Korsakov is een ernstige neuro psychiatrische aandoening, die ontstaat door een langdurig tekort aan vitamine B1. Het manifesteert zich voornamelijk bij mensen met een (ernstige) alcoholverslaving, hoewel het ook voorkomt bij mensen met een tekort aan vitamine B1. Lees hier over de misvattingen en waarheden.
Langdurig tekort aan vitamine B1 is veroorzaker hersenziekte
Vitamine B1 (thiamine) is essentieel voor het goed functioneren van de zenuwcellen. Een gebrek aan deze vitamine kan delen van de hersenen beschadigen. Deze beschadiging leidt tot een breed scala aan neurologische en psychiatrische symptomen die het leven van iemand ingrijpend verandert.
De kenmerkende symptomen van Korsakov zijn geheugenstoornissen, desoriëntatie in tijd en ruimte, problemen met het kortetermijngeheugen, confabulaties (het verzinnen van verhalen om gaten in het geheugen op te vullen), en problemen met de coördinatie en motoriek. Mensen met Korsakov hebben vaak moeite met dagelijkse activiteiten en zorgen vaak niet goed voor zichzelf.
Overmatig alcoholgebruik leidt tot tekort aan vitamine B1
Het syndroom van Korsakov wordt vaak geassocieerd met overmatig alcoholgebruik, omdat alcoholisme vaak gepaard gaat met ondervoeding en een slecht voedingspatroon. Dit kan leiden tot een tekort aan vitamine B1. Alcohol heeft ook directe schadelijke effecten op de opname en het metabolisme van vitamine B1 in het lichaam.
Hoewel Korsakov niet te genezen is, kan een vroegtijdige diagnose en behandeling wel helpen de progressie van de aandoening te vertragen en de symptomen te beheersen. Behandeling omvat vaak het toedienen van vitamine B1-supplementen, het stoppen met alcoholgebruik, en ondersteunende zorg, om de levenskwaliteit van de patiënt te verbeteren.
Misvatting 1: Korsakov is vergelijkbaar met Alzheimer
Vaak denken mensen dat het Korsakovsyndroom een vorm van dementie is, vanwege de gelijkende symptomen van geheugenverlies en verwarring, maar dit syndroom ontstaat door een tekort aan vitamine B1. Een belangrijk onderscheid met dementie is dat Korsakov geen progressief ziekteproces is: de stoornis begint abrupt en de symptomen stabiliseren in plaats van verergeren.
De patiënt overlijdt niet direct aan de ziekte zelf, in tegenstelling tot dementie. Bovendien is bij Korsakov vooral het kortetermijngeheugen aangetast, terwijl bij dementie het geheugen in zijn geheel achteruitgaat.
Misvatting 2: Korsakovpatiënten liegen
Hoewel het soms lijkt alsof Korsakov patiënten liegen, zijn ze oprecht overtuigd dat ze de waarheid spreken wanneer ze fantasieverhalen vertellen, een fenomeen bekend als ‘confabuleren’ of ‘eerlijk liegen’. Dit gedrag komt voort uit hun geheugenproblemen, waarbij nieuwe informatie moeilijk wordt opgeslagen en het plaatsen van gebeurtenissen in de juiste tijdscontext uitdagend is. Om deze gaten in het geheugen op te vullen, vertellen mensen met Korsakov vaak fantasieverhalen, in de veronderstelling dat deze waarheidsgetrouw zijn. Voor anderen lijken deze verhalen onsamenhangend en moeilijk te volgen.
Misvatting 3: Alle alcoholverslaafden ontwikkelen Korsakov
Slechts 2 tot 5 procent van de mensen met een ernstige alcoholverslaving ontwikkelt daadwerkelijk Korsakov. Het risico op Korsakov is vooral aanwezig bij alcoholverslaafden die ongezond eten of helemaal stoppen met eten. Zelfverwaarlozing, frequent braken en het stoppen met eten dragen ook bij aan het ontstaan van Korsakov. Sommige alcoholisten stoppen met eten door het remmende effect van alcohol op hun eetlust, wat resulteert in een ernstig tekort aan vitamine B1 en mogelijk Korsakov.
Misvatting 4: Er is medicatie beschikbaar tegen Korsakov
Helaas bestaat er geen medicijn tegen Korsakov. Medicatie kan de geheugen- en gedragsproblemen niet verminderen, aangezien de hersenschade onomkeerbaar is. Afhankelijk van de ernst van de aandoening kan professionele begeleiding helpen bij het leren omgaan met de ziekte.
Video met uitleg syndroom van Korsakov
Korsakov en emoties
Als iemand Korsakov heeft, ervaart hij of zij dan nog emoties? Mensen met het Korsakovsyndroom ervaren nog steeds emoties, ondanks de geheugenstoornissen en andere cognitieve problemen die het syndroom met zich meebrengt. De aandoening beïnvloedt wel de manier waarop emoties worden begrepen en verwerkt vanwege geheugenproblemen en desoriëntatie. Patiënten hebben moeite met het begrijpen van de context van hun emoties of deze verkeerd interpreteren.
Korsakov niet te genezen, wel te voorkomen
Het is mogelijk om Korsakov te voorkomen door voldoende vitamine B1 binnen te krijgen. Voor mensen met een alcoholverslaving is dit in de praktijk echter vaak lastig, omdat zij vaak weinig behoefte hebben aan eten. Het gevaar van ongezond eten of volledig stoppen met eten ligt daardoor op de loer. Een snelle toediening van vitamine B1-injecties kan helpen stabiliseren.
Het is van groot belang de eerste symptomen te herkennen en (onmiddellijke) hulp te zoeken bij de huisarts, aangezien eten (vooral suiker) het ziektebeeld verergert. Professionele hulp kan een vitamine B1-injectie voorschrijven.
Korsakov is ongeneeslijk, maar beheersbaar
Zodra de hersenen beschadigd zijn door Korsakov, is herstel niet meer mogelijk. Door te stoppen met alcohol, gezond te eten en een regelmatige levensstijl is de ziekte wel beter te beheersen. Korsakovpatiënten genezen niet, maar leven nog vele jaren met het syndroom, waarbij de symptomen over het algemeen niet verergeren.
Stoppen met, of veel minder alcohol drinken is cruciaal, aangezien aanhoudend alcoholgebruik andere organen en lichaamsfuncties aantasten en mogelijk tot het overlijden van de patiënt leidt.
Met een gezonde levensstijl en begeleiding is de levensverwachting van iemand met Korsakov vergelijkbaar met die van iemand zonder het syndroom.
Let op: Startpagina geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij gezondheidsklachten altijd een arts.
Bron: Korsakov Kenniscentrum