Bron: © Canva. Paasvuren een traditie die voor verbinding zorgt.
Je kijkt er elk jaar naar uit: het paasvuur in je dorp of streek. Een metershoge stapel hout die op eerste of tweede Paasdag vlam vat, omringd door muziek, drank, familie en vrienden. Maar dit jaar staan veel paasvuren in Nederland op losse schroeven. Niet door stikstofregels, zoals eerder het geval was, maar door de aanhoudende droogte. En dat roept een grotere vraag op: heeft de eeuwenoude traditie nog toekomst?
Geen vuur in Klazienaveen
In Klazienaveen hakken ze de knoop al door. Het paasvuur gaat daar dit jaar niet door. In het buurtschap Barger-Oosterveen, is contact gezocht met de gemeente vanwege de droogte. Als alles is opgebouwd en het mag op het laatste moment niet doorgaan, draaien de organisatoren op voor de kosten. Het geplande vuur zou midden in een recreatiegebied komen te liggen, wat het risico op natuurbrand alleen maar groter maakt. Je voelt de frustratie bij de organisatie: de inzet is groot, maar de onzekerheid nog groter.
Lees verder onder de video >>
Paasvuren eeuwenoude traditie
Waar komen die paasvuren eigenlijk vandaan? De traditie stamt uit voorchristelijke tijden. Vuur symboliseert reiniging, licht en wedergeboorte, allemaal thema’s die passen bij de lente. In de loop van de tijd zijn paasvuren verweven geraaktmet het christelijke paasfeest. In veel dorpen in Oost- en Noord-Nederland – met name in Overijssel, Gelderland, Drenthe en delen van Friesland – is het paasvuur inmiddels een sociaal hoogtepunt.
Lees verder onder het Instagram-bericht >>
Moment van verbinding
Voor jou en veel anderen is het paasvuur misschien meer dan een hoop brandhout. Het is een moment van ontmoeting, van verbinding met je buren, van trots zijn op je dorp. Kinderen slepen takken aan, vrijwilligers zetten zich wekenlang in om alles op te bouwen. En op de avond zelf sta je schouder aan schouder te genieten van het spektakel. De warmte van het vuur, het knetteren van de vlammen, het geroezemoes om je heen – het hoort bij Pasen zoals de paashaas en gekleurde eieren.
Snoeihout stapelt zich op
Op verschillenden plekken worden op dit moment paasvuren gebouwd. Zoals in het Drentse Weiteveen. Daar krijgen ze zoveel snoeihout aangeboden dat de organisatie zelfs ‘nee’ moet verkopen. Er ligt al zo’n 40 kuub hout te wachten om in de fik te gaan. Of dat uiteindelijk ook mag, blijft spannend.
Ook in in het Drentse dorpje Erica blijft het spannend. Daar wordt eerst het paasvuur afgelast, maar uiteindelijk toch weer toegestaan. Er is al begonnen met opbouwen, maar de brandweer moet advies uitbrengen. Als het niet mag, is de hoop gevestigd op een alternatief moment: misschien op Koningsdag.
Hoop op regen
Ook in Borculo (Gelderland) bouwt men rustig verder aan het paasvuur, in de hoop op regen. Meteoroloog Jordi Huirne tempert die verwachting. De natuur is extreem droog. Er liggen veel dode bladeren en takken. Er is wat regen op komst, maar dat is waarschijnlijk niet genoeg. In Friesland zijn ze duidelijk en stellig: in de gemeente De Fryske Marren geldt een volledig verbod op paasvuren. De veiligheidsregio raadt het af en de gemeente volgt dat advies. In theorie kan het vuur doorgaan als er veel regen valt, maar die kans lijkt klein. De droogte gooit in steeds meer gemeenten roet in het eten.
Stikstof en vergunningen
De paasvuren staan overigens al langer onder druk. Door strengere milieuregels – vooral rondom stikstof – is het op steeds meer plekken moeilijker om een vergunning te krijgen. Grote vuren, zoals die in Espelo (Overijssel), moeten eerst laten berekenen of de stikstofuitstoot geen schade toebrengt aan de omgeving. In Overijssel betaalt de provincie die kosten, omdat ze het belang van de traditie erkent. Maar in andere provincies is dat lang niet altijd het geval.
Bloeden paasvuren dood?
Nu komt daar dus de droogte bovenop. En voor organisatoren zoals Henk Wanders is dat extra zuur. “Als we nu niet mogen bouwen, moeten we maar weer zien of we volgend jaar überhaupt nog een vergunning krijgen.” Want elk jaar dat je overslaat, vergroot de kans dat de traditie langzaam doodbloedt.
Nog altijd honderden paasvuren?
Wat je nu ziet, is meer dan een praktisch probleem. Het paasvuur staat symbool voor hoe tradities onder druk komen te staan in een veranderend klimaat en een samenleving met steeds strengere regels. Tegelijkertijd blijkt hoe sterk deze traditie leeft: ondanks alle obstakels worden er dit jaar -vooral in Gelderland en Overijssel – nog altijd honderden paasvuren opgebouwd. Voor hoe lang nog?
Bronnen:
NOS, RTV Drenthe, Historiek.net