Proteïne vormt een magisch woord in de hedendaagse voedingswereld. Zet 25 gram eiwit groot op een yoghurtverpakking, en plots wil iedereen die yoghurt. Experts benadrukken echter dat extra proteïne vaak overbodig is, zelfs voor sportliefhebbers. Toch blijven proteïne producten razend populair. Hoe zit dat nou precies?
De aantrekkingskracht van proteïne producten
De verklaring is eenvoudiger dan je zou denken. Supermarkten, marketingbureaus en influencers spelen een grote rol in onze aankoopkeuzes. Ze weten hoe ze producten aan de man moeten brengen. Als er ‘rijk aan eiwitten’ op een verpakking staat, zijn we snel verkocht.
De tekst gaat verder onder het Instagram-bericht (van een willekeurige) Instagram influencer >>
Eiwitrijke voeding
Fabrikanten voegen tegenwoordig extra eiwitten toe aan een breed scala aan voedingsproducten, om in te spelen op de groeiende vraag naar eiwitrijke voeding.
Consumenten (en volgers van bepaalde influencers) gaan er dan gemakshalve vanuit dat het gezonder is om extra proteïne in te nemen, ongeacht welke leeftijd en leefstijl ze zelf hebben. Ook al zijn veel experts het niet eens met de boodschap.
Wat zijn proteïnen en waar zijn ze voor nodig?
Proteïnen zijn essentiële macronutriënten opgebouwd uit aminozuren, die cruciaal zijn voor talrijke lichaamsfuncties. Ze zijn nodig voor de opbouw en reparatie van weefsels, de productie van enzymen en hormonen, het ondersteunen van het immuunsysteem en het voorzien van energie.
Het nutriënt is essentieel voor ons lichaan. Het speelt een belangrijke rol in spieropbouw en -onderhoud, en is daarom van groot belang voor zowel sporters als mensen die hun spiermassa willen behouden of vergroten. Het bouwsteen komt voor in diverse voedingsmiddelen. Welke dit zijn lees je verderop in dit artikel.
Wat is het verschil tussen proteïne en eiwitten?
Het verschil tussen proteïne en eiwit is eigenlijk niet aanwezig: het zijn 2 termen voor hetzelfde concept. Zowel proteïne als eiwit verwijzen naar de grote biomoleculen die essentieel zijn voor het functioneren van levende organismen.
Deze moleculen zijn opgebouwd uit aminozuren en spelen tal van belangrijke rollen in het lichaam, waaronder het opbouwen en repareren van weefsels, het produceren van enzymen en hormonen, en het ondersteunen van het immuunsysteem.
- Proteïne is de Engelse term in wetenschappelijke literatuur en internationale contexten.
- Eiwit is de Nederlandse term voor hetzelfde concept.
- Beide termen worden vaak door elkaar gebruikt en betekenen exact hetzelfde. Of we nu proteïne of eiwit zeggen, het verwijst naar dezelfde essentiële macronutriënten in onze voeding.
Waar we eerst veel spraken over eiwitten, lijkt het voor mensen alsof proteïne iets extra’s is. Iets waarvan veel mensen voorheen het bestaan niet kende. Het lijkt alsof mensen een soort inhaalslag maken, om met terugwerkende kracht alsnog zoveel mogelijk van dit windermiddel voor je gezondheid binnen te krijgen.
En daar spelen supermarkten en marketeers (influencers) handig op in. De lijst van producten waarin extra eiwitten zitten is langer en langer aan het worden. Steeds meer levensmiddelen bevatten extra eiwitten om consumenten tot koop aan te zetten:
1. Zuivelproducten
- Griekse yoghurt
- Kwark
- Melk (met extra eiwitten)
- Proteïneshakes en -dranken
2. Brood en bakkerijproducten
- Eiwitbrood
- Eiwitrijke crackers en koekjes
- Proteïnepannenkoeken en wafels
3. Graanproducten
- Ontbijtgranen met extra eiwitten
- Muesli en granola
- Havermout met toegevoegde eiwitten
4. Snacks
- Eiwitrepen
- Proteïnechips
- Notenmixen met extra eiwitten
5. Dranken
- Eiwit verrijkte dranken
- Eiwitpoeders voor smoothies
6. Kant-en-klaar maaltijden
- Eiwitrijke diepvriesmaaltijden
- Kant-en-klare salades met extra eiwitten
7. Vleesvervangers
- Eiwitrijke vegetarische burgers
- Plantaardige vleesalternatieven
8. Snoepgoed
- Proteïne chocolade
- Eiwitrijke energieballetjes
9. Sauzen en spreads
- Eiwitrijke pindakaas en notenboters
- Proteïnesauzen en -dips
10. Bakmixen
- Bakmixen voor brood en pannenkoeken met toegevoegde eiwitten
- Proteïne muffins en brownies mixen
Dagelijkse proteïne behoefte verschilt per persoon
Of we extra eiwitten nodig hebben als bouwsteen, hangt af van verschillende factoren, zoals: leeftijd, geslacht, lichaamsgewicht, activiteitsniveau en specifieke gezondheidsdoelen. Over het algemeen hebben de meeste mensen die een evenwichtig dieet volgen, geen extra eiwitsupplementen nodig.
Hier zijn een paar overwegingen:
- De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid eiwitten varieert. Voor de gemiddelde volwassene is een inname van 80 gram eiwit per kilogram lichaamsgewicht genoeg.
- Senioren hebben soms meer eiwitten nodig om spiermassa en functie te behouden. Aanbevelingen lopen op tot 1,2 gram per kilogram lichaamsgewicht per dag.
- De hoeveelheid is ook hoger voor mensen die intensief sporten of graag spiermassa opbouwen, zoals hieronder heel goed te zien is in het Instagram-bericht ziet.
De tekst gaat verder onder het Instagram-bericht >>
Sporters hebben extra proteïne producten nodig
Mensen die regelmatig intensief sporten, zoals krachttraining of duursport, hebben meer eiwitten nodig. Voor deze groep is de aanbevolen inname tot 2,2 gram eiwit per kilogram lichaamsgewicht per dag.
Knoop dit filmpje in je oren en lees verder >>
Vegetariërs en veganisten moeten opletten
Mensen die een vegetarisch of veganistisch dieet volgen, moeten erop letten dat ze voldoende eiwitten uit plantaardige bronnen binnenkrijgen, zoals walnoten. Dit kan iets meer planning vereisen om ervoor te zorgen dat het lichaam alle essentiële aminozuren ook opneemt.
Inname proteïne tijdens afvallen
Probeer je af te vallen, dan kan een iets hogere eiwitinname helpen om spiermassa te behouden terwijl je vet verliest. Eiwitten helpen ook bij het bevorderen van een vol gevoel. Dit helpt bij het verminderen van de totale calorie-inname. Maar let op: meer proteïnen innemen is geen dieet. Je valt er niet door af. Dit kan je echt alleen doen door meer te gaan bewegen en gezonder te eten.
Proteïne bij gezondheidsaandoeningen
Bepaalde gezondheidsaandoeningen beïnvloed ook de eiwitbehoefte. Mensen met nierproblemen moeten mogelijk hun eiwitinname beperken, terwijl anderen met wonden of infecties mogelijk meer proteïne producten nodig hebben voor herstel.
Een uitgebalanceerd dieet is voldoende
Voor de meeste mensen is een uitgebalanceerd dieet voldoende om aan de eiwitbehoefte te voldoen. Het is belangrijk om eiwitten uit diverse bronnen te halen. Eiwitrijke bronnen zijn:
- vlees
- vis
- zuivel
- peulvruchten
- noten en zaden
Als je denkt dat je mogelijk niet genoeg eiwitten binnenkrijgt of als je specifieke doelen hebt, zoals spieropbouw, kan het nuttig zijn om met een diëtist, orthomoleculair arts of sportdeskundige te praten. Zij helpen met een dieetplan opstellen dat aan je individuele behoeften voldoet.
Let op: Startpagina geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij gezondheidsklachten altijd een arts/specialist.
Hoofdfoto: MurzikNata/Canva.