De prijzen stijgen in Nederland harder dan in de ons omringende landen. De inflatie nam toe van 5,2% in april naar 6,1% in mei. We vormen daarmee een uitzondering. In vrijwel alle andere EU landen stijgen de prijzen minder snel.
Oorzaken daarvan zijn de verschillen in energieprijzen, de loonstijgingen in ons land, de oorlog in Oekraïne en de naweeën van de lockdowns tijdens de coronacrisis.
‘Sterker dan de rest’
Econoom Jan-Paul van de Kerke van ABN Amro geeft op bank.nl aan dat de reden waarom de inflatie in Nederland meer is gestegen, te maken heeft met hoe wij uit de pandemie zijn gekomen. “Namelijk sterker dan de rest. Daardoor heeft onze economie minder kunnen afkoelen en hebben we meer met oververhitting te maken dan onze buurlanden. Er is meer vraag naar allerlei producten dan er aanbod is. Van computers tot bezems, de prijzen van dit soort producten namen in de eurozone iets af, terwijl ze hier stegen.”
Er gloort licht aan het einde van de tunnel. Van de Kerke schat in dat de inflatie daalt. “De weg die de inflatie naar boven heeft afgelegd is met horten en stoten tot stand gekomen. De verwachting is dat dit ook geldt voor de daling.” Over het doel van de Europese Centrale Bank (ECB) om de inflatie terug te dringen naar 2 procent is hij minder zeker. Hij verwacht niet dat dat volgend jaar wordt bereikt.
Elk land heeft zijn eigen aanpak
“Belangrijk is te beseffen dat de inflatie een jaar-op-jaar-vergelijking is”, zegt ING-econoom Marcel Klok. “‘In de praktijk betekent dit dat er vorig jaar bepaalde prijzen zijn gedaald die momenteel ongeveer constant blijven, waardoor er nu sprake is van een hogere inflatie. Dit geldt met name voor de energieprijzen.” Een mogelijke verklaring waarom dit in andere landen minder speelde in de afgelopen maand, is het verschil in doorberekeningen van de energieprijs in bijvoorbeeld energiebelastingen. “Elk land pakt dat op zijn eigen manier aan. En hoewel de energieprijs internationaal min of meer gelijk bleef, heeft de economische uitwerking daarvan op elk land een andere effect gehad.”
Loonstijgingen kosten de consument geld
Naast de energieprijs ziet Klok een aantal andere factoren die invloed hebben gehad op de inflatie van de afgelopen maand. De belangrijkste zijn de hogere lonen die bij ons harder groeien dan in andere landen. Hoewel de lonen al sinds januari flink zijn gestegen, voelt de consument nu pas de doorberekening daarvan in de winkels.
Ook de effecten van de lockdown en de Russische invasie in Oekraïne zien we nog steeds terug in de prijzen van goederen. Klok: “Tijdens de coronapandemie kon de wereldeconomie tijdelijk de vraag niet aan en liepen veel producten vertraging op of werden duurder geleverd. Wat betreft de oorlog in Oekraïne zie je dat de graanprijs ontzettend hoog is geweest, dat kun je soms een jaar later nog terugzien in de supermarkt.”