Nederland keert 288 museumstukken terug naar Indonesië, omdat ze nooit hier hadden moeten zijn. Cultuurminister Eppo Bruins herstelt het bezitverlies door ze terug te schenken. Hij hoopt hiermee een deel van het onrecht dat Indonesië is aangedaan goed te maken.
Een historische teruggave
De teruggave omvat 4 hindoe-boeddhistische beelden en 284 andere voorwerpen, zoals wapens, munten, sieraden en textiel. Deze artefacten werden in de eerste helft van de 19e eeuw uit Java meegenomen. Na een oorlog in 1906 zijn ze vanuit Zuid-Bali naar Nederland overgebracht.
De overdracht vindt plaats na een verzoek van Indonesië en advies van de Commissie Koloniale Collecties onder voorzitterschap van Lilian Goncalves-Ho Kang You.
Lilian Goncalves-Ho Kang You
In Buitenhof een gesprek met Lilian Gonçalves-Ho Kang You, jurist en mensenrechtenactivist, over o.a. slavernij en de nieuwe beeldenstorm.
De tekst gaat onder het bericht verder >>
In #buitenhof een gesprek met Lilian Gonçalves-Ho Kang You, jurist en mensenrechtenactivist, over o.a. slavernij en de nieuwe beeldenstorm. Bekijk het hele gesprek op het YouTube-kanaal van @buitenhoftv https://t.co/Xw2pmXJUtb pic.twitter.com/bYzVQL945y
— vpro (@vpro) June 15, 2020
Achtergrond van de objecten
De hindoe-boeddhistische beelden dateren uit een tijdperk waarin Java een belangrijk religieus centrum was. Deze beelden vertegenwoordigen een belangrijke culturele en religieuze historie van Indonesië.
Niet alleen beelden
Daarnaast werden de 284 objecten, waaronder wapens, munten en sieraden, naar Nederland gebracht na een conflict met Zuid-Bali. Deze objecten zijn symbolen van de rijkdom en ambachtelijke vaardigheid van de Balinese vorstendommen.
Besluit van Cultuurminister Bruins
Cultuurminister Eppo Bruins benadrukt dat hij geen andere keus had dan de objecten terug te geven. Hij beschouwt deze teruggave als een noodzakelijke stap voor materieel rechtsherstel.
Bruins stelt dat veel cultuurobjecten tijdens de koloniale periode door roof en onvrijwillig bezitsverlies naar Nederland zijn gebracht. Het terugbrengen van deze objecten herstelt een deel van het culturele onrecht dat Indonesië is aangedaan.
Een tweede advies opgevolgd
De commissie, die samenwerkt met de Indonesische repatriasie-commissie, heeft al eerder advies uitgebracht dat werd opgevolgd. Vorig jaar werden voor het eerst objecten teruggegeven aan Indonesië, alsook aan Sri Lanka.
Nu richt de commissie zich ook op verzoeken van andere landen zoals Nigeria en India. Het is duidelijk dat deze teruggaves een bredere trend zijn om koloniale onrechtvaardigheden aan te pakken.
Plechtige overdracht
De overdracht van de objecten aan Indonesië vindt vrijdag plaats in het Wereldmuseum Amsterdam. Deze ceremonie markeert een belangrijk moment in de culturele en diplomatieke betrekkingen tussen Nederland en Indonesië. Het is een erkenning van de schade en het verlies van cultuur dat Indonesië heeft geleden en een stap in de richting van verzoening.
Ook interessant om te lezen: Uitgeleende koninklijke objecten: in deze musea zijn ze te bewonderen
Toekomstige adviezen en teruggaves
De Commissie Koloniale Collecties werkt momenteel nog aan adviezen over nieuwe verzoeken van Indonesië en Sri Lanka, evenals van andere landen zoals Nigeria en India. Deze ontwikkelingen laten zien dat er een breed gedragen inspanning is om de pijnlijke erfenis van koloniale roofkunst aan te pakken en de getroffen landen te vergoeden.
De tekst gaat onder het bericht verder >>
Op de vraag “Zou je objecten terug willen hebben?” van voorzitter Commissie Koloniale Collecties Lilian Gonçalves-Ho Kang You antwoordden vertegenwoordigers van herkomstlanden “We weten niet eens welke objecten er zijn.” Een transparante database is van groot belang. @BoekmanNL pic.twitter.com/blGaJ0YmYt
— De Balie (@DeBalie) October 13, 2020
Achtergrond van de teruggavebeslissing
De beslissing om deze objecten terug te geven kwam niet zonder uitgebreide overwegingen en historisch onderzoek. De Commissie Koloniale Collecties, die de geschiedenis en herkomst van deze kunstvoorwerpen grondig heeft onderzocht, werkt nauw samen met de Indonesische repatriasi-commissie.
Dit intensieve onderzoek maakte duidelijk dat veel van deze objecten door middel van dwang of roof tijdens de koloniale periode naar Nederland waren gebracht. Deze erkenning van onrechtvaardigheid heeft geleid tot de huidige teruggave, wat wordt gezien als een noodzakelijke stap voor materieel en symbolisch rechtsherstel.
Impact op culturele relaties
De teruggave van deze objecten draagt niet alleen bij aan het herstellen van het culturele erfgoed van Indonesië, maar versterkt ook de diplomatieke en culturele banden tussen Nederland en Indonesië.
Deze acties laten zien dat Nederland bereid is verantwoordelijkheid te nemen voor de daden van het koloniale verleden en dat het land toegewijd is aan het opbouwen van een rechtvaardiger en respectvoller internationale samenwerking met landen die historisch benadeeld zijn. Het is een duidelijk signaal naar andere naties dat de erkenning van historische misstanden en het bevorderen van culturele rechtvaardigheid van cruciaal belang zijn voor toekomstig diplomatiek beleid.
Bronnen:
ed, rijksoverheid.