Soms overvalt het je, een benauwd gevoel of kortademigheid. Klinkt dit jou bekend in de oren? Benauwdheid en ademhalingsproblemen kunnen iedereen overkomen. Het kan warmte zijn, of je hebt net hard gesport. Waar komt het plotselinge gevoel van het ontnemen van de adem vandaan en hoe kun je dit het beste oplossen? Wij leggen het uit.
Wist je dat het voor ruim 1,2 miljoen Nederlanders een structureel probleem is? In Nederland hebben namelijk maar liefst 636.200 mensen de diagnose astma1 en 614.000 mensen hebben de diagnose COPD2. En dit betreft alleen degenen waarbij de arts heeft vastgesteld dat zij een longziekte hebben, mogelijk zijn er nog veel meer mensen met benauwdheidsklachten.
Redenen van benauwdheid
Krijg je de benauwdheid zomaar, terwijl je niks bijzonders doet, dan kun je denken aan hyperventilatie. Dat ontstaat als je op een verkeerde manier ademhaalt. Sommige mensen krijgen dat als ze in paniek zijn en zich angstig voelen, maar het kan ook spontaan gebeuren.
Word je erg benauwd als je flink hebt gesport of bewogen, dan heeft die benauwdheid misschien iets te maken met je hart of met je longen. Rook je? Is je conditie niet optimaal? Allemaal redenen waardoor je plotseling benauwd kunt worden.
Ben je vaker benauwd? Heb je er last van en merk je dat je bepaalde dingen gaat vermijden om die benauwdheid te voorkomen? Neem dan contact op met je huisarts. En is de benauwdheid heel acuut, kom dan ook direct in actie. Slecht kunnen ademen kan een onschuldige oorzaak hebben, het kan ook een symptoom van een serieuzer probleem zijn.
Benauwdheid door astma of COPD
Voor 1,2 miljoen Nederlanders is benauwdheid bijna dagelijkse kost. Zij hebben astma of COPD.
Astma is een chronische ontsteking van de luchtwegen, COPD is een verzamelnaam voor chronische bronchitis en longemfyseem. Heb je deze longaandoening, dan ben je waarschijnlijk ook gevoelig voor stoffige ruimtes, rook of andere irriterende stoffen.
Dit hoeft gelukkig niet altijd te betekenen dat je bewegingsvrijheid beperkt wordt. Tegenwoordig kun je met medicijnen meestal blijven doen wat je al deed. Met een puffer, officieel: inhalator, komen deze speciale medicijnen in de longen, waar ze ontstekingen onder controle houden en bij acute problemen verlichting geven.
Fouten bij het gebruik van longmedicatie
Zo’n puffer is een prachtige uitvinding, maar in de praktijk niet altijd voor iedereen even simpel te gebruiken. Meer dan 70% van de astma- en COPD-patiënten gebruikt zijn of haar inhalatiemedicatie verkeerd3. Voor juist gebruik van de longmedicatie is goede uitleg cruciaal. De meeste apotheken, artsen, verpleegkundigen en praktijkondersteuners nemen dan ook uitgebreid de tijd om uit te leggen hoe de inhalator gebruikt moet worden.
Toch worden er nog steeds veel fouten gemaakt, omdat men thuis weer vergeet hoe het moet. Veel gemaakte fouten zijn verkeerd gebruik van de inhalator zelf4, vergeten om de adem vast te houden na inhalatie en het puffen met een lege inhalator5. Heb jij een inhalator, maar begin je te twijfelen of je deze goed gebruikt? Op de website www.inhalatorgebruik.nl vind je alle inhalatoren en een stap-voor-stap uitleg of instructiefilm.
Hulpmiddelen bij het gebruik van inhalatiemedicatie:
-
Voorzetkamer; er wordt aangeraden om bij een dosisaerosol altijd een voorzetkamer te gebruiken6. Hierdoor kun je eerst de puffer indrukken en daarna rustig inhaleren. Het zorgt er ook voor dat je de medicijnen gelijkmatig inademt uit de voorzetkamer. Hierdoor slaan er minder druppeltjes neer in de mondkeelholte, waardoor je minder last hebt van bijwerkingen zoals heesheid en schimmelinfecties. Daarnaast komt er meer medicatie in de longen, daar waar het zijn werk moet doen.
TIP: Sommige voorzetkamers hebben extra handigheidjes ingebouwd, zoals een fluitje dat aangeeft dat je te snel inhaleert of een luchtklepje dat je ziet bewegen als je uitademt door de voorzetkamer. Voor kinderen en ouderen zijn er ook maskers beschikbaar in verschillende maten die je op de voorzetkamer kunt zetten om te voorkomen dat medicatie verloren gaat.
-
Dosisteller; weet jij hoeveel medicatie er nog in jouw inhalator zit? Het is het soms lastig inschatten hoeveel pufjes je nog over hebt. Veel mensen puffen dan ook door met een lege inhalator, omdat je niet in de gaten hebt dat het medicijn al op is en je alleen nog drijfgas inademt. Dat kun je beter voorkomen.
De CountAir® dosisteller past op vrijwel alle dosisaerosolen en telt het aantal pufjes voor jou af. Zo weet je op ieder moment hoeveel medicatie er nog in je puffer zit en wanneer je weer een nieuwe puffer nodig hebt. Uit onderzoek blijkt bovendien dat een teller zorgt voor 45 procent minder bezoeken aan de spoedeisende hulp – vanwege longklachten7.
Een voorzetkamer moet je jaarlijks vervangen en wordt dan ook minimaal 1 keer per jaar vergoed door alle zorgverzekeraars. De losse dosisteller wordt in Nederland niet vergoed. In Nederland is er 1 voorzetkamer die verkrijgbaar is in een combinatie met een CountAir® dosisteller.
Vraag bij jouw (huis)arts of apotheek naar de mogelijkheden.
Startpagina geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij gezondheidsklachten altijd een arts
Tekst: TEVA
Referenties:
- https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/astma, geraadpleegd op 7-10-2020
- https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/copd, geraadpleegd op 7-10-2020;
- Goed gebruik inhalatiemedicatie Astma & COPD – Long Alliantie Nederland 2018: https://www.longalliantie.nl/files/6615/1851/8145/Rapport_Goed_Gebruik_Inhalatiemedicatie_2018_definitief.pdf
- Sanchis J. et al, CHEST 2016; 150(2):394-406;
- Storms e.a. 2015. The Impact of expired and empty quick-relief asthma inhalers: The Asthma and Allergy Foundation of America’s Asthma Inhaler Design Survey. Allergy Asthma Proc. 2015: pp. 300-305;
- NHG Standaard Astma voor Volwassenen (2020);
- Price et al, Historical cohort study examining comparative effectiveness of albuterol inhalers with and without integrated dose counter for patients with asthma or chronic obstructive pulmonary disease. J. of Asthma and Allergy 2016; 9:145-154
Goedkeuringscode: OPC-NL-00024