Het KNMI meldt in het jaarlijkse rapport ‘De staat van ons klimaat’ dat Nederland in 2022 te maken had met extreme klimaatomstandigheden, waarbij diverse records werden verbroken. Het aantal zonuren bereikte nog nooit eerder geziene hoogten en de droogte was nog erger dan in het recordjaar 2018.
Het rapport geeft ook aan dat de opwarming van Nederland 2 keer zo snel verloopt als het wereldwijde gemiddelde. Als de trends doorzetten, is de aarde in 2033 met gemiddeld 1,5 graden opgewarmd. Lees hier meer over deze opwarming.
2022 was het droogste jaar ooit in Nederland
Het afgelopen jaar begon met een overvloed aan neerslag in februari, maar het weer sloeg al snel om in het vroege voorjaar. In maart viel opvallend weinig regen en scheen de zon volop, wat een patroon werd dat lange tijd aanhield. Volgens het KNMI viel er in de zomer zelfs 40 procent minder regen dan normaal, wat bijdroeg aan de droogte. Deze droogte werd versterkt door de toename van verdamping, die direct samenhangt met de stijgende temperaturen. De bodem droogt hierdoor sneller uit wanneer er weinig regen valt en het zonoverschot heeft ook bijgedragen aan een toename van verdamping.
Het KNMI-rapport onderzoekt ook de temperatuurtrends buiten Nederland. Het noordelijk halfrond warmt bijvoorbeeld sneller op dan het zuidelijk halfrond. In 2020 bereikte het noordelijk halfrond al de grens van 1,5 graden. Als deze opwarming in hetzelfde tempo doorgaat, zal dit wereldwijd rond 2033 gebeuren. Het voorkomen van verdere opwarming is cruciaal om de schade van klimaatverandering te beperken en om de hoogste ambitie van het klimaatakkoord van Parijs te behalen, namelijk de opwarming onder de 1,5 graden houden.
Opwarming van de aarde gaat steeds sneller
Volgens het KNMI loopt Nederland nog verder voor op het wereldgemiddelde. Het land was rond de eeuwwisseling al 1,5 graden opgewarmd en inmiddels is het hier zelfs 2,3 graden warmer dan aan het begin van de vorige eeuw. Dit betekent dat de opwarming van Nederland ongeveer 2 keer zo snel verloopt als het wereldwijde gemiddelde.
15 oorzaken opwarming van de aarde
1 van de gevolgen van deze snelle opwarming is de stijging van de zeespiegel. Het tempo van deze stijging is in de afgelopen 10 jaar verdubbeld tot 4,4 centimeter per decennium. Het KNMI rapporteert ook dat extreme weersomstandigheden steeds vaker voorkomen in Nederland. Dit zijn de oorzaken van de opwarming van de aarde.
- Verhoogde uitstoot van broeikasgassen: De belangrijkste oorzaak van klimaatverandering is de toename van broeikasgassen zoals koolstofdioxide (CO2) in de atmosfeer. Dit komt voornamelijk door menselijke activiteiten zoals: het gebruik van fossiele brandstoffen, ontbossing en veeteelt.
- Ontbossing: Bomen nemen CO2 op uit de atmosfeer en helpen zo de hoeveelheid broeikasgassen te verminderen. Ontbossing leidt daarom tot minder opname van CO2 en draagt bij aan klimaatverandering.
- Veranderingen in landgebruik, zoals ontbossing, verstedelijking en intensieve landbouw, kunnen ook bijdragen aan klimaatverandering.
- Industriële processen: Industriële processen zoals cementproductie en chemische productie stoten grote hoeveelheden CO2 en andere broeikasgassen uit.
- Verhoogde energieconsumptie: Het gebruik van energie voor verwarming, koeling, transport en andere doeleinden produceert ook CO2 en andere broeikasgassen.
- Methaanuitstoot: Methaan is een potent broeikasgas dat vrijkomt bij activiteiten zoals veehouderij, rijstteelt, afvalverwerking en gaswinning.
- Veranderingen in het gebruik van water: Het gebruik van water voor irrigatie en energieopwekking kan leiden tot veranderingen in de beschikbaarheid van water en de waterkringloop, wat kan bijdragen aan klimaatverandering.
- Toename van de wereldbevolking: Een groeiende wereldbevolking betekent meer energie- en hulpbronnengebruik, wat bijdraagt aan klimaatverandering.
- Toename van de consumptie: Een toenemende consumptie van goederen en diensten leidt tot meer energieverbruik en meer CO2-uitstoot.
- Zeespiegelstijging: Door het smelten van gletsjers en ijskappen stijgt de zeespiegel, wat kan leiden tot overstromingen en andere klimaatgerelateerde rampen.
- Veranderingen in de oceanen: Veranderingen in de oceanen, zoals verzuring, kunnen een grote invloed hebben op de wereldwijde klimaatverandering.
- Natuurlijke klimaatvariabiliteit: Er zijn natuurlijke variaties in het klimaat, zoals El Niño, die de temperatuur op korte termijn kunnen beïnvloeden.
- Vulkanische activiteit: Vulkanen stoten gassen en deeltjes uit die het klimaat kunnen beïnvloeden, maar hun effect is vaak kortstondig.
- Veranderingen in de zonne-energie: Zonne-energie varieert op natuurlijke wijze en kan een klein effect hebben op het klimaat.
- Aanpassingen in de baan van de aarde: De baan van de aarde verandert langzaam en kan het klimaat op lange termijn beïnvloeden.