Het gaat niet goed met de insecten in Nederland. Dat verklaart meteen waarom je ze veel minder vaak aantreft in je slaapkamer of in je tuin. Daar liggen we niet wakker van natuurlijk, maar de negatieve impact die deze afname op termijn op ons ecosysteem heeft is wel zorgwekkend.
Zonder insecten geen tuinbouw en zaadteelt
Het aantal insecten in Nederland gaat al jaren hard achteruit. De meeste insecten hebben een belangrijke rol in ons ecosysteem. Insecten bevatten veel eiwitten, waardoor ze een heerlijke maaltijd vormen voor veel vogels en andere dieren zoals egels en vossen. Als die geen eten uit de natuur meer vinden nemen die soorten op termijn ook in aantallen af. Zo kun je verder langs de voedselketen lopen om te ontdekken dat dit echt anders moet.
Bijen en vlinders bestuiven gewassen
Daarnaast zijn er ook insecten zoals bijen en vlinders die onze gewassen bestuiven. Naast talloze wilde planten bestuiven insecten planten in de fruitteelt (appels, peren, kersen), de tuinbouw (tomaten en paprika) en zaadteelt (kool, sla, ui). Zonder onze geleedpotigen krijgen we een serieus probleem om nieuw voedsel te produceren op grote schaal. In de afgelopen 30 jaar is het aantal vliegende insecten met meer dan 75% afgenomen, blijkt nu uit onderzoek. Dat is een angstaanjagend grote meerderheid.
De afname van aantallen insecten wordt veroorzaakt door verschillende factoren:
- Landbouw: door het aanleggen van weilanden zonder bloemen en het omploegen van akkers ontstaat er weinig diversiteit, waardoor ze niet langer geschikt zijn als leefgebied voor insecten. Daarnaast blijft het gebruik van insecticiden in de landbouw een probleem.
- Monocultuur: op landbouwgronden is weinig voedsel te vinden voor insecten, waardoor veel van hen een andere plek zoeken om te verblijven, zoals steden of dorpen, wat leidt tot overlast van insecten in tuinen.
- Klimaatverandering: een belangrijke verandering in ons klimaat zijn de steeds extremere schommelingen in temperaturen. Insecten kunnen niet goed omgaan met hoge temperaturen, zware regenbuien of bijvoorbeeld stormen. Bovendien raken insecten in de war, waardoor bijvoorbeeld bijen te vroeg of te laat in het seizoen actief zijn.
Kies voor levensmiddelen die niet met gif bespoten zijn
Als consument moeten we ons daar wel serieus mee bezighouden. Als je denkt dat je er weinig invloed op kunt uitoefenen, dan heb je het mis. Boeren en tuinders verbouwen producten die je wel of niet van ze koopt. Wil je de bijen beschermen, dan is het verstandig om voor producten te kiezen die niet afkomstig zijn van met gif bespoten landbouwgrond. Begrijpelijk is het dat niet iedereen zich deze vaak duurdere ecologische producten kan veroorloven.
Wat je als consument kunt doen om insecten te ondersteunen
Toch is het belangrijk om in actie te komen om een nog verdere afname van insecten af te remmen. Er zijn veel manieren om het tij te keren. Je kunt de aanbiedingen voor biologische producten in de gaten houden of kiezen voor het verbouwen van je eigen groenten en fruit in de achtertuin. Of het aanleggen van een mooie wilde bloementuin. Biodiversiteit in de tuin is niet alleen een lust voor het oog, maar ook zeer gunstig voor insecten.
Enkele concrete tips voor de tuin:
- Zorg voor een grote variatie aan insect vriendelijke planten in je tuin, zodat je verschillende insecten de ruimte geeft.
- Insecten hebben behoefte aan nestgelegenheid. Zorg voor nestblokken voor bijen en hommels, zodat de bestuiving op gang blijft.
- Gooi niet direct al je dode hout of takken weg. Dit draagt namelijk bij aan het leven in je tuin of gazon. Onder hoopjes takken bevinden zich vaak veel kleine dieren.
- Zorg voor water in je tuin, bijvoorbeeld door een vijver aan te leggen. Een vijver creëert een bron van leven. Vogels en insecten genieten ervan om te komen drinken, en er begint natuurlijk ook leven onder het wateroppervlak.
- Plaats een insectenhotel. Er zijn verschillende soorten hotels verkrijgbaar voor de insecten die je graag wilt aantrekken.
- Creëer een hooiveld van je gazon. Dit heeft als voordeel dat je slechts 1 à 2 keer per jaar je gras hoeft te maaien. Het hoge gras biedt ruimte aan een grote diversiteit aan insecten.
- Vermijd verstoring van het bodemleven door de grond zo min mogelijk te bewerken.
- Maak geen gebruik van gifstoffen, maar gebruik ecologische meststoffen.
Startpagina besteed regelmatig aandacht aan dit onderwerp: door veel te schrijven over dieren en tuinieren. Laat je vooral inspireren door onze groene tips en weetjes.
Boodschap van de Bijenstichting: Kom in actie en zaai mee!
Bron: NOS.