Canva
In Nederland worden jaarlijks honderden schildpadden in de natuur achtergelaten. Dit lijkt misschien een onschuldige oplossing voor eigenaren die niet meer voor hun dier kunnen zorgen, in werkelijkheid leidt het tot ernstig dierenleed en verstoring van lokale ecosystemen. De afgelopen jaren is het aantal gedumpte schildpadden sterk toegenomen.
Lees in dit artikel wat de redenen van deze stijging zijn en hoe dit de opvang in de problemen brengt.
Waarom stijgt het aantal dumpingen?
De afgelopen jaren zien opvangcentra in Nederland een duidelijke toename van het aantal achtergelaten schildpadden. Dit heeft verschillende oorzaken:
1. Verbod op verkoop en bezit van invasieve schildpadsoorten
Sinds 2016 is het in de EU verboden om bepaalde schildpadsoorten, zoals de roodwang-, geelwang- en geelbuikschildpad, te houden of verkopen. Dit verbod was bedoeld om te voorkomen dat deze exotische dieren lokale ecosystemen verstoren. Dit heeft ook een onverwacht neveneffect: veel eigenaren die deze al bezaten, konden ze niet meer legaal doorverkopen en zagen dumpen als enige uitweg.
2. Schildpadden die te groot worden
Veel schildpadden worden als klein huisdier gekocht, maar kunnen in enkele jaren flink groeien. Een roodwangschildpad van een paar centimeter kan uitgroeien tot een dier van 30 cm met een grote leefomgeving en specifieke verzorgingseisen. Als eigenaren zich hier niet op hebben voorbereid, komen ze in de problemen.
3. Impulsieve aankopen tijdens de pandemie
Tijdens de coronapandemie zijn veel mensen huisdieren gaan aanschaffen, waaronder schildpadden. Nu het normale leven is teruggekeerd, realiseren sommige eigenaren zich dat ze niet de tijd of middelen hebben om hun dier goed te verzorgen. Dit leidt ertoe dat ze hun schildpad afstaan of dumpen.
4. Warmer klimaat maakt dumpen aantrekkelijker
Door klimaatverandering hebben we steeds mildere winters en warmere zomers. Sommige eigenaren denken daardoor onterecht dat hun schildpad in de Nederlandse natuur kan overleven. Dit is echter een misvatting: ook bij warmere winters kunnen schildpadden nog steeds verhongeren of ziek worden door een gebrek aan de juiste leefomstandigheden.
5. Toename in bewustwording en meldingen
Omdat steeds meer mensen zich bewust worden van het probleem, worden gedumpte schildpadden sneller opgemerkt en gerapporteerd. Hierdoor stijgt het aantal meldingen en opvangaanvragen, wat de indruk wekt dat het probleem zelf ook groeit.
- Lees ook: Energiekosten oorzaak van lozen reptielen.
Waarom worden schildpadden überhaupt gedumpt?
Naast de recente stijging spelen ook de bekende redenen een rol waarom mensen besluiten hun schildpad in de natuur achter te laten:
- Onderschatte verzorging: Een schildpad heeft een ruim aquarium, warmtelampen en speciaal voedsel nodig. Dit beseffen veel eigenaren pas te laat.
- Langdurige verantwoordelijkheid: Sommige soorten kunnen wel 40 tot 50 jaar oud worden.
- Te grote schildpadden: Wat begint als een klein diertje, kan flink uit de kluiten gewassen raken.
- Geen legale verkoopmogelijkheden: Het EU-verbod maakt doorverkoop lastig.
Wat gebeurt er met gedumpte schildpadden?
Veel mensen denken dat een schildpad ‘zich wel redt’ in de natuur, dat is een misvatting. De gevolgen van dumpen zijn ernstig:
- Verhongering: Bij temperaturen onder de 18 graden kunnen exotische schildpadden geen voedsel verteren en sterven ze langzaam.
- Schade aan de natuur: Schildpadden eten vissen, kikkers en waterplanten en verstoren zo het ecosysteem.
- Ziekteverspreiding: Sommige schildpadden dragen bacteriën zoals salmonella bij zich, wat schadelijk kan zijn voor mens en dier.
Wat als je niet meer voor je schildpad kunt zorgen?
Dumpen is geen optie. Gelukkig zijn er betere alternatieven:
- Zoek een erkend opvangcentrum, zoals de Schildpaddenopvang Nederland.
- Informeer bij dierenasiels en reptielenverenigingen om een nieuwe eigenaar te vinden.
- Bied je schildpad verantwoord aan op forums of reptielengroepen, maar zorg ervoor dat de nieuwe eigenaar goed op de hoogte is van de verzorging.
Opvang zit overvol: meer schildpadden dan mensen in Harkema
De droom om een veilig reservaat voor gedumpte schildpadden te realiseren, dreigt verloren te gaan. Het fonds waarop de Stichting Schildpaddenopvang hoopten, is voorlopig afgewezen en tot overmaat van ramp dreigt de verkoop van het toekomstige reservaat. De opvang in Harkema zit al overvol met 5000 schildpadden en jaarlijks komen hier alleen maar meer en meer bij. Er wonen inmiddels meer schildpadden dan mensen in Harkema.
Leuke weetjes over schildpadden
Ondanks dit serieuze probleem zijn schildpadden fascinerende dieren. Wist je dat:
- De oudste geregistreerde schildpad, Jonathan, bijna 200 jaar oud is?
- Schildpadden al meer dan 200 miljoen jaar bestaan en zelfs dinosaurussen hebben overleefd?
- Sommige soorten tot 5 uur hun adem kunnen inhouden onder water?
- Een schildpad zijn schild kan voelen, omdat het onderdeel is van zijn skelet?
Foto: Stichting Schildpaddenopvang Nederland.
Opvang puilt met de dag verder uit
En ze blijven er niet voor een weekje, ze blijven er in veel gevallen voor de rest van hun leven. De dieren gaan niet terug de natuur in. Ze blijven net als schildpad Lars, de oudste bewoner die inmiddels 93 jaar is, in de opvang. Kun je nagaan dat de schildpaddenopvang met de dag verder uitpuilt: een schildpad wordt met gemak 100 jaar. Veel van de gedumpten lijden aan schildrot en andere gezondheidsproblemen, veroorzaakt door verwaarlozing. En daarom zitten ze vaak alleen in een hok, voor extra zorg.
- Lees ook: Suikereekhoorns worden massaal gedumpt.
Grotere opvang is keihard nodig
Een groter opvangcentrum is dus keihard nodig. “Een vakantiepark dat in de verkoop staat, is de perfecte locatie”, aldus de organisatie van de schildpaddenopvang. “90% van de infrastructuur is daar aanwezig: huisjes, bos, water en gebouwen. Dit betekent een veilige plek voor duizenden schildpadden.
Alleen de tijd is bijna om en de 2 miljoen euro die nodig is om he park te kopen nog niet binnen. Zonder dit bedrag kan de organisatie geen onderkomen bieden aan de stakkers van dieren.
Zonder draagvlak voor schildpaddenopvang geen geld
Fondsen hebben aangegeven bij te gaan dragen: op de voorwaarde dat er wel voldoende draagvlak voor moet zijn.
Bekijk hier de beelden van Hart van Nederland die een bezoek bracht aan de schildpaddenopvang en lees daarna verder>>
Wil jij een verschil maken voor deze prachtige dieren in de schildpaddenopvang? Meer informatie is te vinden op www.schildpaddenopvang.nl.
Bronnen:
Hart van Nederland, Stichting Schildpaddenopvang Nederland