Calcium is een mineraal dat een belangrijke rol speelt in tal van lichaamsfuncties. Van sterke botten en tanden tot een goed functionerend zenuwstelsel, calcium is onmisbaar. Helaas kan een tekort aan calcium ernstige gevolgen hebben voor je gezondheid.
In dit artikel bespreken we de signalen en symptomen van een calciumtekort, zodat je tijdig actie kunt ondernemen. Een ernstig calciumtekort kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen en moet onmiddellijk worden aangepakt.
Wat is calcium en waarom is voldoende calcium belangrijk?
Calcium is het meest voorkomende mineraal in het menselijk lichaam. Ongeveer 99% van het calcium bevindt zich in de botten en tanden, waar het bijdraagt aan hun sterkte en structuur.
De overige 1% is aanwezig in het bloed, de spieren en andere weefsels, waar het een rol speelt in spiercontractie, bloedstolling en het functioneren van het zenuwstelsel. Het is belangrijk om de aanbevolen hoeveelheid calcium te consumeren om sterke botten en tanden te behouden en om het goed functioneren van het hart en de spieren te ondersteunen.
Wanneer heb je calciumtekort?
Calciumconcentraties voor volwassenen zijn gewoonlijk ongeveer 8 tot 10 mg/dl. Calcium tekort symptomen kunnen optreden bij specifieke groepen zoals oudere vrouwen, oudere mannen en kinderen, en omvatten botontkalking, spierkrampen en een verhoogd risico op fracturen.
Hypocalciëmie kan worden bepaald als de hoeveelheid serumcalcium minder dan 8,5 mg/dl bereikt. In geval van hypocalciëmie kan een laag calciumgehalte optreden.
4 oorzaken van onvoldoende calcium
Een calciumtekort kan optreden door verschillende factoren die calciumtekort veroorzaken, waaronder genetische afwijkingen, hormonale veranderingen zoals tijdens de overgang, hormonale stoornissen zoals hypoparathyreoïdie, ondervoeding en malabsorptie:
- Onvoldoende inname via de voeding: Een dieet dat weinig zuivelproducten, groene bladgroenten of versterkte voedingsmiddelen bevat, kan leiden tot een tekort. Een gevarieerd dieet is belangrijk.
- Slechte opname van calcium: Dit kan het gevolg zijn van maag- of darmproblemen, zoals coeliakie of inflammatoire darmziekten.
- Hormonale onevenwichtigheden: Problemen met de bijschildklieren kunnen de calciumspiegels beïnvloeden. Ook hormonale veranderingen spelen een rol.
- Vitamine D-tekort: Vitamine D is essentieel voor de opname van calcium in het lichaam.
Soms gaat een tekort aan calcium ook gepaard met lever- of nierproblemen. In dat geval moet de onderliggende oorzaak eerst aangepakt worden, al dan niet in samenspraak met een specialist.
Vitamine D en Magnesium
Calciumdeficiëntie is vaak te wijten aan tekortkomingen in de vitaminen B, E, en C. Magnesium is cruciaal voor de productie van de Parathyroïd Hormone (PTH) die het calciumgehalte in het lichaam controleert. Een lage concentratie magnesium kan de productie van PTT verminderen.
Vitamine d nodig
Vitamine D helpt ook om calcium uit ons lichaam te absorberen. Tekort aan vitamine D wordt veroorzaakt door erfelijke factoren zoals gebrek aan zonlicht en onvoldoende vitamine D inname.
6 signalen en symptomen van calcium tekort
Het herkennen van een tekort aan calcium is niet altijd eenvoudig, omdat de symptomen vaak subtiel en geleidelijk zijn. Een tekort aan calcium kan een aanzienlijke impact hebben op het lichaam, waaronder kaakproblemen en een verminderde botgezondheid. Hier zijn enkele veelvoorkomende signalen en symptomen:
- Spierkrampen en spasmenSpierkrampen, vooral in de benen en rug, kunnen een vroeg teken zijn van een calciumtekort. Deze krampen kunnen variëren van mild tot ernstig en komen vaak ‘s nachts voor.
- Tingeling en gevoelloosheidEen tekort aan calcium kan leiden tot tintelingen en gevoelloosheid in de vingers, tenen en rond de mond. Dit is een gevolg van het verstoorde functioneren van de zenuwen.
- (Extreme) vermoeidheid en zwakteChronische vermoeidheid, zwakte en een algemeen gevoel van malaise kunnen wijzen op een tekort aan calcium. Dit komt doordat calcium een rol speelt in de energieproductie en spierfunctie.
- Droge huid en broze nagelsEen calciumtekort kan leiden tot een droge, schilferige of jeukende huid en broze of zwakke nagels die gemakkelijk breken of splijten.
- TandproblemenAangezien calcium essentieel is voor sterke tanden, kan een tekort leiden tot tandbederf, broze tanden en tandvleesproblemen.
- Osteoporose en botbreukenOp de lange termijn kan een chronisch calciumtekort bijdragen aan de ontwikkeling van osteoporose, een aandoening waarbij de botten zwak en broos worden, wat het risico op botbreuken verhoogt.
Calciumtekort en PMS
Lage calciumspiegels kunnen premenstruatie-symptomen veroorzaken. Calcium speelt een rol in de klachten rond de menstruatieperiode. Want sinds kort wordt een calciumtekort ook gelinkt aan extreme vormen van PMS, het premenstrueel syndroom waarvan veel vrouwen last krijgen vóór hun menstruatie.
Veelvoorkomende symptomen van PMS zijn:
- Stemmingswisselingen en prikkelbaarheid
- Concentratieproblemen
- Slapeloosheid
- Hoofdpijn
- Gevoelige borsten
- Depressie
Hoewel er nog niet voldoende onderzoek naar gedaan is om het met volledige zekerheid te zeggen, wordt vermoed dat een calciumtekort gelinkt kan worden aan bepaalde stemmingsproblematieken, waaronder depressie.
Risicogroepen voor calciumtekort
Bepaalde bevolkingsgroepen lopen een verhoogd risico op een calciumtekort, waardoor voldoende calciuminname voor deze groepen van groot belang is. Dit zijn voorbeelden:
- Kinderen en tieners in de groeifase
- Zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven
- Postmenopauzale vrouwen
- Personen met lactose-intolerantie of melkallergieën
- Mensen met coeliakie of inflammatoire darmziekten
- Personen met een schildklieraandoening
Bloedonderzoek bij calciumtekort
Bloedonderzoek is een van de meest directe en effectieve manieren om een calciumtekort te diagnosticeren. Door het meten van verschillende bloedwaarden kan een arts inzicht krijgen in de calciumstatus van een patiënt.
Serum calciumspiegels geven de hoeveelheid calcium in het bloed weer. Normale serum calciumspiegels liggen meestal tussen de 2,1 en 2,6 mmol/L. Afwijkingen van deze waarden kunnen wijzen op een calciumtekort of -overschot. Een laag serum calciumgehalte kan duiden op een onvoldoende inname of opname van calcium, of op een verhoogd verlies van calcium uit het lichaam.
Parathyroïdhormoon (PTH) speelt een rol in de regulatie van calciumspiegels in het bloed. Het hormoon wordt geproduceerd door de bijschildklieren en helpt bij het handhaven van een stabiel calciumgehalte. Verhoogde PTH-niveaus kunnen wijzen op een reactie van het lichaam op lage calciumspiegels, terwijl verlaagde PTH-niveaus kunnen duiden op een probleem met de bijschildklieren zelf.
Andere gevolgen van een calcium-tekort
Andere effecten in verband met calciumtekorten zijn vertraagde bloedstolling en spierkrampen. Gebrekkige vitamines in het dieet kan osteomalaxis veroorzaken – verzachting van bot. Bovendien wordt osteoporose bij ouderen veroorzaakt door osteoporose. Deze botontkalking kun je tegengaan met de juiste zorg.
Hoeveel calcium moet ik dagelijks binnenkrijgen?
De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid calcium wordt gemeten door de Gezondheidsraad en dit varieert naar geslacht en leeftijd.
| Categorie/leeftijd | Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid calcium (milligram per dag) |
| Kinderen | |
| 6-11 maanden | 450 |
| 1-3 jaar | 500 |
| 4-8 jaar | 700 |
| Mannen | |
| 9-17 jaar | 1200 |
| 18-24 jaar | 1000 |
| 25-69 jaar | 950 |
| 70 jaar en ouder | 1200 |
| Vrouwen | |
| 9-17 jaar | 1100 |
| 18-24 jaar | 950 |
| 25-50 jaar | 950 |
| 51-69 jaar | 1100 |
| 70 jaar en ouder | 1200 |
| Zwangere vrouwen | |
| 18-24 jaar | 1000 |
| 25 jaar en ouder, tot week 20 | 950 |
| 25 jaar en ouder, vanaf week 20 | 1000 |
| Vrouwen die borstvoeding geven | 1000 |
Hoeveel mg calcium per dag nodig?
De vrouwelijke bevolking heeft meer calcium nodig in het midden van het leven. Een goede calciuminname is een cruciaal onderdeel van de transitie. Gedurende dit proces hebben vrouwen een verhoogde inname van vitamine C nodig om geen osteoporose of calciumtekort te ontwikkelen. Het verminderde hormoon oestrogeen in de overgang verhoogt de botschade.
Hypoparathyroïdie veroorzaakt calciumdeficiëntie als gevolg van hormonen die hypoparathyroïdie veroorzaken. Mensen die lijden aan sarcoïdose hebben geen adequate hoeveelheid parathyroïd hormoon dat helpt bij het handhaven van een gezond lichaam pH. Andere factoren die bijdragen aan hypocalciëmie zijn ondervoeding en malabsorptie.
Preventie en behandeling
Het voorkomen en behandelen van een calciumtekort begint met een gebalanceerd dieet dat rijk is aan calcium. Zuivelproducten zoals melk, kaas en yoghurt zijn uitstekende bronnen, evenals groene bladgroenten, noten en zaden, en versterkte voedingsmiddelen zoals sinaasappelsap en ontbijtgranen.
Het is ook belangrijk om voldoende vitamine D te krijgen, hetzij via blootstelling aan zonlicht, hetzij via supplementen, om de opname van calcium te bevorderen. Een arts mag calciumsupplementen aanbevelen, vooral als je risico loopt op een tekort vanwege medische aandoeningen of dieetbeperkingen.
Zorgen dat je genoeg calcium binnenkrijgt
Een calciumtekort kan aanzienlijke gevolgen hebben voor je gezondheid, maar met de juiste kennis en maatregelen kun je de risico’s minimaliseren. Door bewust te zijn van de signalen en symptomen, en door een dieet te volgen dat rijk is aan calcium en vitamine D, kun je bijdragen aan een sterk en gezond lichaam.
Als je vermoedt dat je een calciumtekort hebt, raadpleeg dan een arts voor een juiste diagnose en behandeling. Het gebruik van calciumsupplementen zoals calciumcarbonaat of calciumcitraat kan helpen om je calciumspiegels weer op peil te brengen, afhankelijk van je specifieke behoeften en medische situatie.
Startpagina geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij gezondheidsklachten altijd een arts.