Máxima waarschuwt: ‘Koop nu, betaal later’ is een tikkende tijdbom

Bron: © koninklijkhuis.nl  

---

Koningin Máxima heeft opnieuw haar zorgen geuit over de groeiende populariteit van ‘koop nu, betaal later’-diensten. In een interview met het Financieele Dagblad noemde ze deze betaalmethode een “bom die in de samenleving gaat ontploffen, zeker bij jongeren”. Haar waarschuwing komt op een moment dat steeds meer jongeren in de schulden raken door het gemak van achteraf betalen via diensten zoals Klarna, Riverty en Billink.

Toename van schulden onder jongeren

De cijfers over schulden onder jongeren zijn zorgwekkend. Volgens het BKR (Bureau Krediet Registratie) heeft 12,2% van de jongeren tussen de 18 en 25 jaar een consumptieve lening. Daarnaast blijkt uit onderzoek van het Nibud dat 1 op de 5 jongeren betalingsachterstanden heeft, vaak veroorzaakt door het niet kunnen betalen van vaste lasten zoals de zorgpremie of mobiele telefoonabonnementen.

Dit onderstreept hoe kwetsbaar jongeren zijn voor financiële problemen en hoe snel ze in de schulden kunnen raken door impulsieve uitgaven via achteraf betaaldiensten.

Geen strenge regels voor aanbieders

Een belangrijk probleem is dat aanbieders van ‘koop nu, betaal later’-diensten niet onder dezelfde strenge regelgeving vallen als traditionele kredietverstrekkers. Dit betekent dat bedrijven zoals Klarna niet verplicht zijn om te controleren of consumenten wel voldoende inkomen hebben om hun aankopen terug te betalen.

Dit gebrek aan controle vergroot het risico op problematische schulden. Uit cijfers van de NVVK, de branchevereniging voor schuldhulpverlening, blijkt dat steeds meer jongeren zich aanmelden voor hulp: in 2024 ging het om een stijging van 15% ten opzichte van het jaar ervoor.

Máxima pleit voor een andere aanpak

Koningin Máxima, die zich al 20 jaar inzet voor financiële gezondheid en inclusie, pleit voor een andere benadering: “Spaar eerst, betaal later.” Ze benadrukt dat financiële gezondheid begint bij bewust omgaan met geld en het vermijden van schulden.

Máxima is nauw betrokken bij initiatieven zoals SchuldenlabNL, de Nationale Coalitie Financiële Gezondheid en het platform Wijzer in Geldzaken, waarmee ze probeert bij te dragen aan een structurele oplossing voor financiële problemen in Nederland.

De risico’s van gemak

Het gemak van ‘koop nu, betaal later’ lijkt onschuldig, maar de gevolgen kunnen groot zijn. Jongeren, die vaak minder financiële ervaring hebben, zijn extra kwetsbaar. Ze raken sneller het overzicht kwijt en komen in de problemen met vaste lasten zoals de zorgpremie.

Volgens een rapport van de overheid uit 2024 zijn er grote zorgen over de financiële situatie van jongeren. Minister Carola Schouten benadrukte dat in Nederland iedereen fatsoenlijk moet kunnen leven zonder problematische schulden, maar dat er nog veel werk te doen is om dit te realiseren.

Tekst gaat verder onder de video >>

Watch on TikTok

Wat is ‘Koop nu, betaal later’?

‘Koop nu, betaal later’ (ook wel bekend als BNPL: Buy Now, Pay Later) is een betalingsmethode waarbij consumenten een aankoop doen zonder deze direct te betalen. In plaats daarvan wordt de betaling uitgesteld naar een later moment, meestal binnen 14 tot 30 dagen. Deze methode is populair geworden dankzij online winkels en platforms zoals Klarna, Afterpay, Riverty en Billink.

Het idee achter BNPL is dat consumenten direct kunnen genieten van hun aankoop, zonder dat ze het bedrag meteen van hun rekening hoeven af te schrijven. Dit kan handig zijn bij onverwachte uitgaven of als je tijdelijk krap bij kas zit. Echter, het gemak van deze methode brengt ook risico’s met zich mee, vooral als consumenten meerdere aankopen doen zonder overzicht te houden.

Wat zijn de kosten en boetes bij Klarna?

Klarna biedt consumenten de mogelijkheid om aankopen achteraf te betalen, maar dit gemak komt met risico’s als je niet op tijd betaalt. Wanneer je de uiterste betaaldatum mist, krijg je eerst een herinnering. Blijft betaling uit, dan brengt Klarna kosten in rekening. De hoogte van deze kosten hangt af van het aankoopbedrag en hoe lang de betaling uitblijft.

• Bij de 2e herinnering rekent Klarna €13,50 aanmaningskosten, en voor aankopen onder €20 is dit €7,50.
• Als de betaling structureel uitblijft, kunnen de kosten verder oplopen tot 15% van het aankoopbedrag of zelfs €40 in extreme gevallen.

Deze boetes vormen een belangrijk deel van het verdienmodel van Klarna. Hoewel het bedrijf stelt dat de meeste betalingen zonder extra kosten verlopen, waarschuwen experts dat achteraf betalen financiële risico’s met zich meebrengt. Vooral jongeren lopen het risico in de problemen te komen door oplopende kosten.

Gevaren van ‘Koop nu, betaal later’

Hoewel het aantrekkelijk klinkt, zijn er risico’s verbonden aan deze methode:

1. Schuldenopbouw: Consumenten kunnen meerdere aankopen doen zonder direct te beseffen hoeveel ze hebben uitgegeven. Dit kan leiden tot een gebrek aan overzicht en problematische schulden.
2. Geen inkomenscontrole: Aanbieders controleren vaak niet of iemand voldoende inkomen heeft om de aankopen terug te betalen.
3. Boetes en rente: Als je niet op tijd betaalt, kunnen de kosten snel oplopen.

De tekst gaat verder onder de video >>

Psychologisch gemak

Mensen ervaren minder “pijn” bij het uitgeven van geld als de betaling wordt uitgesteld. Dit maakt het makkelijker om een aankoopbeslissing te nemen. Omdat je niet direct hoeft te betalen, is het makkelijker om een impulsieve aankoop te doen zonder direct je budget te belasten.

Wat kopen jongeren vooral met achteraf betalen?

Jongeren kopen vaak kleding van merken zoals H&M, Zara, ASOS of Shein. Achteraf betalen geeft hen de mogelijkheid om meerdere maten of stijlen te bestellen en ongewenste items terug te sturen zonder direct te betalen. Populaire en dure sneakers, zoals Nike Air Jordans of Yeezys, worden vaak via achteraf betaalmethoden aangeschaft. Ook tassen, sieraden en zonnebrillen zijn populaire aankopen, vaak van merken zoals Michael Kors, Guess of Ray-Ban.

• Lees ook: Nieuwste koopjeswinkel Kik groeit snel.

Cijfers die er niet om liegen

• Uit onderzoek van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) blijkt dat in 2024 ongeveer 1 op de 10 Nederlandse consumenten gebruikmaakt van ‘Koop nu, betaal later’-diensten. Deze methode is vooral populair onder jongeren, waarbij volgens het Nibud 20% van de jongeren tussen de 18 en 25 jaar betalingsachterstanden heeft, waarvan een groot deel te wijten is aan BNPL-diensten.

• Daarnaast meldt het Bureau Krediet Registratie (BKR) dat 12,2% van de jongeren in deze leeftijdsgroep een consumptieve lening heeft, waarbij ‘Koop nu, betaal later’ bijdraagt aan deze schuldenlast.Uit gegevens van Klarna blijkt bovendien dat 30% van de gebruikers hun facturen niet op tijd betaalt, wat resulteert in extra kosten en boetes.

Let op de keerzijde van achteraf betalen

Hoewel achteraf betalen aantrekkelijk is, kan het ook risico’s met zich meebrengen. Als je vergeet te betalen, kunnen er boetes en extra kosten ontstaan. Bovendien kan het leiden tot onbewust meer uitgeven dan je je eigenlijk kunt veroorloven. Kortom, achteraf betalen biedt veel voordelen, maar het is belangrijk om er bewust en verantwoordelijk mee om te gaan.

Onthoud: uiteindelijk moet alles toch betaald worden, en een klein bedrag nu kan later een grote last worden. Wees slim en houd je financiën in de hand! Dat is het advies van onze koningin.

Bronnen

rtl.nl, AFM, BKR