Nederlandse seriemoordenaars zien er niet allemaal uit als Hannibal in de film The Silence of the Lambs, maar ze zijn minstens zo angstaanjagend. Hoeveel seriemoordenaars kent Nederland en wie zijn die personen die namen dragen als Broeder des Doods, Het Beest van Harkstede en De Insulinekiller?
Voor we ze aan je voorstellen eerst even dit:
Wat is precies een seriemoordenaar?
Een seriemoordenaar is de dader van een reeks moorden. Als er een heel lange tijd tussen 2 moorden zit, wordt er doorgaans niet gesproken over een seriemoordenaar.
Volgens een definitie die sinds 2005 gebruikt wordt door de FBI, is een seriemoordenaar: iemand die ondubbelzinnig gelinkt wordt aan meerdere moorden die hij of zij pleegt. Als iemand die gelinkt wordt aan een aantal moorden alleen de opdracht daartoe heeft gegeven, is er geen sprake van een seriemoordenaar. Willem Holleeder is dus geen seriemoordenaar.
Verschil tussen serie- en massamoordenaar
Een seriemoordenaar maakt dodelijke slachtoffers in een reeks van minimaal 2 geweldsmisdrijven die los van elkaar staan. Hebben de moorden wel direct met elkaar te maken, dan spreken we niet van seriemoorden, maar van massamoorden. Massamoorden vinden altijd plaats op één locatie.
Anders Breivik die eerst een bom liet ontploffen in Oslo (8 doden) en later op de dag op het eiland Utøya 69 mensen doodschoot, is geen seriemoordenaar.
Hoeveel seriemoordenaars zijn er actief?
Aantallen weten we niet precies, maar veel kunnen het er niet zijn want seriemoordenaars lopen vroeg of laat tegen de lamp. Met meerdere moorden, gaat er altijd wel een keer iets mis.
Marieke Liem, hoogleraar Geweld en Interventies aan de Universiteit Leiden zegt tegen Panorama: “In Nederland is de kans dat iemand vermoord wordt relatief heel klein.” We zijn een veilig land. Maar er is ook een reden om te vermoeden dat er meer seriemoordenaars in de polder actief zijn dan we weten, want Nederland kent inmiddels 100-en cold cases – onopgeloste moorden – die mogelijk verband houden met een seriemoordenaar.
De tekst gaat onder het bericht verder >>
Vaak worden we bang gemaakt met het idee dat een moordenaar een onbekende man is die zich in de bosjes verschuilt, maar het komt eigenlijk vaker voor dat het een bekende van het slachtoffer is, vertellen @GerlofLeistra en Marieke Liem. #WNL pic.twitter.com/FoSv2WyKwW
— Het Misdaadbureau (@WNLMisdaad) May 10, 2024
Criminoloog Jasper van der Kemp van de Vrije Universiteit in Amsterdam stelt dat herkennen van een seriemoordenaar voor de politie lastig is. Reden: ze kiezen vaak voor hen onbekende slachtoffers, met wie ze geen enkele relatie hebben. Dat maakt het moeilijk een verband te vinden.
Bekende Nederlandse seriemoordenaars
1. Frans Hooijmaijers – De Spuitreus / De Broeder des Doos / Dikke Frans
Aantal moorden: geschat op 259
Hoofverpleger Frank Hooijmaijers (1935-2006) is hoogstwaarschijnlijk de seriemoordenaar in Nederland met de meeste moorden op zijn naam. Hij wordt verdacht van 259 moorden, hij bekent er 13 en wordt veroordeeld voor 5. Hij moordt door patiënten op de afdeling De Nachtegaal van de Lückerheidekliniek in Kerkrade, waar hij werkt, vol te spuiten met insuline dit verklaart zijn bijnaam De Spuitreus.
2. Michel Stockx
Aantal moorden: 3
Vrachtwagenchauffeur Stockx (1942-2001) is in België geboren, maar woont in Assen. Op 27 juli 1991 lokt hij de 11-jarige Jessica Laven uit het Noord-Hollandse Blokker mee uit een zwembad in het nabijgelegen Zwaag. Het meisje wordt bij Nieuweschans gewurgd teruggevonden. Stockx wordt aan de moord gelinkt en bekent tijdens verhoren ook 2 Duitse jongens -13 en 10 jaar oud – te hebben misbruikt en vermoord.
3. Koos Hertogs
Aantal moorden: 3 kinderen
Jacobus Dirk Hertogs (1949-2015) ontvoert, misbruikt en vermoordt 3 meisjes. Als de politie hem aan die moorden linkt, vallen ze zijn huis binnen. Op de zolder wordt een zeer goed geïsoleerde ruimte aangetroffen die is ingericht als martelkamer. Uiteindelijk wordt hij levenslang opgesloten.
4. Gerard Spruit – De Donald Duck-colporteur
Aantal moorden: 3 kinderen
Gerardus Cornelis Spruit (1922-1989) werkt in Amsterdam als tijdschriftencolporteur. In ruil voor Donald Ducks speelt hij, zo blijkt achteraf, seksuele spelletjes met jonge jongetjes.
5. Willem van Eijk – Het Beest van Harkstede
Aantal moorden: 5 meisjes en vrouwen
In zijn puberteit krijgt Willem van Eijk (1941-2019) natte dromen. Die gaan veelal over het verkrachten en vermoorden van meisjes en vrouwen. Op 20 juni 1971 pikt hij Cora Mantel op, een meisje van 15 dat staat te liften. Ze wordt zijn eerste slachtoffer. Nadat hij in 1974 een tweede slachtoffer heeft gemaakt, wordt hij opgepakt en stevig opgeborgen in de Van Mesdagkliniek. In 1990 komt hij vrij.
6. Hans van Zon
Aantal moorden: 2
Seriemoordenaar Hans van Zon (1942-1998) lijkt een keurige jongeman. Maar is dat niet. Aan de Utrechtse crimineel Arnold Rietbergen, alias Ouwe Nol, biecht hij 2 roofmoorden op. Ouwe Nol loopt niet naar de politie, maar eist een deel van de buit op.
7. Rahiied A – De Insulinekiller
Aantal moorden: 4
Eind 2019 wordt Rahiied A. veroordeeld voor 4 moorden en 6 pogingen tot moord. Hij is dan 23 jaar oud. A. werkte als leerlingverpleegkundige in verschillende verzorgingstehuizen in Rotterdam. In 2016 en 2017 heeft hij in 4 verschillende instellingen bejaarde mensen met insuline ingespoten: “Ik leefde in een fantasiewereld en waande mij een arts,” bekent hij.
8. Aalt Mondria
Aantal moorden: 4
Op 30 juli 1978 vermoordt Mondria (1956-2011), die dringend geld nodig heeft, 3 mensen. Een ouder echtpaar en hun 38-jarige dochter. Voor een tientje! Mondria moet 15 jaar zitten en krijgt tbs. Omdat hij ineens tijd genoeg heeft, schrijft hij tijdens zijn detentie een nimmer gepubliceerd boek over zijn leven, dat hij opdraagt aan misdaadjournalist Peter R. de Vries.
9. Ludo de B – Het Monster van Woensdrecht
Aantal moorden: 2 meisjes
In december 1991 ontvoert, misbruikt, vermoordt en begraaft Ludo de B. het 14-jarige schoolmeisje Inge Breugelmans. In april 1992 ondergaat de 16-jarige Inès Van Muylder hetzelfde lot. De meisjes leven misschien nog als ze begraven worden in de bossen nabij Putte.
10. Sjonny W.
Aantal moorden: 3
In hoger beroep wordt de Amsterdamse huisschilder Sjonny W. (1973) vorig jaar veroordeeld tot 19 jaar en 11 maanden plus tbs voor het doden en dumpen van drie vrouwen. Het gaat om de – in stukken gehakte –drugsverslaafde prostituee Mirela Mos (30) in 2004, prostituee Monique Roossien (26) in 2003 en de in 2017 verdwenen Sabrina Oosterbeek (30). Opmerkelijk: hij hakt een slachtoffer in stukken.
Lees verder onder video >>>
Netflixserie
De voormalige Nederlandse diplomaat Herman Knippenberg speelde midden jaren 70 een cruciale rol in de ontmaskering van seriemoordenaar Charles Sobhraj, die onder meer 2 Nederlandse rugzaktoeristen levend verbrandde. In de serie The Serpent te zien op Netflix, wordt onthuld hoe de jonge medewerker van de Nederlandse ambassade in Bangkok destijds de zaak aan het rollen bracht.
Bronnen: Panorama, Wikipedia
Foto: Chainatp (Canva)