Van 22 tot en met 26 april 2024 is het de Week van de Teek. Deze week staat in het teken van bewustwording over teken en hoe je jezelf tegen deze kleine, maar gevaarlijke diertjes kunt beschermen. Hoewel teken misschien onschuldig lijken, kunnen ze ernstige ziekten overdragen. Benieuwd naar meer informatie over teken en hoe je jezelf kunt beschermen? Lees dan snel verder!
Dit jaar zijn er al vroeg meldingen van teken in de natuur. En met warmer weer op komst worden dat er steeds meer.
De Week van de Teek: 22 tot en met 26 april
In de Week van de Teek wordt er aandacht besteed aan teken en de risico’s die ze met zich meebrengen voor de gezondheid. Deze week is bedoeld om mensen (meer) bewust te maken van tekenbeten, de ziekten die teken kunnen overbrengen, zoals de ziekte van Lyme, en hoe men zichzelf kan beschermen.
Tijdens deze week worden vaak activiteiten georganiseerd zoals voorlichtingsbijeenkomsten, workshops en informatiesessies om mensen te informeren over teken en preventieve maatregelen. Het doel is om het bewustzijn te vergroten en tekenbeten te voorkomen.
De teek: een venijnige plaag
Teken zijn kleine spinachtige beestjes die veel voorkomen in de natuur. Wereldwijd zijn er bijna 900 soorten teken, waarvan ongeveer 15 soorten in Nederland voorkomen, met de schapenteek als de meest voorkomende variant. Deze parasieten liggen op de loer in struikgewas, lage bomen en vooral op vochtige grassprieten, op zoek naar een geschikte gastheer.
Het zoeken naar een gastheer
Teken zijn meesters in het overleven; sommige soorten kunnen zelfs tot wel 5 jaar zonder voedsel. Ze detecteren hun potentiële gastheer door lichaamswarmte en mogelijk zelfs geur. Een teek kan enkele dagen tot weken op dezelfde gastheer blijven zitten, zich bij voorkeur nestelend in huidplooien of gewoon op blote huid. Ze kunnen ook onder kleding kruipen. Zelfs als je bedekt bent, ben je niet volledig veilig.
Tekenbeten: een stille dreiging
Een tekenbeet voel je meestal niet, dankzij een plaatselijke verdoving in het speeksel van de teek. Hoewel de meeste beten gelukkig onschuldig zijn, is het cruciaal om teken snel te verwijderen, want zo’n 20% van hen draagt de lymebacterie bij zich, die de gevreesde ziekte van Lyme kan overdragen.
Voorkomen is beter dan genezen
Het voorkomen van tekenbeten begint met het vermijden van gebieden waar teken vaak voorkomen, zoals dicht begroeide bossen en graslanden. Draag bij het wandelen bij voorkeur lange mouwen en broekspijpen, en bedek je huid met lichtgekleurde kleding. Gebruik ook een tekenspray met DEET, IR3535, picaridine of citroen-eucalyptus olie om het risico verder te verkleinen.
Een tekenbeten herkennen
Een tekenbeet is makkelijk over het hoofd te zien. Het is een klein zwart puntje. Pas nadat een teek zichzelf helemaal heeft volgezogen, is het ongeveer net zo groot als een erwt. Ontdek je zo’n zwart plekje op je huid en weet je zeker dat het geen moedervlek is? Verwijder de teek dan zo snel mogelijk met een tekentang. Of ga naar de huisarts.
Hoe verwijder je veilig een teek?
Pak de teek met een tekentang of puntig pincet zo dicht mogelijk op de huid, bij de kop vast, en trek hem er rustig uit. Als een stukje van de kop in de huid achterblijft is dat ongevaarlijk. Dat komt er vanzelf weer uit, net als bij een splinter. Gebruik geen alcohol, jodium, olie, zeep of andere middelen voordat de teek los is. Door meteen te reageren heeft de parasiet de minste kans om ziekteverwekkers over te dragen.
Het is belangrijk om na het vinden van een tekenbeet, de rest van je huid nog eens te controleren. Teken komen namelijk graag met meerdere tegelijk bij je op bezoek. Noteer ten slotte de datum en plaats waar de teek op het lichaam zat. Dit is handig voor eventueel een later onderzoek.
27.000 mensen per jaar krijgen de ziekte van Lyme
Elk jaar lopen mensen in Nederland zo’n 1,5 miljoen tekenbeten op, blijkt uit cijfers van het RIVM. Ongeveer 27.000 mensen krijgen de ziekte van Lyme, van wie er 1000 tot 1500 langdurige klachten houden. Op de website Tekenradar.nl komen steeds meer meldingen van tekenbeten binnen nu het weer warmer is.
Hoewel niet elke tekenbeet gevaarlijk is, is het belangrijk om op symptomen te letten, zoals een rode kring of vlek rond de beet. Deze kunnen wijzen op de ziekte van Lyme. Als je deze symptomen ervaart, raadpleeg dan direct een arts.
Mogelijke symptomen van de ziekte van Lyme
1. Rode kring of vlek
Een kenmerkende rode kring of vlek rond de beetplaats, die in grootte kan toenemen. Een verkleuring kan tot wel 3 maanden na de tekenbeet verschijnen. Daarnaast is het belangrijk om contact op te nemen bij koorts en gewrichts- of spierpijn in de eerste weken na het voorval. Hoewel slechts 2 % van de mensen de ziekte van Lyme krijgt na een tekenbeet, is het wel verstandig om klachten serieus te nemen.
2. Griepachtige symptomen
Koorts, hoofdpijn, vermoeidheid en spier- en gewrichtspijn kunnen optreden, vergelijkbaar met symptomen van een griep.
3. Neurologische problemen
In latere stadia van de ziekte kunnen neurologische problemen optreden, zoals verlamming van de gezichtsspieren, meningitis of problemen met het geheugen en de concentratie.
4. Huiduitslag
Andere huiduitslag dan de kenmerkende rode kring, zoals een rode, jeukende huiduitslag die niet verdwijnt.
5. Gewrichtspijn
Langdurige gewrichtspijn, vooral in de knieën, kan een teken zijn van gevorderde Lyme-ziekte.
Fabels over teken
Er bestaan nogal wat misvattingen over teken en de risico’s die ze met zich meebrengen. Laten we enkele van deze misvattingen bekijken en de feiten benadrukken.
- Er wordt vaak gedacht dat teken vanuit bomen naar beneden vallen. In werkelijkheid bevinden teken zich vaak op de grond, zoals in gras of tussen gevallen bladeren. Daarom is het belangrijk om tijdens buitenactiviteiten extra alert te zijn, vooral in natuurlijke omgevingen.
- Sommige mensen denken dat alleen een rode kring op de huid wijst op de ziekte van Lyme, maar zelfs een egale rode vlek kan een teken zijn van de ziekte. Deze vlekken zijn vaak minder opvallend en worden soms over het hoofd gezien. Het is cruciaal om te onthouden waar de teek zat als je hem verwijdert. Hoewel de meeste teken geen ziekten dragen, kan ongeveer 20% van hen de bacterie dragen die Lyme veroorzaakt.
- Veel mensen denken dat je bij het verwijderen van een teek een draaiende beweging moet maken. Dit is niet waar. Met een tekentang of pincet kun je de teek voorzichtig recht uit de huid trekken. Het is niet erg als het kopje niet meekomt, omdat dit er vanzelf uitkomt en geen ziekteverwekkers overdraagt. Het is wel van belang om de teek snel te verwijderen om de kans op overdracht van ziekteverwekkers te verkleinen.
- Hoewel teken vaker in groene gebieden worden aangetroffen, kunnen ze ook in stedelijke gebieden voorkomen, met name in parken en andere groene zones. Daarom is het essentieel om na buitenactiviteiten, zelfs in stedelijke gebieden, grondig te controleren op tekenbeten.
Startpagina geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij gezondheidsklachten altijd een arts.