Al 2000 omwonenden van staalgigant Tata Steel in IJmuiden hebben zich bij de stichting Frisse Wind gemeld om zich aan te sluiten bij de massaclaim tegen het bedrijf. En de aanmeldingen blijven binnenkomen. Wat is de reden van de plotselinge toename?
Al sinds 1975 is duidelijk dat Tata Steel – het toenmalige Hoogovens – kankerverwekkende stoffen uitstoot. Dat staat in een door EenVandaag boven water getild rapport.
John Beer, letseladvocaat en lid van bewonersvereniging Frisse Wind, vindt het onbegrijpelijk dat dit nu pas is gebeurd. Volgens Advocaat Bénédicte Ficq, die namens 1200 omwonenden een strafzaak tegen Tata Steel voert, kan het bijna 50 jaar oude onderzoek van groot belang zijn.
Beer zegt dat het om specifieke informatie gaat dat volgens deskundigen erg relevant is en een vreselijk beeld van blootstelling laat zien. Beer vindt het nieuwe rapport reden om het onderzoek naar Tata Steel en de uitstoot van kankerverwekkende stoffen te heropenen.
Geloofwaardigheid veiligheidsraad in het geding
‘Het rapport had niet misstaan in het onderzoeksmateriaal dat voor de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) beschikbaar was’, zegt hij in EenVandaag. ‘Heropen het onderzoek. De raad kan het niet voor zijn verantwoording nemen en volhouden om een rapport te handhaven, waarin staat dat de overheid pas sinds 2018 op de hoogte was van structurele problematiek. De geloofwaardigheid van de raad komt daarmee in het geding.’
Rapport met pittige resultaten
Advocaat Ficp stelt dat een aantal vragen met het boven water gestilde rapport heel cruciaal zijn geworden in het onderzoek naar de uitstoot van kankerverwekkende stoffen door Tata Steel. ‘Wisten ze van het rapport? Wisten jullie dat het in een la lag? Waarom is het rapport niet eerder boven water getild? En is de RIVM op de hoogte gesteld van het rapport? Het rapport komt met behoorlijk pittige resultaten’, aldus Ficq.
De kankeratlas laat zien waar kanker in Nederland voorkomt.
Waarom wist niemand van het rapport?
De OVV deed afgelopen jaren onderzoek naar de bescherming van omwonenden van bedrijven tegen nadelige gezondheidseffecten door blootstelling aan industriële emissies, waaronder Tata Steel.
De conclusie was dat burgers beter beschermd moeten worden tegen de schadelijke uitstoot van industriële bedrijven. ‘Door een gebrek aan kennis, capaciteit en gevoel van urgentie reageert de overheid vaak reactief. Zo kan schadelijke uitstoot lang voortduren’, staat in het rapport.
Volgens Beer is het noodzakelijk dat het onderzoek heropend nu de inzichten uit de jaren 70 zijn opgedoken. ‘Een onderzoeksraad die hoogstaand feitenonderzoek doet, kan ook naar boven halen waarom er sinds 1975 niks met dit rapport gebeurd is. Zijn er activiteiten ondernomen waardoor niemand wist dat dit rapport er was?’ zo vraag hij zich af.
Nog meer twijfels
De informatie uit het 50 jaar oude onderzoek zet ook Ada Annes opnieuw aan het denken. Haar man Cor overleed in 1998 op 42-jarige leeftijd, na 10 jaar werkzaam te zijn geweest bij de Hoogovens. Hij kreeg alvleesklierkanker. De familie heeft zich altijd afgevraagd hoe een gezonde man van 42 jaar ineens zo snel ziek werd.
Nu bekend is dat al in 1975 onderzoek is gedaan naar de uitstoot van kankerverwekkende stoffen rondom de staalfabriek, heeft Ada nog meer twijfels.
‘We dachten dat hij in een gezond bedrijf werkte, maar we weten het niet. Dat is voor ons nog steeds een vraagteken. Mijn man was daar niet gaan werken als dit toen al bekend was.’
Dit zijn de ongezondste landen om te leven.
Frisse Wind onderzoek naar Tata Steel
Verbijsterde bewoners in de buurt van Tata Steel: ‘Hier worden mensenrechten geschonden’ https://t.co/Z60xFVbKd1
— Frisse Wind.Nu (@FrisseWindNu) September 25, 2023
Bron: EenVandaag