Recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) tonen aan dat de dakloosheid in Nederland significant is gestegen. Op 1 januari werd het aantal daklozen geschat op ongeveer 30.600. Dat is een toename van meer dan 15% vergeleken met het jaar ervoor, toen het aantal nog op 26.600 stond. Deze trendbreuk markeert een einde aan de dalende trend die was ingezet sinds 2021.
Bijzondere stijging onder Europeanen
Vooral opvallend is de stijging van het aantal daklozen met een Europese achtergrond, dat steeg van 5% naar 8% van het totale aantal daklozen. Binnen deze groep werd niet alleen een toename van het aantal vrouwen en jongeren waargenomen. Ook mogelijk arbeidsmigranten, hoewel het CBS aangeeft dat de exacte cijfers hieromtrent niet vastgesteld kunnen worden. Dit was de enige noemenswaardige verandering in de samenstelling van de daklozenpopulatie ten opzichte van vorige jaren.
Demografische samenstelling
De meerderheid van de daklozen in Nederland is man, met een percentage van ruim 80%. Wat leeftijd betreft, valt 20% in de categorie 18 tot 27 jaar, 61% tussen de 27 en 50 jaar, en de overige 19% is tussen de 50 en 65 jaar oud. Deze demografische verdeling onderstreept de complexiteit en diversiteit van de daklozenpopulatie in Nederland.
Geografische spreiding
Van alle daklozen staat ongeveer 36% ingeschreven in een van de 4 grote steden (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht), waarbij opvalt dat 80% van deze groep een niet-Nederlandse herkomst heeft. Dit staat in schril contrast met de rest van het land, waar dit percentage rond de 55% ligt. Deze gegevens benadrukken de uitdagingen waar stedelijke gebieden mee kampen als het gaat om dakloosheid.
Bekijk ook dit schrijnende geval van dakloosheid. De tekst gaat onder de video verder >>
Definitie en methodologie
Het CBS definieert daklozen als personen die buiten slapen of in een auto verblijven, in kraakpanden en vakantiehuizen wonen of van de noodopvang gebruikmaken. Ook individuen die tijdelijk bij familie of vrienden verblijven zonder over eigen onderdak te beschikken, worden meegerekend. Het onderzoek richt zich op volwassenen die ingeschreven staan in het bevolkingsregister van een Nederlandse gemeente.
Historische context
De trend in dakloosheid heeft fluctuaties getoond sinds het CBS begon met het bijhouden van deze gegevens in 2009. Toen werden er 17.800 daklozen geteld, aanzienlijk minder dan de huidige cijfers. Het aantal daklozen piekte in 2018 met 39.900 individuen. Deze historische context onderstreept de fluctuerende aard van dakloosheid over de jaren, alsook de noodzaak voor voortdurende aandacht en inspanningen om deze kwetsbare groep te ondersteunen.
De recente toename in dakloosheid in Nederland roept vragen op over de onderliggende oorzaken en noodzaakt een proactieve aanpak om verdere stijgingen te voorkomen. Het biedt ook een moment voor reflectie over het sociale vangnet en de beschikbaarheid van onderdak voor iedereen in de samenleving.
Bron: NRC. Foto: carolthacker voor Canva