Bron: © Canva. Burgers schaffen landbouwgrond aan om de biodiversiteit een handje te helpen.
Steeds meer Nederlanders slaan de handen ineen om landbouwgrond aan te kopen met als doel de biodiversiteit te herstellen. Door gezamenlijk te investeren, proberen zij het landschap te verrijken en duurzame landbouw te bevorderen. Hoeveel mensen doen inmiddels mee aan deze trend? Wat drijft hen? En welke uitdagingen komen zij tegen?
Samen sterk voor biodiversiteit
Een opmerkelijk voorbeeld van zo’n burgerinitiatief is de coöperatie Land van Ons. Sinds de oprichting in 2019 is het aantal deelnemers gegroeid tot meer dan 30.000. Samen hebben zij ruim 350 hectare landbouwgrond aangekocht, verspreid over Nederland. Hun ambitie is groot: binnen 10 jaar willen ze 300.000 hectare, oftewel 15% van de Nederlandse landbouwgrond, omzetten naar natuurvriendelijke landbouw.
Waarom doen mensen mee?
De beweegredenen van deelnemers variëren, maar enkele veelvoorkomende motieven zijn:
- Herstel van biodiversiteit. Veel deelnemers maken zich zorgen over de afname van plant- en diersoorten in het Nederlandse landschap en willen hier actief iets aan doen.
- Betrokkenheid bij het landschap. Door mede-eigenaar te worden van landbouwgrond voelen mensen zich meer verbonden met hun omgeving en kunnen ze direct bijdragen aan landschapsherstel.
- Stimuleren van duurzame landbouw. Deelnemers willen boeren ondersteunen die op een milieuvriendelijke en duurzame manier werken, zonder het gebruik van pesticiden en kunstmest.
Lees ook: Circulaire woningen winnen aan populariteit.
Uitdagingen en nadelen
Hoewel het initiatief veel positieve kanten heeft, zijn er ook uitdagingen:
- Financiële haalbaarheid. Landbouwgrond in Nederland is duur. Het realiseren van de ambitieuze doelen vergt aanzienlijke investeringen. Voor de beoogde 300.000 hectare is naar schatting 18 miljard euro nodig.
- Concurrentie om grond. Er is een groeiende strijd om landbouwgrond tussen boeren, burgercollectieven en natuurorganisaties, wat de prijzen verder opdrijft en beschikbaarheid beperkt.
- Professionalisering: Het runnen van een snelgroeiende vrijwilligersorganisatie brengt organisatorische uitdagingen met zich mee, zoals het waarborgen van continuïteit en efficiëntie.
De tekst gaat onder het X-bericht verder >>
De Nederlandse landbouwgrond bereikte in 2024 een nieuw record met een gemiddelde prijs per hectare van €85.300. Boeren, overheden en beleggers jagen allemaal op grond. https://t.co/nAEj5bzXSd
— foodlog.nl (@foodlog_nl) March 30, 2025
Investeringen en opbrengsten biodiversiteit
Deelnemers investeren geld in de coöperatie, waarmee landbouwgrond wordt aangekocht. Deze grond wordt vervolgens verpacht aan boeren die zich committeren aan duurzame en biodiversiteitsbevorderende landbouwmethoden. Het financiële rendement voor deelnemers is beperkt; het primaire doel is ecologisch en maatschappelijk rendement.
Lees ook: Insectenhotel, 7 redenen waarom het onmisbaar is in elke tuin.
Levensonderhoud en verkoop van producten
De boeren die de grond pachten, runnen hun bedrijf voor eigen rekening en risico. Sommige producten, zoals boekweitcrackers en soba-noedels, worden verkocht via de webshop van Land van Ons. Het merendeel van de oogst wordt echter op de vrije markt verkocht. Dit betekent dat boeren afhankelijk zijn van marktprijzen en afzetmogelijkheden om hun brood te verdienen.
Uitdagingen en toekomstperspectieven
Ondanks de positieve ontwikkelingen, kampen deze initiatieven ook met uitdagingen zoals bureaucratische obstakels en financieringsproblemen. Toch blijft de toewijding groot en wordt er voortdurend gezocht naar innovatieve oplossingen om deze hindernissen te overwinnen. In de toekomst zou een nauwere samenwerking met lokale overheden en verduurzamingsnetwerken kunnen zorgen voor meer schaal en impact. Deze trend van burgerinitiatieven voor groene landbouw lijkt zich uit te breiden, wat een veelbelovende toekomst voor biodiversiteit in Nederland schetst.
Lees verder onder de video >>
Bronnen:
NRC, Land van Ons, Foodlog, Gebiedsontwikkeling.nu