland verschillende toeslagen zoals:
1. Zorgtoeslag
2. Huurtoeslag
3. Kinderopvangtoeslag
4. Kindgebonden budget.
Voor elk van deze toeslagen gelden specifieke voorwaarden. Mensen moeten zelf beoordelen of ze recht hebben op een toeslag. Alleen weet je van tevoren niet of je gaat scheiden, gaat samenwonen, of dat je partner overlijdt? Je weet niet of 1 van je kinderen onverwacht weer thuis komt wonen, gaat werken en dus een eigen inkomen heeft? Al die veranderingen hebben wel direct gevolgen voor het recht op toeslagen. En als je die niet op tijd doorgeeft aan de Belastingdienst, krijg je meteen hoge terugvorderingen.
Toeslagenstelsel tast bestaanszekerheid burgers aan
Niet de ambtenaren die het beleid uitvoeren zorgen voor problemen, het probleem is het toeslagenstelsel zelf, volgens Snels. “We vragen het onmogelijke van mensen en hebben alle financiële risico’s bij de burgers neergelegd. We tasten hierdoor de bestaanszekerheid van mensen aan”, zegt hij in dagblad Trouw. Hij vertelt dat er elke dag weer hoge terugvorderingen van toeslagen zijn. Omdat mensen niet op tijd iets hebben doorgegeven, wat ze wel hadden moeten doen; omdat er iets is veranderd in hun inkomen of de samenstelling van het huishouden.
Het probleem van het toeslagenstelsel is volgens hem dat van mensen wordt verwacht dat zij kunnen voorspellen of er het komende jaar iets in hun huishouden gaat veranderen.
Hoogleraar belastingrecht aan de Universiteit Leiden, Koos Boer, sluit zich aan bij de kritiek op het toeslagenstelsel. “Het huidige systeem creëert complexe geldstromen. En het het blijft onzeker of de ontvanger van bijvoorbeeld huurtoeslag, het geld daadwerkelijk aan huur besteedt.” Het is volgens Boer ingewikkeld en heel lastig te bepalen wie recht heeft op welke toeslagen.
Alternatief voor toeslagenstelsel
Een alternatief voor het huidige stelsel is om bepaalde voorzieningen, zoals kinderopvang, voor mensen gratis te maken. Het kabinet werkt daaraan. Zorgtoeslag zou onder de verantwoordelijkheid van de verzekeraars kunnen vallen en huurtoeslag zou direct met verhuurders geregeld kunnen worden.
In het rapport Alternatieven voor het Toeslagenstelsel van het Ministerie van Financiën wordt gesproken over de mogelijkheid de prijzen van de zorg, huurwoningen en kinderopvang te verlagen. Daardoor wordt het stelsel voor inkomensondersteuning eenvoudiger. Ook wordt er nagedacht over inkomensonafhankelijke ondersteuning.
Als je in de problemen bent gekomen met het je toeslagen ga dan op zoek naar advies. Kijk ook voor een goede rechtsbijstandverzekering.