Online haat op social media neemt met de dag toe. Dat signaleren RTL en NOS. RTL onderzocht een half jaar lang de Instagramkanalen van Videoland, RTL Nieuws en RTL Boulevard. Het onderzoek laat zien dat vooral gekleurde mensen en LHBTIQ+’ers het slachtoffer zijn.
Haatreacties nemen al jaren toe
De NOS geeft aan dat het aantal haatreacties op sociale media al jaren toeneemt. Zij signaleert een toename onder nieuwsvideo’s die ze plaatst op Instagram en TikTok. De omroep sprak met 60 grote influencers en contentmakers die allemaal bevestigen dat er sprake is van een stijging van scheldkanonnades.
Kwestie van vrijheid van meningsuiting
Een enquête onder jongeren toont aan dat een meerderheid van hen steeds vaker negatieve reacties ziet.
In een interview geven jongeren die haatreacties sturen aan dat zij hun reacties als een uiting van vrijheid van meningsuiting beschouwen.
RTL Nieuws benaderde Instagramgebruikers die regelmatig haatreacties plaatsen onder berichten van RTL Nieuws, om een gesprek met ze aan te gaan. Velen willen hier niet aan mee te werken of reageerden simpelweg niet.
‘Pleur op illegale trut’
De online scheldkanonnades lopen uiteen van ”Pleur op illegale trut” tot “Wegwezen met dat buitenlands opvreettuig” en “Super lelijk wijf”. Berichten over vrouwen leveren meer haatreacties op dan berichten mannen: 11,4 procent tegenover 10,3 procent.
De tekst gaat onder het bericht verder >>
Het effect van haatreacties,…… pic.twitter.com/tGsLeHierc
— Helena.Jansen.Jansen (@Helena__Jansen) September 9, 2024
Onvoldoende maatregelen
Sociale mediaplatforms nemen maatregelen tegen haatreacties door miljoenen reacties per dag te verwijderen, maar is dit volgens experts onvoldoende.
RTL Nieuws zegt zich bewust te zijn de haatreacties onder haar berichten op Instagram. “We modereren waar mogelijk en zijn soms genoodzaakt mensen de toegang tot onze sociale media-pagina’s te verbieden. omdat ze de huisregels overtreden.”
Mogelijkheid om te reageren uitzetten
De online platformen hebben hier zelf ook tools voor, maar te weinig om het schelden te voorkomen. De mogelijkheid om te reageren op berichten wordt soms bij voorbaat uitgezet. Ervaring leert dat het bij sommige onderwerpen een kwestie van seconden is voordat het bashen (vorm van beledigen) begint.
RTL start anti-haat campagne
“Dat vrouwen, mensen van kleur en mensen die onderdeel zijn van de LHBTIQ+-gemeenschap vaker te maken krijgen met haat is niet nieuw, maar daarom niet minder schokkend”, zegt Sander van Haperen, politiek socioloog van de Universiteit van Amsterdam.
Van Haperen werkt mee aan een RTL onderzoek dat onderdeel is van een bredere campagne waarin de impact van haatreacties centraal staat.
De tekst gaat onder het bericht verder >>
'Het is belangrijk om eerst de omvang en de aard van het probleem in kaart te brengen voor we verdere vervolgstappen nemen.'
— UvA Maatschappij & Gedrag (@FMG_UvA) September 23, 2024
Politiek socioloog @sandervhaperen over online haatreacties op sociale media, specifiek op mensen van kleur, queers en vrouwen.https://t.co/7TQ28Kixty
Wie verspreiden haat en waarom?
RTL wilt met de campagne voorkomen dat we haatreacties normaal gaan vinden. Ze brengt eerst de omvang en de aard van het probleem in kaart. RTL wil weten wie de mensen zijn die hun haat op anderen richten en waarom ze dit doen.
Bronnen: NOS, RTL. Foto Africa Images (Canva)