Bron: © Canva. Stikstof uit zee bestaat niet.
Het RIVM ligt onder vuur nu het toegeeft dat stikstof van zee niet bestaat. Het betekent dat het verlenen van vergunningen aan boeren en bouwondernemingen op basis van stikstof al jarenlang onnodig is opgehouden.
Onverklaarbaar stikstofspook
De Telegraaf schreef in 2023 al over het onverklaarbare ‘stikstofspook’ dat langs de Nederlandse kuststrook waart. Het RIVM mat hier veel meer stikstof dan het eigen model voor mogelijk hield. Er zou stikstof van zee komen, was de verklaring van het RIVM.
Geen kwestie van een beetje minder
In een rapport van het RIVM staat nu dat stikstof van zee niet bestaat. Het is geen kwestie van een beetje minder dan wordt geschat: het bestaat voor minstens 99% niet.
Han Lindeboom, bioloog en stikstofdeskundige begrijpt al jaren dat er geen stikstof uit de Noordzee komt. Interne documenten die bij het RIVM werden opgevraagd, bevestigen dat Lindeboom een punt had.
De tekst gaat onder het X-bericht verder >>
Ook het RIVM geeft nu toe dat ‘stikstof van zee’ niet bestaat, en dat zijn modellen de werkelijkheid niet aankunnen
— Ko de Groot Journaal (@GrootKo) March 24, 2025https://t.co/gBEj69fHKy #Stikstof
Gevolgen voor stikstofbeleid
Een groep wetenschappers heeft er jarenlang het hoofd over gebogen en nu krijgt Lindeboom gelijk. De conclusie: de stikstofdepositie (de hoeveelheid stikstof die er op elke hectare in Nederland neerslaat) ligt fors lager dan waarmee wordt gerekend. Lindeboom is heel benieuwd welke gevolgen dit voor het stikstofbeleid gaat hebben.
Blij met stikstofconclusies
Bestuurders in de kustprovincies zijn blij dat onderzoekers tot nieuwe stikstofconclusies zijn gekomen, maar daarmee is het stikstofspook nog steeds niet helemaal is opgehelderd.
Minister Femke Wiersma (BBB) zegt dat het onderzoek de stikstofopgave niet verandert. “Omdat we uitgaan van de metingen en niet van het model. Het benadrukt wel dat de onzekerheden in het model groot zijn. Het kabinet kijkt daarom hoe we meer los kunnen komen van de modellenwerkelijkheid”, zegt zij.
Lees verder onder de video >>
Nauwkeurig blijven meten
Volgens de BBB-bewindsvrouw geeft de situatie aan hoe belangrijk het is om voldoende en nauwkeurig te blijven meten in de praktijk, om daarmee ook de modelberekeningen te verbeteren. “Het kabinet wil het gebruik van modellen in dit dossier zoveel mogelijk beperken en meer uitgaan van metingen. Maar er blijven situaties waarin modellen onvermijdelijk blijven.”
Wetenschappelijke doodzonde
Volgens journalist Syp Wynia verzon het RIVM de stikstof uit zee, omdat de modellen anders op een veel te lage concentratie stikstof in de lucht uitkomen. En dat is volgens Wynia een wetenschappelijke doodzonde.
Lindeboom erkent overigens wel dat Nederland kampt met een stikstofprobleem. “Maar dat probleem zit maar voor 10 tot 20 procent in de natuur en voor 80 tot 90 procent in Den Haag en Brussel en in de rechtszaal”, zegt hij.
Hij vindt dat werken met modellen onzeker is. Hij wijst naar resultaten van een voorbeeldproject op Schiermonnikoog, waar het mes een paar jaar geleden fors in de veestapel ging. Het leidde niet tot een lagere, maar juist iets hogere stikstofdepositie. Dat experiment heeft volgens Lindeboom onbedoeld laten zien hoe onzeker modellen zijn en hoe gevaarlijk het is om er streng beleid op te baseren dat duizenden boeren en andere ondernemers vergaand raakt.
Bronnen:
Wynia’s Week, De Telegraaf