Honderden planten krijgen een nieuwe naam, omdat hun huidige racistische namen een koloniale achtergrond hebben. Plantkundigen kwamen tot deze conclusie op een congres in Madrid. Ojee wat gebeurt er nu met het Afrikaantje?
Achtergrond van de naamswijziging plantennamen
Op het Internationaal Botanisch Congres in Madrid hebben plantkundigen controversiële namen van honderden planten herzien. Deze planten dragen namen die verwijzen naar het woord ‘kaffer’, een discriminerend scheldwoord in Zuid-Afrika.
Kaffer is een scheldwoord voor mensen met een donkere huidskleur. Een voorbeeld van 1 van de planten die van naam verandert is de kafferboom, die in zijn Latijnse naam wordt aangepast van ‘Erythrina caffra’ naar ‘Erythrina affra’. De nieuwe naam is een verwijzing naar het continent Afrika.
Plantennamen wijzingen niet eerder gebeurd
De stemming over de naamswijziging kon rekenen op een krappe meerderheid, met 63 procent van de stemmen, net iets meer dan de vereiste 60 procent. Botanicus Rogier van Vugt beschrijft de naamswijzigingen als een grote ontwikkeling binnen de wetenschap. “Ik kan me niet herinneren dat dit ooit eerder is gebeurd om dit soort menselijke redenen, en al zeker niet op deze schaal”, zegt Van Vugt in het NOS Radio 1 journaal.
Andere omstreden namen
Deze discussie over racistische namen van planten heeft ook andere controversiële namen naar voren gebracht. Eén daarvan is de zogenaamde Hitlerkever. Daarnaast is er veel controverse rondom de struik hibbertia, die vernoemd is naar George Hibbert, een slavenhouder uit de 18e eeuw die het verzet leidde tegen de afschaffing van de slavernij.
Wetenschappelijke versus gebruikersnamen
Het veranderen van wetenschappelijke namen is niet populair bij veel wetenschappers, omdat wetenschappelijke namen altijd zijn aangeduid in dode talen zoals Grieks of Latijn. Deze talen veranderen niet, waardoor de namen stabiliteit bieden in de wetenschappelijke gemeenschap. Rogier van Vugt geeft aan dat het wijzigen van deze namen voor verwarring zorgen binnen de wetenschap.
Oprichting van een sensitiviteitscommissie
Naast de directe naamswijzigingen zijn er tijdens het congres ook beslissingen genomen over de toekomst. De wetenschappers stemden voor het oprichten van een sensitiviteitscommissie. Dit orgaan beslist welke namen nieuw ontdekte planten, schimmels, en algen krijgen. Normaal gesproken krijgen deze organismen de naam van de ontdekker die ze voor het eerst beschrijft in wetenschappelijke literatuur. Die namen schuiven ze nu terzijde als ze door de commissie als discriminerend worden beoordeeld.
- Lees ook: Een tulp met jouw naam? Dat kan! 15 tulpen met namen van bekende Nederlanders.
De geschiedenis van plantennaamgeving
Het fenomeen van plantennamen in dode talen zoals Grieks en Latijn is niet nieuw. Dit werd officieel vastgelegd in 1905 op het Internationaal Botanisch Congres in Wenen. Op dat congres besloot men dat de eerste druk van ‘Species plantarum’ van Linnaeus het beginpunt zou zijn voor de moderne benoeming van plantensoorten. Dit systeem biedt stabiliteit en uniformiteit in de wetenschappelijke gemeenschap, wat essentieel is voor het delen van kennis en samenwerking op internationaal niveau.
Vooruitzichten op verdere veranderingen
Nu de gevoelige kwestie van racistische namen van planten is aangekaart, ligt de weg open voor verdere herzieningen in de nomenclatuur. Hoewel de huidige veranderingen alomvattend zijn, blijven er nog steeds veel planten- en dierennamen die gebaseerd zijn op problematische historische figuren of neerbuigende termen.
Het oprichten van de sensitiviteitscommissie is de eerste stap. Er is nog een lange weg te gaan om de wetenschappelijke gemeenschap volledig te ontdoen van dergelijke controversiële namen. Dit proces gaat vermoedelijk gepaard met veel debat. Het biedt tegelijk een kans om de wetenschap inclusiever en representatiever te maken.
Planting Ashley sprak er in een video van 2 jaar geleden al over (Engels gesproken) >>
Wat vind jij eigenlijk van deze ontwikkeling met betrekking tot aanpassing van namen in het algemeen? Vind je het een goede ontwikkeling dat we namen van producten, straten en pleinen, en nu dus ook planten aanpassen. Of denk je?: “Het is de geschiedenis. Als we alle namen gaan aanpassen is het einde zoek!”
Je kan natuurlijk je planten altijd nog een eigen naam geven. Zo heet de plant van onze redactie bijvoorbeeld Aart.
Bron: NOS
Hoofdfoto: Hibbertia Tentata/Green Nature Life/Canva