Bron: © Canva
Wanneer je last hebt van een versleten heup, heb je vaak te maken met artrose in de heup, ook wel coxartrose genoemd. Hoewel de gevolgen van een versleten heup onomkeerbaar zijn, zijn er gelukkig manieren om de klachten te verlichten.
In dit artikel lees je wat een versleten heup precies is, wat de oorzaken zijn, en welke maatregelen je kunt nemen om de klachten te verminderen.
Wat is een versleten heup?
Een versleten heup komt veel voor en is een van de meest voorkomende vormen van artrose. Artrose ontstaat wanneer het kraakbeen in een gewricht slijt of beschadigd raakt. Dit kraakbeen fungeert als een soort schokdemper, en bij slijtage kan dit leiden tot pijn en verminderde mobiliteit. Omdat kraakbeen weinig zelfherstellend vermogen heeft door de beperkte doorbloeding, is slijtage onomkeerbaar. Helaas is slijtage ook onvermijdelijk, omdat het kraakbeen gedurende ons leven veel druk en schokken opvangt.
Bij een versleten heup is niet alleen het kraakbeen beschadigd, maar ontstaan er vaak ook zwellingen en ontstekingen in de gewrichten. Dit veroorzaakt de pijn, aangezien het kraakbeen zelf geen zenuwen bevat en dus geen pijn kan veroorzaken.
Oorzaken van een versleten heup
Niet iedereen krijgt last van een versleten heup, maar het komt wel vaak voor. In Nederland hebben naar schatting 1,2 miljoen mensen er last van. Er zijn verschillende factoren die het risico op een versleten heup kunnen vergroten:
- Genetische aanleg: Erfelijkheid speelt een belangrijke rol.
- Zwakke spieren: Zwakke spieren verhogen de druk op het kraakbeen.
- Overbelasting: Overgewicht of zwaar lichamelijk werk kunnen extra belasting veroorzaken.
- Groeistoornissen: Deze kunnen leiden tot een onnatuurlijke belasting van de heup.
- Laxiteit van gewrichtsbanden: Slappe gewrichten kunnen de heup meer belastten.
- Reumatoïde artritis of andere ontstekingen: Verhoogt de kans op artrose.
- Leeftijd: De kans op artrose neemt toe naarmate je ouder wordt.
- Geslacht: Vrouwen hebben vaker last van artrose.
- Eerdere verwondingen of blessures: Deze kunnen leiden tot slijtage.
- Hogere botmassa: Dit kan het kraakbeen extra belasten.
Verschillende gradaties van slijtage
De schade aan het kraakbeen kan variëren. Er zijn 5 gradaties van beschadiging:
- Mild (gradatie 1): Het kraakbeen is zacht geworden en minder veerkrachtig. Dit is vaak niet zichtbaar op röntgenfoto’s.
- Matig (gradatie 2): Het kraakbeen is versleten, maar er is nog steeds enige bescherming voor het gewricht.
- Ernstig (gradatie 3): Het kraakbeen is sterk versleten, en er is weinig tot geen bescherming meer voor het gewricht.
- Zeer ernstig (gradatie 4): Het kraakbeen is volledig verdwenen en het bot ligt bloot.
- Heupprothese nodig (gradatie 5): Dit is het stadium waarin een heupprothese vaak wordt aanbevolen.
Klachten bij een versleten heup
De klachten van coxartrose kunnen variëren, maar er zijn enkele veelvoorkomende symptomen:
- Pijn in de lies of heup: Dit kan uitstralen naar de bovenbenen of knieën.
- Stijfheid: Moeite met opstaan, vooral na een lange zit of ’s ochtends.
- Krakend geluid: Het kraakbeen is ongelijk, wat krakende geluiden kan veroorzaken.
- Instabiliteit: Soms voelt het alsof de heup “doorzakt” of dat je balans verliest.
- Beperkte beweeglijkheid: De heup kan moeilijker bewegen of buigen, vooral bij schade aan het kraakbeen.
Klachten verminderen: wat kun je doen?
Hoewel kraakbeen niet herstelt, zijn er manieren om de klachten te verminderen en verdere slijtage te voorkomen:
- Beweging: Het is belangrijk om de heup niet te overbelasten, maar ook om in beweging te blijven. Fietsen en zwemmen zijn bijvoorbeeld goede opties, omdat deze activiteiten minder druk op de heup leggen.
- Gewichtsbeheersing: Overgewicht vergroot de belasting op je gewrichten. Een gezond gewicht kan helpen om de slijtage te verminderen.
- Vermijd impactvolle sporten: Activiteiten zoals hardlopen of balsporten kunnen schadelijk zijn voor de heup. Kies voor minder belastende activiteiten.
- Magnesium: Dit mineraal is belangrijk voor de botgezondheid en kan nuttig zijn bij het ondersteunen van gewrichten.
Wanneer een heupprothese?
Als de klachten ernstig worden en je dagelijks functioneren beïnvloeden, kan een arts een heupprothese aanbevelen. Dit is een kunstheup die de versleten heup vervangt, waardoor de pijn vermindert en de bewegingsvrijheid toeneemt. Een heupprothese kan tot wel 15 jaar meegaan voordat hij vervangen moet worden.
Let op: Dit artikel biedt geen medisch advies. Raadpleeg bij gezondheidsklachten altijd een arts.
Bronnen
Gezondheidsplein, Annatommie MC I Foto: Canva