De restitutiepolis, ooit een waarborg voor de vrije zorgkeuze in Nederland, verdwijnt in 2025 bijna volledig uit het zorgverzekeringsaanbod. Dit heeft verstrekkende gevolgen, vooral voor GGZ-patiënten die afhankelijk zijn van specialistische zorg dat buiten reguliere contracten valt. Wat betekent deze verandering voor de toegang tot zorg en de toekomst?
We vroegen het aan onze budgetcoach Jacoba Wallet, bekend van het televisieprogramma ‘Waar doen ze het van?’
Wat is een restitutiepolis en waarom is deze belangrijk?
Jacoba: “Een restitutiepolis biedt verzekerden volledige vrijheid om zelf hun zorgverlener te kiezen. Dit type polis vergoedt zorg, ongeacht of er een contract is met de zorgverzekeraar, binnen redelijke tarieven. De voordelen is de maximale keuzevrijheid en volledige vergoeding van zorgkosten.”
Het nadeel? De premie is vaak hoger en verzekerden moeten soms eerst zelf kosten voorschieten. Zorgverzekeraars beschouwen de restitutiepolis daarom als een kostbare optie vanwege de administratieve lasten en hoge uitkeringen, wat heeft geleid tot een afname in populariteit bij de verzekeraars en daarom verdwijnt hij in zijn huidige vorm in 2025.
Verdwenen in 2025
In 2025 biedt geen enkele zorgverzekeraar deze polis nog aanbieden, waardoor de keuzevrijheid voor miljoenen Nederlanders drastisch is beperkt.
Het verdwijnen van deze polis raakt vooral GGZ-patiënten met complexe psychische klachten. Specialistische behandelingen zijn vaak duur en minder vaak gecontracteerd door verzekeraars. “Cliënten die specialistische hulp nodig hebben, krijgen straks te maken met een hoge eigen bijdragen of een gebrek aan alternatieve zorgopties”, aldus Jacoba.
De gevolgen van het verdwijnen van bijna alle restitutiepolissen is dat er nu beperkt toegang is tot specifieke specialisten of instellingen en dit leidt tot langere wachttijden of zorg van mindere kwaliteit, aldus MIND Platform , het platform voor belangenbehartiging bij psychische problemen.
Ongelijkheid in zorgtoegang bij verdwijnen restitutiepolis
Zorgverzekeraars hebben niet gecontracteerde zorg vaak ten onrechte neergezet als duur en inefficiënt, laat MIND weten. En uit onderzoek blijkt dat deze zorg niet slechter of duurder is dan gecontracteerde zorg. Toch wordt het steeds moeilijker voor aanbieders om zonder contract te werken, waardoor de keuze voor patiënten verder afneemt, weet MIND.
GGZ-belangenorganisaties en MIND dringen aan op het behoud van de restitutiepolis, en daar sluit Jacoba zich bij aan. “Mensen met hogere inkomens kunnen zich zorg buiten het verzekeringsnetwerk veroorloven, terwijl anderen, met beperkte financiële middelen, afhankelijk blijven van gecontracteerde aanbieders. Dit versterkt de kloof in de zorgtoegang en dat is vervelend voor mensen met bijvoorbeeld alleen een AOW of bijstand.”
Tip van Jacoba: kies voor combinatiepolis met uitgebreide dekking
Vanaf 1 januari 2025 is de restitutiepolis helaas niet meer beschikbaar. Wel is er de mogelijkheid om te kiezen voor een combinatiepolis met uitgebreide dekking. Hiermee worden ziekenhuizen, zowel met als zonder contract, volledig vergoed. Voor niet-gecontracteerde GGZ-zorg geldt een vergoeding van 85-90%.
Jacoba: “3 zorgverzekingen bieden een vergoeding tot 85-90% voor niet-gecontracteerde geestelijke gezondheidszorg. De hieronder getoonde combinatiepolissen geven 100% vergoeding bij ieder ziekenhuis (met of zonder contract)”:
- A.s.r.
- Menzis
- Univé
Tot slot: Mis geen informatie over andere veranderingen voor komend jaar: Zorgverzekering 2025: belangrijkste veranderingen en prijsstijgingen zorgpremies.
Ga aan de slag met het vergelijken van de verschillende opties zorgverzekeringen en kies na de 19e (november) de verzekering die het meest geschikt is voor jouw situatie.
Bronnen: Mind Platform, Wallet Support, Rijksoverheid. | Foto: Canva.