Van het ene op het andere moment is een gewricht gezwollen en rood, en aanraken doet zeer. Dit zijn symptomen die wijzen op jicht: een klacht waar ongeveer één op de honderd Nederlanders last van heeft. Werd vroeger gedacht dat jicht kwam door verkeerd eten, teveel drinken en overgewicht? Tegenwoordig is duidelijk dat het te maken heeft met een verkeerde werking van de nieren, door verschillende oorzaken. Wat kun je ertegen doen?
Jicht is een ziekte waarbij gewrichten ineens ontsteken. Vaak is dat het gewricht van de grote teen of de enkel, óók knieën, vingers en pols kunnen ontstoken raken. Heb je het zwaar te pakken, dan kunnen pezen en slijmbeurzen aangestoken worden. Sommige mensen hebben maar één keer een jicht-aanval, het kan ook een chronische ziekte worden, waarbij je regelmatig een aanval hebt van jicht.
Mannen hebben het vaker dan vrouwen, vooral mannen van boven de veertig, maar vrouwen en jongeren kunnen het ook oplopen. Is jicht erfelijk? Daar lijkt het grotendeels wel op: bij ongeveer een derde van de mensen met jicht komt de ziekte in de familie voor.
Oorzaak Jicht: teveel urinezuur
Wat gebeurt er nou precies? De oorzaak is een overschot urinezuur in het lichaam. Normaal gesproken plas je dat uit, maar als de stofwisseling niet optimaal verloopt, blijft het in het lichaam achter. Dat zuur zet zich om in uraatkristallen, die neerslaan in of rondom gewrichten. Het zijn kleine naaldjes, die zorgen voor irritatie. Het lichaam wil die vreemde kristallen weg hebben, het immuunsysteem valt ze aan. Dat leidt tot een hevige gewrichtsontsteking, die in een korte tijd kan ontstaan.
Nog zoiets geks: op de gewrichten (ook in het oor) kunnen bulten ontstaan, zogenaamde tophi. Dat zijn diezelfde uraatkristallen die de jicht veroorzaken.
Jicht: eigen schuld?
Eigen schuld, dikke bult, dachten mensen vroeger over jicht. Het zou komen door te veel eten en te veel drinken, vooral alcohol. Maar dat is niet de directe oorzaak. Het komt door de nieren die dat uraat vasthouden. Dat kan komen door bepaalde medicijnen, zoals plaspillen. Niks aan te doen, of toch wel? Door wat af te vallen en minder alcohol te drinken, kunnen mensen met chronische jicht mogelijke aanvallen voorkomen.
Ook het vermijden van bepaalde voeding kan helpen. Zo raadt het Voedingscentrum aan om weinig sap, suiker en honing te gebruiken, het eten van rood vlees, garnalen en kreeft te beperken, vooral veel water te drinken en alcohol te vermijden.
Kussen eronder, koelen met ijs
Zo’n ontstoken gewricht is dik en rood, en het is zo gevoelig dat het al pijn doet als je ernaar wijst. Wat is de beste manier om van jicht af te komen? Door de zere voet wat hoger te leggen, op een kussentje, kan de pijn wat afnemen. Ook koelen kan helpen. Artsen adviseren om wel voorzichtig te blijven bewegen en vooral, als de pijn weer wat afneemt, het zere gewricht gewoon te gebruiken. Zware inspanning moet je wel vermijden.
Pijnstillers kunnen verlichten, omdat die ook ontstekingsremmend werken. Nadeel is dat deze medicijnen ook de nierfunctie kunnen remmen en die nieren hebben het al zwaar te verduren door de jicht. De meeste mensen met jicht-klachten zijn onder behandeling bij de huisarts of een reumatoloog, die precies op de persoon afstemt wat er nodig is.
Hoge bloeddruk
Een jicht-aanval duurt gemiddeld vijf tot zeven dagen, het kan ook iets langer aanhouden. Het is belangrijk om jicht serieus te nemen: jicht blijkt samen te hangen met een hoge bloeddruk. Een behandeling van de jicht is daarom belangrijk, want een hoge bloeddruk is niet goed voor je hart.
Startpagina geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij gezondheidsklachten altijd een arts.
Lees ook
- Geen jicht, maar wel elke ochtend zo stram als een kruiwagen? Lees ons artikel over stijve spieren en gewrichten.