Het steeds meer gebruiken van smartphones in ons dagelijks leven heeft geleid tot een zorgwekkende toename van RSI-klachten. De term RSI, Repetitive Strain Injury, verwijst naar een aandoening die optreedt als gevolg van herhaalde bewegingen en overbelasting van spieren en gewrichten.
Het overmatig gebruik van smartphones is een belangrijke oorzaak van deze klachten, die een serieuze impact kunnen hebben op de gezondheid en het welzijn van individuen.
RSI blijft een probleem
Sinds de jaren 90 zijn er verbeteringen in de ergonomie van werkplekken. Maar nu zijn we de hele dag in een slechte houding met onze smartphone bezig. Het risico op RSI-klachten is daardoor veel groter.
Tijdens het typen op een smartphone worden de duim en nek zwaar belast. Het vasthouden van de telefoon met 1 hand en typen met 1 duim zonder armondersteuning verergeren de klachten in nek en schouders. Bovendien gebeurt dit vaak in een slechte houding, met het hoofd naar beneden en de nek gebogen om het scherm te lezen en berichten te versturen.
Smartphonegebruik in Nederland
In 2023 waren er in Nederland 22,12 miljoen mobiele telefoons, een stijging ten opzichte van 17,01 miljoen in 2021. Bijna iedereen bezit een smartphone, soms zelfs meer dan 1 voor werk en privé. We spenderen steeds meer tijd aan het kijken naar beeldschermen, zoals laptops, tv’s en vooral smartphones.
Onderzoek wijst uit dat we gemiddeld 65,8 keer per dag onze telefoon oppakken en dat we dagelijks gemiddeld 4 uur voor een beeldscherm doorbrengen. Dit komt bovenop het beeldschermgebruik op het werk. Het overmatig gebruik van smartphones heeft fysieke en mentale gevolgen.
Met bijna 2 telefoons per persoon en recente onderzoeken die aantonen dat veelvuldig telefoongebruik leidt tot fysieke en mentale klachten, pleit de RSI-vereniging voor meer aandacht voor deze gevolgen. Langdurige klachten hebben namelijk een grote impact op de kwaliteit van leven.
Mensen kijken gemiddeld meer dan 3 uur per dag naar hun smartphone. Onderzoeken tonen aan dat 66% van de smartphonegebruikers last heeft van nomofobie, de angst om zonder mobiele telefoon te zijn.
Wat zijn de gevolgen van overmatig smartphone gebruik?
Overmatig smartphone gebruik kan aanzienlijke gevolgen hebben voor het lichaam, vooral voor de spieren en gewrichten. Het voortdurend vasthouden en gebruiken van smartphones kan leiden tot spanning en overbelasting van de spieren. Hierdoor kunnen pijnlijke RSI-klachten ontstaan die de dagelijkse activiteiten van een persoon kunnen belemmeren. Het langdurig typen op smartphones vereist herhaalde polsbewegingen die de polsen belasten. Dit kan leiden tot RSI-klachten zoals pijn, stijfheid en zwakte in de polsen, wat de algehele functionaliteit van de handen kan beïnvloeden.
Fysieke en mentale gevolgen
Veelvoorkomende fysieke klachten zijn de ‘gsm-arm’, ‘sms-duim’, ‘iPad-schouder’ en ‘WhatsApp-vinger’. Daarnaast zijn er ook mentale klachten zoals stress, depressiviteit en slapeloosheid. Het aantal Google-zoekopdrachten naar ‘nekpijn’ neemt toe, wat volgens de RSI-vereniging wijst op een groeiend aantal mensen met klachten. Deze nekklachten kunnen uitstralen naar de arm, hand en schouders.
Langdurige nekklachten kunnen je leven ontwrichten, waardoor studeren, werken, het huishouden doen of deelnemen aan sportieve of vrijetijdsactiviteiten bemoeilijkt wordt.
De tekst gaat onder de video verder >>
Welke maatregelen helpen om RSI-klachten te verminderen?
Door regelmatig pauzes te nemen tijdens het smartphonegebruik en oefeningen te doen om de spieren te ontspannen, kunnen RSI-klachten worden verminderd. Daarnaast is het belangrijk om de juiste houding aan te nemen tijdens het gebruik van een smartphone.
Wat zijn de specifieke RSI-klachten door smartphonegebruik?
Smartphonegebruik kan specifieke RSI-klachten veroorzaken die uniek zijn voor deze vorm van technologiegebruik. Termen als “sms-duim” en “WhatsApp-vinger” zijn ontstaan om de specifieke symptomen te beschrijven die worden veroorzaakt door het langdurig gebruik van smartphones.
Het langdurig staren naar het beeldscherm van een smartphone kan leiden tot visuele vermoeidheid en spanning in de ogen. Daarnaast kan het vasthouden van de smartphone met 1 hand leiden tot overbelasting van de hand- en armspieren, wat kan resulteren in RSI-klachten.
Wanneer moet ik een specialist te raadplegen?
Als de RSI-klachten niet verbeteren met rust en zelfzorg maatregelen, of als er sprake is van toenemende pijn en beperkingen in de mobiliteit, is het verstandig om een specialist te raadplegen. Een fysiotherapeut of een gespecialiseerde arts kan advies geven over de juiste behandeling.
Tips voor beter telefoongebruik
Het aanpassen van de helderheid van het scherm en enkele kleine aanpassingen kunnen een groot verschil maken in het voorkomen van smartphone gerelateerde RSI.
- Let op je ademhaling: een diepe ademhaling kan helpen om spierspanning te verminderen. Probeer rustig en diep te ademen tijdens het gebruik van je smartphone.
- Gebruik spraakherkenning: maak gebruik van spraakherkenningssoftware op je smartphone om tekst in te voeren zonder je handen te belasten.
- Varieer je houding: probeer je smartphone op verschillende manieren vast te houden en te gebruiken om overbelasting van bepaalde spieren te voorkomen.
- Gebruik een ergonomisch toetsenbord en muis: als je veel moet typen, overweeg dan een extern ergonomisch toetsenbord en muis te gebruiken in plaats van het touchscreen van je smartphone.
- Pas de helderheid en lettergrootte aan: zorg ervoor dat de helderheid van het scherm en de lettergrootte comfortabel zijn voor je ogen om spanning en vermoeidheid te verminderen.
- Beperk het gebruik voor het slapengaan: het blauwe licht van het scherm kan de slaapkwaliteit beïnvloeden. Probeer je smartphone minstens een uur voor het slapengaan niet meer te gebruiken.
- Gebruik een telefoonstandaard: als je langere tijd naar je smartphone kijkt, gebruik dan een standaard om je telefoon neer te zetten en zo je nek te ontlasten.
- Zorg voor voldoende rust en slaap: een goede nachtrust en voldoende rust zijn essentieel voor het herstel van spieren en het verminderen van RSI-klachten.
- Drink voldoende water: voldoende water drinken helpt bij het hydrateren van je spieren en kan spierpijn verminderen.
Let op: De verstrekte informatie is bedoeld voor algemene doeleinden en is niet bedoeld als vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg altijd een arts of andere gekwalificeerde zorgverlener voor advies en behandeling van RSI-klachten of andere gezondheidsproblemen.