Foto: Canva ©
De lente begint al voelbaar te worden met temperaturen die aangenaam kunnen oplopen, maar laat je niet misleiden: de maartzon kan al verrassend krachtig zijn. Terwijl we genieten van het stijgende kwik, is het cruciaal om te beseffen dat de zon, zelfs in deze vroege lentemaand, al aanzienlijke kracht kan uitoefenen.
Onverwacht hoge zonkracht in maart
Een heldere hemel en de toenemende lengte van de dagen dragen bij aan een hogere zonkracht dan veel mensen verwachten. Dit betekent dat onze huid, hoewel soms nog bedekt door overgangskleding, al blootgesteld kan raken aan schadelijke UV-straling.
De vraag is dan ook: moeten we in maart al zonnebrandcrème gebruiken?
Het antwoord is ja. De zon verwarmt de aarde al met krachtige stralen, waardoor het risico op verbranding reëel is. Vooral wie van plan is om in de bergen te gaan wandelen, moet alert zijn, want de reflectie van de zon op sneeuw kan de blootstelling aan UV-straling aanzienlijk verhogen.
Lees ook: vanaf welke temperatuur word je al bruin?
Specifieke risico’s van UV-straling en langdurige hitte
- Naast huidverbranding, kan langdurige blootstelling aan UV-straling leiden tot:
- Huidkanker: een van de meest ernstige gevolgen van overmatige blootstelling aan de zon.
- Vroegtijdige huidveroudering: dit uit zich in rimpels, pigmentvlekken en een minder elastische huid.
- Het is bijzonder belangrijk om kinderen en jongeren te beschermen, omdat hun huid gevoeliger is voor UV-straling. Schade op jonge leeftijd kan de kans op problemen op latere leeftijd aanzienlijk vergroten.
Waarom kan de 1 beter tegen de hitte dan de ander? Bekijk het in deze video en lees daarna verder >>
Preventieve maatregelen tegen langdurige hitte
- Gebruik zonnebrandcrème met een hoge SPF (Sun Protection Factor) en een breed spectrum (bescherming tegen zowel UVA- als UVB-straling).
- Breng de zonnebrandcrème royaal aan en herhaal dit elke 2 uur, vooral na zwemmen of zweten.
- Draag beschermende kleding, zoals een hoed, een zonnebril met UV-bescherming en kleding met een UV-werende factor.
- Vermijd de zon op het heetst van de dag, tussen 12.00 en 15.00 uur.
Hitte-gerelateerde aandoeningen
- Hitte-stress: een algemene term voor aandoeningen die ontstaan door oververhitting.
- Hitte-beroerte: een levensbedreigende situatie waarbij het lichaam de eigen temperatuur niet meer kan reguleren.
- Hitte-uitputting: een minder ernstige vorm van oververhitting, met symptomen zoals duizeligheid, hoofdpijn en misselijkheid.
- Hittekramp: Pijnlijke spierkrampen als gevolg van een tekort aan vocht en zout.
Het is van groot belang om bij deze symptomen koelte op te zoeken, en genoeg water te drinken. Bekijk vooraf ook het weerbericht.
Langdurige blootstelling aan hitte: even gevaarlijk als roken
De parallel tussen langdurige hitteblootstelling en de schadelijke effecten van roken of overmatig alcoholgebruik wordt steeds duidelijker. Net zoals deze gewoonten sluipend schade aanrichten, kan ook chronische blootstelling aan hoge temperaturen leiden tot ernstige gezondheidsconsequenties. Zelfs bij mensen die zich in eerste instantie kerngezond wanen.
Recent wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat langdurige blootstelling aan extreme hitte het biologische verouderingsproces kan versnellen. Dit betekent dat cellen en weefsels in het lichaam sneller slijten dan normaal, waardoor de vatbaarheid voor leeftijdsgebonden aandoeningen zoals hart- en vaatziekten, cognitieve achteruitgang en een verzwakt immuunsysteem toeneemt.
Lees ook: Kun je verbranden achter glas?
Wetenschappelijk bewijs van versnelde veroudering
Het onderzoek toont aan dat langdurige blootstelling aan extreme hitte de biologische veroudering vooral versnelt bij mensen van 56 jaar en ouder. Deze groep vertoont tekenen van versnelde veroudering na blootstelling aan meer extreem warme dagen, wat het risico op ouderdomsziekten vergroot. Wacht daarom niet met insmeren tot de vakantie, begin nu!
Geniet verantwoord door de zon door je goed in te smeren. Zet dit liedje op – en genieten maar! >>
Invloed van hittestress op kwetsbare groepen
Hittestress is een ernstig gezondheidsprobleem dat vooral kwetsbare groepen treft, zoals ouderen, kinderen en mensen met chronische aandoeningen. Het Nationaal Hitteplan biedt richtlijnen om deze risico’s te beperken, met nadruk op hydratatie, schaduw zoeken en rust nemen tijdens hittegolven.
Hoewel de zomer nog even op zich laat wachten, is het nuttig om over de effecten van hitte na te denken. De warmte kan aantrekkelijk zijn, maar heeft ook mogelijke nadelen. Je kent het gezegde immers wel: een gewaarschuwd mens telt voor 2.
Bronnen:
RIVM, Scientas, New Scientist, CBS, Nationaal Hitteplan