Sinds maandag hebben Australiërs het recht op onbereikbaarheid. Werknemers mogen buiten werktijd berichtjes, mailtjes en telefoontjes van hun baas negeren. Hoe valt deze regel onder de werkende mensen in Nederland?
Met de komst van de mobiele telefoon is iedereen gemakkelijk en snel bereikbaar. Dat kan handig zijn, maar ook vervelend op de momenten dat je even niet gestoord wilt worden. Zeker als het dingen zijn die best kunnen wachten.
Moet dit nu vastgelegd worden in een regel vanuit de overheid of is het maken van afspraken tussen werkgevers en werknemers voldoende. Wat vind jij?
Huidige situatie in Nederland
In Nederland is het recht op onbereikbaar zijn momenteel geen wettelijk vastgelegd recht. Toch voelen veel Nederlanders al een zekere vrijheid om buiten werktijd niet direct te reageren op werkgerelateerde communicatie. Werknemers zijn zich bewust van hun rechten en weten vaak goed waar ze wel of niet in mee hoeven te gaan.
Voordelen van onbereikbaarheid
Het recht op onbereikbaarheid kan werknemers een betere balans tussen werk en privéleven opleveren. Door buiten werktijd niet constant bereikbaar te hoeven zijn, kunnen werknemers beter ontspannen en zich opladen voor de volgende werkdag. Dit kan effect hebben op hun algehele welzijn en werktevredenheid.
Voorbeelden uit andere landen
Naast Australië hebben ook andere landen het recht op onbereikbaarheid in hun wetgeving opgenomen. In Frankrijk bestaat dit recht sinds 2016 en ook in enkele delen van Duitsland hebben werknemers het recht om buiten werktijd niet bereikbaar te zijn. Deze voorbeelden tonen aan dat dergelijke maatregelen haalbaar en effectief kunnen zijn.
De tekst gaat onder het bericht verder >>
Australische werknemers hebben nu ’recht op onbereikbaarheid’: einde aan appjes en telefoontjes van baas buiten werktijd.https://t.co/XcngYzuyNN
— De Telegraaf (@telegraaf) August 26, 2024
De Nederlandse werkcultuur
De Nederlandse werkcultuur kenmerkt zich door een hoge mate van mondigheid onder werknemers. Velen voelen zich vrij om hun grenzen aan te geven en hebben een goede communicatie met hun werkgevers. Dit zorgt ervoor dat het recht op onbereikbaarheid wellicht minder urgent voelt dan in andere landen.
Maar ook velen voelen zich verplicht om te reageren op (nood)situaties tijdens hun afwezigheid. Meestal is het gerelateerd aan de functie. Zo vindt Frits Wester, als journalist, dat hij wel 24/7 paraat moet staan voor zijn werk.
Lees ook: Hoeveel jaar werk je in je leven?
AWVN directeur, Anne Megens, vindt van niet
Bekijk haar uitleg hieronder en lees verder >>
Moet je wettelijk recht op onbereikbaarheid krijgen? AWVN-directeur @AnneM3gens vindt van niet, want werkgevers en werknemers kunnen prima zelf afspraken maken.
— NPO Radio 1 (@NPORadio1) August 26, 2024
HR-deskundige @rooloooooo zou zo'n wet juist toejuichen: 'We staan veel te veel aan'
🎧 https://t.co/rO5v70vrOq pic.twitter.com/xSSOl0kjBS
Mogelijke nadelen
Toch zijn er ook mogelijke nadelen verbonden aan een wettelijk recht op onbereikbaarheid. Werkgevers zouden bijvoorbeeld kunnen vrezen dat de productiviteit afneemt of dat er belangrijke zaken gemist worden.
Het vinden van de juiste balans tussen bereikbaarheid en het welzijn van werknemers is noodzakelijk.
Wil Nederland wel of geen onbereikbaarheid?
Hoewel Nederland nog geen wettelijk recht op onbereikbaarheid heeft, zijn er sterke argumenten voor en tegen een dergelijke maatregel. Het is belangrijk om een evenwicht te vinden tussen werk en privéleven, en daarbij oog te hebben voor zowel de behoeften van werknemers als die van werkgevers.
Hybride werken en flexibiliteit
Het concept van hybride werken wint in Nederland aan populariteit, doordat het werknemers meer flexibiliteit biedt in hun werktijden en -locaties. Dit zorgt echter ook voor een grotere vervaging van de grenzen tussen werk en privéleven, waardoor de noodzaak van een recht op onbereikbaarheid steeds dringender wordt.
Hybride werken kan ertoe leiden dat werknemers buiten reguliere werktijden bereikbaar moeten blijven, wat bijdraagt aan stress en een opwarming van burn-out gevallen. Daarom is het cruciaal om duidelijke afspraken te maken tussen werknemers en werkgevers over bereikbaarheid buiten normale werktijden.
Tools zoals datumprikker.nl kunnen hierbij helpen. Ze maken het makkelijker om vergaderingen en afspraken te plannen. Hierdoor kunnen werknemers beter hun tijd beheren en werk en privéleven gescheiden houden.
Lees ook: Beroepen met zwaar werk op de agenda: CNV roept op tot actie
Wetsvoorstel
In Nederland is in 2020 een wetsvoorstel ingediend om het recht op onbereikbaarheid te regelen. Deze wet, die een wijziging van de Arbeidsomstandighedenwet omvat, moet ervoor zorgen dat werkgevers en werknemers structureel gesprekken aangaan over bereikbaarheid buiten werktijd.
Toekomstperspectieven
Hoewel de behandeling van dit wetsvoorstel door een lange formatie is stilgevallen en de Raad van State kritisch is, blijft de roep om wettelijke regulering groeien. Het succes van dergelijke wetten in landen als Frankrijk en Duitsland biedt een potentieel blauwdruk voor Nederlandse wetgevers en toont aan dat een balans tussen werk en privéleven wettelijk kan worden vastgelegd zonder de productiviteit in gevaar te brengen.
Video’s: heb ik recht op onbereikbaarheid?
Bronnen: cao-rijk, ijk.nl