Kunnen lezen en schrijven met familie en schoonfamilie is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Hoe hou je de relatie met je familie leuk en gezellig, zonder jezelf in allerlei bochten te hoeven wringen? Met deze vijf tips kun je conflicten en irritaties met familie vermijden.
Ruzie met familieleden heeft de potentie om een enorm probleem te worden. In elke familie zijn ongeschreven regels en voel je die – meestal bij je schoonfamilie – niet haarfijn aan. Daarom kan een kleine irritatie in het meest ongunstige geval uitlopen op een knallend conflict. Met deze tips kun je een conflict weer oplossen.
1. Wat heb ik gedaan?
Denk goed na over wat er is gebeurd. Wat heb je gedaan? Wat heb je gezegd? Had je dat anders kunnen doen? Goed, het was van je schoonmoeder niet zo netjes om te zeggen dat ze het eten niet lekker vond, maar misschien had je ook meer rekening moeten houden met haar dieetvoorkeuren. En het commentaar van je moeder op de manier waarop jullie de kinderen opvoeden is knap irritant, had je daar nou zo fel op moeten reageren?
Het gaat niet om het aanwijzen van een schuldige, maar om te bepalen wat je aandeel is in het conflict. Waren je woorden te hard? Of heb je iets gedaan waar je je bij nader inzien voor schaamt? Wees dan de wijste en bied je excuses aan voor de dingen die je anders had kunnen doen.
2. Neem afstand na een ruzie
Probeer een ruzie niet meteen te sussen, neem even afstand. Fysiek, door elkaar even niet op te zoeken en mentaal door er even niet over te spreken en aan te denken. Lopen de gemoederen hoog op, dan is het niet gek om te zeggen dat je het op deze manier niet leuk vindt, en dat je vertrekt. Zo voorkom je dat een ruzie verder uit de hand loopt. Vind je het lastig? Laat dan weten wanneer je weer contact met elkaar gaat opnemen: ‘Nu wil ik niet verder praten, laten we het hier volgende week over hebben.’
Een frisse blik van iemand anders kan je ook helpen om een ander perspectief te krijgen op de wrijving tussen jou en je familie. Praat er eens over met een vriend of vriendin en vraag een eerlijke reactie. Misschien zie je na een korte afkoelperiode – waardoor de emotie wat gezakt is – wat er eigenlijk mis ging tussen jullie.
3. Analyseer het conflict
Denk eens na: waarom raakt het conflict je zo? En waarom zijn de andere mensen zo boos of verdrietig? Vaak zit er achter het directe conflict iets anders, een diepere laag die verklaart waarom een – op het eerste gezicht onschuldige – woordenwisseling uit de hand kan lopen. Doet dit conflict je denken aan verdrietige ervaringen uit het verleden? Of rakelt het bij je familie iets op van vroeger? Het is heel goed om daarover te praten met elkaar. Goethe zei al: van een ruzie leer je elkaar beter kennen. Betrek ook je partner bij het gesprek: hij of zij kent alle betrokkenen goed en kan misschien de angel uit het conflict halen.
4. Laat je oordelen thuis
Het is makkelijk om iemand te veroordelen: je zus is gewoon niet zo snugger, je schoonvader is een opschepper of je zwager is een zuinige knijperd. Vanuit die oordelen kan een kleine irritatie ook uit de hand lopen. Denk eens na over je strenge oordeel: misschien heb je gelijk, maar aan de andere kant zijn mensen meer dan je op het eerste gezicht zou zeggen. Die zuinige zwager staat bijvoorbeeld wel altijd met raad en daad klaar als er geklust moet worden, en je zus is misschien niet de scherpste potlood in het doosje, maar ze is wel heel lief voor haar neefjes en nichtjes. Wees mild in je oordeel over andere mensen, zeker als het (aangetrouwde) familie is.
5. Praat vanuit jezelf
Het stof is gaan liggen, jullie gaan het conflict uitpraten. Denk er dan om dat je altijd vanuit jezelf praat en het klein houdt (niet van alles erbij halen en de welbekende ‘oude koeien uit de sloot halen’). Psychologen noemen dat de ik-boodschap. In plaats van te zeggen: jullie komen altijd onaangekondigd langs, ook als ik er niet op zit te wachten, kun je beter zeggen: ik voel me niet prettig bij verrassingsbezoekjes. Dat maakt je boodschap minder aanvallend, en dan wordt het voor iemand anders makkelijker om erop te reageren. Vraag ook naar het gevoel van je gesprekspartner: hoe is het voor hem of haar om dit van jou te horen?
6. Relativeer de situatie
Je hoeft je gevoel niet weg te redeneren, het is wel goed om een beetje te relativeren. Natuurlijk vind je het jammer dat de visite een glas wijn over het vloerkleed heeft laten vallen, daar kun je gerust boos om zijn. Aan de andere kant: het bezoek was gezellig, het was vast niet hun intentie en het verwijderen van de vlek wordt door de verzekering betaald. Bovendien een goede relatie is ook wat waard en niet iedere relatie hoeft volledig te kloppen. Je kunt proberen om de leuke dingen te omarmen en anders om te gaan met de minder leuke dingen: je verwachtingen bijstellen.
7. Verwacht geen wonderen
Iedereen is anders, sommige mensen zitten nou eenmaal ‘raar’ in elkaar. Misschien hebben je familieleden wel wat vreemde trekjes, besef dan dat niemand perfect is – jij en jouw familie ook niet. Komen jullie er helemaal niet meer uit? Ga dan om tafel met een coach, een familietherapeut of een mediator.
Zoek je een lief cadeau om de ruzie definitief af te sluiten? We hebben verrassende cadeautips op een rijtje gezet.