Het is geen officiële term. Toch is het woord krimpflatie in zeer korte tijd populair geworden door het negatieve karakter wat er omheen hangt. Dezelfde prijs maar minder inhoud. Een sluwe tactiek voor fabrikanten om gelijke (of meer) winst over te houden door consumenten voor de gek te houden. Wat steekt erachter?
Producten worden stiekem kleiner
Alles wat je koopt is kleiner geworden, zeg maar gerust gekrompen! Fabrikanten rekenen dezelfde prijs maar de inhoud van de verpakking gaat wat omlaag. Je zal het niet direct in de gaten hebben, maar je krijgt ongemerkt minder product voor je geld. Door een verpakking kleiner te maken en de prijs gelijk te houden hopen fabrikanten dat je niets door hebt.
Consumenten zijn op zijn zachts gezegd helemaal niet blij met deze tactiek van fabrikanten. Nu er meer bekendheid aan wordt gegeven spreken sommige mensen zelfs van de term “belazeren”. Consumenten voelen dit dagelijks in hun portemonnee bij het doen van boodschappen zoals wasmiddel. In de kroeg passen ze dit ook toe: ze schenken kleinere glazen om de prijs gelijk te houden. Het kan ook voorkomen dat de inhoud vermindert én de prijs stijgt. Dubbel pech.
Zo wikkelen fabrikanten prijsstijgingen af op consumenten
Wie geven we de schuld van krimpflatie? Momenteel is de inflatie hoog. De stijgende prijzen voor grondstoffen kunnen een goede of een slechte zaak zijn, afhankelijk van de omstandigheden. Als je bijvoorbeeld boer bent, kunnen hogere prijzen voor tarwe en maïs grotere winsten betekenen. Als je een consument bent die graag brood en graan koopt, ben je niet zo blij. Zeker niet wanneer je dan voor hetzelfde bedrag minder krijgt.
Als de grondstoffenprijzen stijgen, komt dat meestal doordat de vraag sneller stijgt dan het aanbod. Dat kan komen door sterke economische groei, die de vraag naar alles van voedsel tot metalen stimuleert. Het kan ook het gevolg zijn van slecht weer of andere productieproblemen (gebrek of duurdere onderdelen) die de hoeveelheid beschikbare grondstoffen verminderen.
Hogere grondstoffenprijzen leiden vaak tot inflatiedruk omdat bedrijven hun hogere kosten doorberekenen aan de consument. Hoe doen fabrikanten dit? Een van de manieren is door krimpflatie toe te passen.
Wat kun je als consument doen?
Letten op woorden als ‘verbeterd recept’ op de verpakking. Volgens De Consumentenbond kunnen deze ook duiden op krimpflatie en op deze manier kun je het herkennen. Of “duurzamere verpakking”, Volgens de Consumentenbond gaat de prijs zelfs omhoog terwijl er minder in de verpakking wordt gedaan. Wat betreft groenten, fruit, vis en vlees kun je dit zelf controleren in de supermarkt. Kijk op de verpakking op het etiket wat het gewicht zou zijn en loop naar de weegschaal op de groenten afdeling in de supermarkt om dit enigszins te controleren. Verder kun je proberen om minder bij de supermarkten te kopen en meer bij regionale ondernemers zoals een boer of op de markt.
Is krimpflatie wettelijk toegestaan?
Het antwoord is helaas ja. Zolang de informatie op het etiket juist is weergegeven. Zo kan een toiletpapier merk opeens dunnere velletjes papier op de rol doen terwijl dit nergens wordt vermeld. Fabrikanten van chocolade verminderen het gewicht om kosten te besparen. Nog een voorbeeld is minder inhoud in de fles van een bekend merk vloeibaar wasmiddel. Minder snacks (chips) in een verpakking stoppen. Het blikje frisdrank wat je normaal drinkt is smaller geworden, er zit ineens minder hondenvoer in dezelfde verpakking en ga zo maar door. Zo lijken de producten niet duurder, maar zijn de prijsverhogingen gewoon gemaskeerd. Als consument ben je machteloos en kun je dit moeilijk controleren.
Fabrikanten kiezen voor krimpflatie in plaats van prijsverhoging
Waarom doen ze dat? Simpelweg omdat ze hun prijzen niet willen verhogen, ze zijn door de hoge inflatie wel meer geld kwijt aan productiekosten. Wat is dan de oplossing? De truc van minder waar voor hetzelfde geld. Zo proberen ze creatief te zijn en hun winstmarge hoog te houden. Voor de producent kan het miljoenen euro’s verschil maken om de plakjes kaas dunner of iets kleiner te maken. Of om 10 gram minder in de verpakking te stoppen. Denk niet dat krimpflatie voorheen niet bestond, het gebeurd al jaren, ook in normale tijden. Uiteindelijk draait het om geld verdienen. Ik kan me zeker goed voorstellen – en inleven – dat deze informatie (ongeacht het belang om te weten) veel boosheid zal losmaken bij consumenten.