Bron: © Canva. Illegale arbeid groeit.
Steeds meer migranten van buiten de Europese Unie wonen en werken illegaal in Nederland, blijkt uit onderzoek van Nieuwsuur. De Nederlandse Arbeidsinspectie slaat alarm over de opkomst van ongedocumenteerde arbeidsmigranten in kwetsbare sectoren. Vooral het toenemende aantal Brazilianen zonder verblijfsvergunning valt op.
35.000 Brazilianen in regio Amsterdam
De Arbeidsinspectie komt tijdens controles bij Nederlandse bedrijven steeds vaker ongedocumenteerde migranten, zogeheten derdelanders, tegen. Deze mensen hebben geen geldige verblijfs- of werkvergunning, maar verrichten toch werkzaamheden in uiteenlopende sectoren.
Een opvallende groep zijn de Brazilianen. Hoewel officiële cijfers ontbreken, schat de Arbeidsinspectie dat er alleen al in de regio Amsterdam zo’n 35.000 ongedocumenteerde Brazilianen verblijven. Dat aantal is een indicatie en kan in werkelijkheid hoger liggen.
“Waar we voorheen vooral arbeidsmigranten uit Oost-Europa tegenkwamen, zien we nu vaker derdelanders opduiken in sectoren als de bouw en schoonmaak” aldus May Verstappen van de Arbeidsinspectie.
De tekst gaat onder de video verder >>
Naar schatting tienduizenden derdelanders, migranten van buiten de EU, komen op legale wijze Nederland binnen en verdwijnen vervolgens in de illegaliteit. Het gaat vooral om Brazilianen. Hoe werkt de industrie die hen hier aan woningen en werk helpt? #Nieuwsuur pic.twitter.com/nxbrBtf53K
— Nieuwsuur (@Nieuwsuur) April 9, 2025
Hoog risico op uitbuiting en onderbetaling
Ongedocumenteerde migranten bevinden zich in een kwetsbare positie. Ze werken meestal zonder contract, hebben geen recht op minimumloon, en durven uit angst voor uitzetting geen melding te maken van misstanden.
Deze groep is vooral actief in de volgende sectoren:
- Bouw
- Land- en tuinbouw
- Vleesverwerking
- Schoonmaak- en hotelbranche
- Informele arbeid, zoals kinderopvang en huishoudelijk werk bij particulieren
De Arbeidsinspectie vermoedt op grote schaal uitbuiting, maar door het gebrek aan papieren en formele registratie is controle lastig uit te voeren.
Geen zorgverzekering, wel medische hulp nodig
Naast werk-gerelateerde problemen hebben deze migranten ook geen toegang tot het Nederlandse zorgsysteem. Zonder BSN kunnen ze zich niet verzekeren en zijn ze aangewezen op hulporganisaties zoals Dokters van de Wereld.
“We zien de laatste jaren een duidelijke toename van Brazilianen bij onze spreekuren,” zegt Lisa Vliegenthart van Dokters van de Wereld. “Ze leven in de illegaliteit en kloppen bij ons aan met gezondheidsklachten.”
Hoe komt het dat juist Brazilianen opduiken?
Brazilianen kunnen zonder visum als toerist de Schengenzone betreden en 90 dagen verblijven. In de praktijk blijven sommigen langer dan toegestaan, raken in de illegaliteit, en zoeken informeel werk. Dankzij bestaande Braziliaanse gemeenschappen in steden als Amsterdam is deze migratiestroom deels zelfversterkend.
Gevolgen voor Nederland: beleid, arbeidsmarkt en mensenrechten
Deze ontwikkeling zet het Nederlandse arbeidsmarktbeleid, sociale vangnet en migratie-controle onder druk. Werkgevers maken gebruik van goedkope arbeidskrachten, terwijl de overheid moeite heeft om de wet- en regelgeving te handhaven. Tegelijk ontstaat een onderklasse van mensen zonder rechten, wat ethische en sociale vragen oproept.
De opkomst van ongedocumenteerde derdelanders, en met name Brazilianen, onderstreept een groeiende kloof tussen de formele arbeidsmarkt en de realiteit van internationale migratie. Zowel op juridisch, sociaal als economisch vlak vraagt deze situatie om scherpere controle én humanitair beleid.