Het Comité voor een Humane Laatste Wil (CLW) heeft woensdag in Den Haag haar plan voor een Proeftuin Laatste Wil gepresenteerd. Het plan heeft gemengde reacties ontvangen vanuit wetenschappelijke hoek.
Opvattingen reiken uit van ‘volstrekt onhaalbaar en macaber’ tot ‘potentieel wetenschappelijk interessant’. In de Proeftuin krijgen 10.000 deelnemers gedurende 10 jaar de kans voor een zelfgekozen levenseinde met een humaan middel, waarbij de Nederlandse samenleving ervaring opdoet met veilige en wettelijke beschikbaarstelling.
Het initiatief van het CLW
Zittend in het spanningsveld tussen legale restricties en de toenemende wens voor autonomie over het eigen levenseinde, heeft het Comité voor een Humane Laatste Wil sinds 2013 een pleidooi gevoerd voor een humaan levenseinde zonder de betrokkenheid van artsen. Het concept van de Proeftuin Laatste Wil is hun meest recente bijdrage aan deze lopende discussie. Het doel is om mensen in staat te stellen om zelf te bepalen wanneer hun leven voltooid is, om zo gruwelijke zelfdodingen te voorkomen.
De proeftuin is een oproep aan zowel burgers als de politiek om te onderzoeken wat het effect zou zijn van tien jaar lang een veilige, gecontroleerde toegang tot een laatstewilmiddel. Het plan omvat onder andere een selectieproces en monitoring van de deelnemers.
Kritische stemmen uit de wetenschap
Echter, wetenschappers hebben hun bedenkingen bij de Proeftuin Laatste Wil van het CLW. De reacties bevatten zowel klinische, ethische als maatschappelijke reserveringen.
Zorgethicus Els van Wijngaarden heeft het plan omschreven als gevaarlijk en macaber, uit angst voor potentiële schade aan kwetsbare mensen en hun naasten. Ze vestigt de aandacht op de complexiteit van de problemen die mensen aan het einde van hun leven ervaren en waarschuwt dat de brede beschikbaarheid van euthanasiemiddelen deze kwesties mogelijk overschaduwt.
Een alternatief standpunt
Hoogleraar Bregje Onwuteaka-Philipsen reageerde gematigder op het plan van het CLW. Hoewel ze erkent dat het vaststellen van weloverwogenheid en wilsbekwaamheid lastig is, erkent ze dat een dergelijke proeftuin wetenschappelijk gezien interessant zou kunnen zijn. Bovendien onderstreept zij dat de steun voor meer zelfbeschikking over het levenseinde in de samenleving groeit.
Verder onderzoek nodig
De tegenstrijdige reacties op de Proeftuin Laatste Wil van het CLW illustreren de complexiteit van dit probleem. Ze onderstrepen de noodzaak van een grondige discussie en onderzoek, vooral met betrekking tot de grote groep mensen met een stervenswens die problemen ervaren zoals eenzaamheid, geldnood en psychische problematiek.
Zonder twijfel wordt het bevorderen van weloverwogen besluiten ten aanzien van het levenseinde steeds belangrijker in de moderne samenleving. Het CLW schrijft een nieuw hoofdstuk in deze voortdurende dialoog, waarvan de gevolgen alleen begrepen kunnen worden na grondig wetenschappelijk onderzoek en ethische discussie.
Bron Volkskrant