Een bericht van je tante op Facebook, een like van je neefje op Instagram en een Whatsappje van je partner. De Nederlandse gebruiker ontvangt gemiddeld 65 berichten per dag. Het is dan ook niet verwonderlijk dat we gewend zijn geraakt aan het gevoel van een trillende broekzak. Maar wat gebeurt er eigenlijk wanneer we die trilling voelen, terwijl er geen oproep of bericht binnenkomt?
Lees hier waarom je je telefoon voelt trillen terwijl hij niet afgaat.
Het fenomeen van ongegronde trillingen
Mascha Linszen, hersenwetenschapper en arts bij het UMC, legt uit dat dit fenomeen kan worden toegeschreven aan een vorm van hallucinatie.
Soms hebben we het gevoel dat onze telefoon overgaat of trilt, terwijl er in werkelijkheid niets aan de hand is. Je pakt je telefoon overtuigd na het ervaren van een trilling, maar er zijn geen gemiste oproepen en geen nieuwe berichtjes. Hoe kan dit fenomeen worden verklaard? Het LAB heeft hier onderzoek naar gedaan om de reden achter deze ervaring te achterhalen.
Iedereen #hallucineert. Mascha Linszen geeft uitleg in twee online video's: https://t.co/cDJhTHD8mP @U_Hersencentrum #vumcalzheimercentrum pic.twitter.com/ZIkTKI1CnV
— Astrid Hooghiemstra (@ashooghiemstra) October 18, 2016
Waarnemen: bottom-up en top-down
Het verschijnsel van onterecht trillingen ervaren heeft te maken met de manier waarop we informatie waarnemen. Waarneming kan grofweg worden onderverdeeld in 2 delen: bottom-up en top-down waarnemen.
- Bottom-up waarnemen houdt in dat informatie vanuit onze zintuigen naar de hersenen gaat.
- Top-down waarnemen heeft betrekking op het aanvullen van informatie vanuit de hersenen zelf.
Wanneer je een persoon ziet, komt het beeld op je netvlies en je zenuwcellen sturen signalen via de oogzenuw naar de visuele hersenschors, waardoor je de persoon ziet. Echter, top-down waarnemen vult deze informatie aan vanuit je geheugen, eerdere ervaringen en emoties. De combinatie van top-down en bottom-up informatie vormt onze waarneming.
Hallucinaties en verwachtingen telefoon trillen
Hallucineren is het maken van fouten in dit waarnemingsproces. Onze hersenen zijn voortdurend actief bezig met het aanvullen van informatie over de wereld om ons heen. Dit gebeurt razendsnel en vaak onbewust. In het geval van het voelen van een trilling zonder daadwerkelijke oproep, spelen verwachtingen een cruciale rol.
Vaak ervaren we dit fenomeen op momenten waarop we een berichtje verwachten. De hersenen zijn dan sterk gefocust op het ontvangen van een bericht, waardoor zelfs minimale prikkels voldoende zijn om daadwerkelijk een trilling te voelen. Hoewel dit bij een telefoon relatief onschuldig is, kunnen de hersenen soms grotere fouten maken, die niet altijd direct worden gecorrigeerd.
Lees ook het artikel over straling op je telefoon en straling van bluetooth.
De tekst gaat onder de video verder >>
Grotere fouten in waarneming
In sommige gevallen corrigeren onze hersenen fouten niet meteen, wat resulteert in langdurige perceptuele ervaringen die niet overeenkomen met de werkelijkheid. Dit fenomeen komt bijvoorbeeld voor bij aandoeningen zoals de ziekte van Parkinson, psychoses, of bij mensen met gehoorproblemen. Zij kunnen langdurig geluiden horen, visuele waarnemingen hebben die er niet zijn, of zelfs constante auditieve commentaren ervaren.
Het fenomeen van onterecht ervaren trillingen onthult niet alleen iets over het gebruik van onze telefoons, maar werpt ook licht op de complexiteit van menselijke waarneming en de mogelijke fouten die hierin kunnen optreden.