Bron: Canva Jun
Nederlandse consumenten lopen jaarlijks miljoenen euro’s mis doordat etiketten op statiegeldflesjes van merken als Spa en Coca-Cola te snel loslaten. Dit constateert zwerfafvalexpert Dirk Groot, die een officieel handhavingsverzoek heeft ingediend bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). Zonder etiket accepteren statiegeldautomaten de flesjes niet, waardoor het geld bij de producenten blijft hangen.
5 miljoen flesjes zonder etiket: statiegeld verdampt
Sinds de invoering van statiegeld op kleine plastic flesjes in 2021 is het zwerfafval flink afgenomen. Toch ziet Groot nog volop ruimte voor verbetering. Volgens zijn berekeningen belanden jaarlijks zo’n 5 miljoen flesjes zonder etiket op straat – een hoeveelheid die overeenkomt met 10 zwembaden vol plastic afval.
Loslatende etiketten
“Flesjes met etiket hebben waarde en worden opgeraapt,” legt Groot uit. “Maar als het etiket loslaat, verliest het flesje zijn statiegeldwaarde en blijft het in het zwerfafval liggen.”
Dit probleem speelt vooral bij Spa, dat papieren etiketten gebruikt, en bij Coca-Cola Nederland, waar de etiketten met een dun plakrandje worden bevestigd. Ook huismerken van grote retailers, geproduceerd door Dalphin, kampen met dit probleem.
De Zwerfinator heeften handhavingsverzoek ingediend bij het ILT om op te treden tegen bedrijven die plastic flesjes met #statiegeld op de markt zetten waarvan de etiketten veel te snel loslaten. Lees er meer over in onderstaand artikel.https://t.co/Ftc4bdc6ny
— Zwerfinator (@zwerfinator) February 11, 2025
Waarom gooien we het niet gewoon op straat ? Zodat zwervers ze op kunnen rapen en inleveren ( bij een apparaat dat alleen de hoeveelheid flesjes telt) https://t.co/d8lznzDsXM pic.twitter.com/fkJ6W9LnsI
— Bremerhaven (@pablopaleidopot) February 11, 2025
ILT onderzoekt en producenten reageren
De ILT neemt het verzoek van Groot serieus en is in gesprek met producenten. 2 jaar geleden werd het probleem al aangekaart, maar fabrikanten gaven toen aan dat loslatende etiketten recycling zouden vergemakkelijken. Nu de impact op zwerfafval en consumenten duidelijker wordt, kan handhaving een volgende stap zijn. De inspectie neemt deze zomer een besluit over mogelijke maatregelen.
- Drankenproducenten, waaronder Spadel (Spa), Coca-Cola en Dalphin, geven aan weinig klachten te ontvangen over loslatende etiketten, maar werken wel mee aan het onderzoek.
- Producentenorganisatie Verpact erkent het probleem en stelt: “Elk etiket dat loslaat, is er een te veel.” Toch meldt de organisatie dat er in de eigen data nauwelijks signalen zijn over deze kwestie.
Oplossingen loslatende etiketten op flesjes
Groot wijst erop dat sommige merken al bewezen hebben dat het anders kan. “Fuze Tea, een ander merk van Coca-Cola, heeft wél goed vastzittende etiketten. Waarom dan niet bij de rest? Ook Innocent gebruikt een grotere etikettenomslag, waardoor het beter blijft zitten.”
Als producenten hun etiketten steviger vastzetten, kan dit direct bijdragen aan minder zwerfafval én krijgen consumenten het statiegeld waar ze recht op hebben. Of de ILT hierop gaat handhaven, wordt de komende maanden duidelijk.
Wat kun je doen als je een statiegeldflesje zonder etiket hebt?
- Als je het etiket nog hebt, kun je het proberen weer vast te plakken of mee te nemen naar de winkel.
- Probeer het bij het inleverpunt uit te leggen: Als je bij het inleveren merkt dat het etiket los is, leg dan uit wat er is gebeurd. Afhankelijk van het beleid kan het inleverpunt alsnog het statiegeld teruggeven.
- Neem contact op met de klantenservice: Als je bij het inleveren geen statiegeld kunt krijgen, kun je de klantenservice van het betreffende bedrijf benaderen om te vragen of zij een oplossing kunnen bieden.
Dirk Groot, zwerfafvalexpert
Maak kennis met Dirk Groot in deze video en lees verder >>
Watch on TikTok
Bronnen
NOS, ILT, Dirk Groot
Eerder schreven wij >>
Statiegeld op plastic flessen gaat mogelijk omhoog
17 april 2024, Yvette Juch
Vanaf volgend jaar kan het statiegeld op plastic flessen mogelijk tot 50 cent stijgen. Dit is een forse toename van de huidige 15 tot 25 cent. De inspectie neemt deze stap omdat de inzameling van plastic flessen tegenvalt. Het doel? Zwerfafval verminderen.
Waarom deze verhoging van statiegeld in 2025?
De inspectie is ontevreden over hoe we plastic flessen nu inzamelen. Bedrijven die hiervoor verantwoordelijk zijn, doen niet genoeg om zwerfafval te verminderen. Met een hoger statiegeldbedrag hoopt men consumenten te motiveren meer flessen in te leveren. Meer ingeleverde flessen betekent minder zwerfafval. Een schone omgeving is het doel.
We laten voor miljoenen aan statiegeld liggen
We laten met z’n allen voor kapitalen aan consigne op flessen en blikjes aan onze neus voorbij gaan. Op jaarbasis ongeveer 250 miljoen euro. In 2022 werd 12 procent van de grote plastic statiegeldflessen niet ingeleverd. Van de kleine flesjes verdwijnt maar liefst 42 procent in het niets.
Slecht nieuws voor ons milieu
Met het inleveren van blikjes is het nog slechter gesteld. Jaarlijks worden er 2,5 miljard van verkocht, waarvan er 800 miljoen spoorloos blijven. Vermenigvuldig dat met 0,15 cent dan kom je uit op een slordige 120 miljoen euro.
Dat we statiegeld niet innen, heeft te maken met onvoldoende inleverpunten en het niet willen rondlopen met lekkende blikjes in onze boodschappentas. We vinden het een gedoe. Het niet inleveren van flessen en blikjes betekent slecht nieuws voor ons milieu.
Optimaliseren van het statiegeldsysteem
Voor elk flesje en blikje dat drankproducenten leveren aan supermarkten, storten ze statiegeld bij Statiegeld Nederland. Supermarkten betalen dat statiegeld op hun beurt uit aan consumenten die lege blikjes en flesjes inleveren. Dat vangen ze weer terug van Statiegeld Nederland. Statiegeld Nederland: “Het geld gebruiken we om het statiegeldsysteem te optimaliseren, nieuwe inname-apparaten aan te schaffen, het aantal inname punten uit te breiden en voor informatiecampagnes.”
In deze video zie je waar je flessen en blikjes in kan leveren >>
Bronnen:
RTL Z, FD, Afvalfonds Verpakkingen, HvN, AD.