Het is 20 jaar geleden dat Theo van Gogh, bekend als filmmaker en columnist, werd vermoord. Een nieuwe televisieserie werpt een bijzondere blik op zijn leven.
Wanneer werd Theo van Gogh vermoord?
November 2, 2004, Amsterdam:
- Theo van Gogh fietste door de Linnaeusstraat, toen de 26-jarige moslim Mohammed Bouyeri hem neerschoot en vervolgens de keel doorsneed. Het was half negen ’s ochtends, 2 november 2004. Op het lichaam liet de moordenaar een dreigbrief achter, gericht aan Ayaan Hirsi Ali.
Theo van Gogh: provocateur en opiniemaker
Theo van Gogh maakte naam als een prikkelende columnist die zijn lezers zowel aan het lachen als woedend kon maken. Hij geloofde heilig in het recht om te provoceren en bekritiseerde een breed scala aan onderwerpen, variërend van religie tot persoonlijke relaties.
Rond de eeuwwisseling verschoven zijn controverses naar de Islam, wat leidde tot serieuze consequenties die hij nog niet eerder had meegemaakt.
De fatale ochtend in november 2004
1 van de consequenties had een fatale afloop. Hij werd vermoord. De dader, Mohammed Bouyeri, maakte deel uit van de zogenaamde Hofstadgroep. De daad veroorzaakte een nationale schokgolf en leidde tot protesten in Amsterdam als een uiting van verdriet en boosheid.
Bekijk de video met nieuwsbericht hieronder en lees verder >>
Een leegte in de mediawereld
Na zijn dood bleef de kolomruimte van Van Gogh in de krant een jaar lang leeg, als eerbetoon aan zijn invloedrijke stem. Zijn plaats werd uiteindelijk ingenomen door zijn vriendin, Ebru Umar, die zijn impact bleef eren door zijn naam in haar werk te laten terugkeren.
Vriendin Theo van Gogh krijgt ook veel haat
De tekst gaat onder het bericht verder >>
Achterblijvende familie en vrienden
In de documentaireserie komen diverse familieleden en vrienden van Van Gogh aan het woord, waaronder zijn 88-jarige moeder, Anneke, die met gemengde gevoelens terugkijkt op het leven van haar zoon.
Andere gezichten zijn onder meer Katja Schuurman en jeugdvrienden, die zijn provocerende persoonlijkheid en onverzettelijkheid vanuit liefde beschouwen.
De blijvende invloed van Van Gogh
Hoewel Theo van Gogh zelf controversieel was, bracht hij belangrijke discussies op gang over vrijheid van meningsuiting, die tot op de dag van vandaag relevant zijn. De serie geeft ons de kans om te reflecteren op zijn visie en de huidige staat van vrijheid van meningsuiting in de maatschappij.
Een nationaal trauma tot leven gebracht
Schrijfster Pamela Koevoets omschrijft de moord als een nationaal trauma, en met deze documentaireserie hopen de makers dit trauma tastbaar te maken voor een nieuwe generatie. Voor iedereen die Van Gogh niet heeft gekend, biedt de serie een inzichtelijke reis door zijn leven en de nalatenschap die hij heeft achtergelaten.
Lees ook: minder mensen in 2023 vermoord.
Serie Theo van Gogh de Hunkering op televisie
De serie bestaande uit 4 afleveringen is te zien op NPO 2, en biedt een gestructureerde kijk op zijn leven en werk, van de achtergrond en opvoeding tot de omgang met controverse en zijn noodlottige dag.
De serie is ook beschikbaar op NPO Start voor diegenen die het hele verhaal willen ontdekken.
- Theo van Gogh, de Hunkering is vanaf 14 oktober 4 weken lang om 22:20 uur te zien bij BNNVARA op NPO 2.
De tekst gaat onder het bericht verder >>
De Hofstadgroep: radicalisering en invloed
- De Hofstadgroep, waar Mohammed Bouyeri deel van uitmaakte, was een samenkomst van radicale islamitische jongeren in Nederland. De groep kreeg bekendheid door hun extremistische ideologieën en plannen die uiteindelijk leidden tot de moord op Theo van Gogh.
- Het bestaan van deze groep markeerde een periode van verhoogde spanning binnen Nederland. De vraag naar de balans tussen veiligheid en vrijheden bracht belangrijke discussies teweeg.
- Het proces tegen Bouyeri en andere leden legde de wortels bloot van een groeiend fenomeen van binnenlandse radicalisering dat leunt op internationale terreurnetwerken.
De schreeuw: herinneringsplek en symboliek
In Oosterpark, in de nabijheid van de plek waar Theo van Gogh werd vermoord, staat het herdenkingsmonument De Schreeuw. Dit monument symboliseert de schreeuw van wanhoop en protest tegen de stilte die dergelijke geweldsdaden dreigen op te leggen.
De oprichting van het monument was een collectieve poging om Van Gogh’s nalatenschap en de essentie van vrijheid van meningsuiting te blijven eren. Elk jaar komen mensen samen bij het monument om stil te staan bij Van Gogh’s dood. En om te reflecteren op de voortdurende waarde en kwetsbaarheid van open dialoog in de samenleving.
Lees ook: uitspraak in zaak Geert Wilders.
Met welk wapen werd Theo van Gogh vermoord?
Bekijk hieronder nog een video terug met daarin meer informatie over de moord >>
Onze vraag aan jou: waar was jij?
Heb jij iets bijzonders meegemaakt op deze tragische dag? Wat was je aan het doen toen je het hoorde? Vertel het ons. Mail jouw verhaal naar onze redactie: pers@startpagina.nl.
De meest bijzondere verhalen publiceren wij onder dit bericht. Of reageer direct op dit bericht op onze Facebook-pagina.
Bronnen:
Eenvandaag, BNN-VARA, 2doc