Je hoort heftige ruzie bij de buren, je ziet dat het gedrag van een kind – in je omgeving – verandert, je vertrouwt de verhalen niet die een vriendin over de huiselijke ruzies vertelt, kortom: je hebt het vermoeden dat er sprake is van huiselijk geweld. Wat kun je wel en beter niet doen?
Stel je voor: je hebt leuke buren. Het is een jong stel, met veel leven in de brouwerij. En af en toe hoor je ze ruzie maken. Nou ja, ruzie, dat komt in de beste gezinnen voor, toch? Maar hun ruzie klinkt heftig. En je hoort het steeds vaker. Je krijgt het idee dat die ruzies uit de hand lopen, dat er geweld bij komt kijken. Als je de buren dan weer ziet, kun je je bijna niet voorstellen dat zulke leuke mensen zó met elkaar omgaan. Je maakt je zorgen. Wat kun je doen?
Geweld hoort nergens thuis
Het is ongelofelijk maar waar, de Nederlandse politie registreert elk jaar 84.000 gevallen van huiselijk geweld. Uit cijfers van het landelijke programma voor de volksgezondheid ‘Geweld hoort nergens thuis’ blijkt dat 200.000 volwassenen en 119.000 kinderen elk jaar te maken hebben met huiselijk geweld. Huiselijk geweld is de verzamelnaam voor geestelijke en lichamelijke mishandeling door iemand in huis, bijvoorbeeld gezinsleden, partners of huisvrienden. Vrouwen zijn meestal slachtoffer van huiselijk geweld, ook kinderen, ouderen of mannen zijn soms slachtoffer.
TIP: heb jezelf last van een onhoudbare en veilige situatie thuis? Door masker 19 te zeggen bij de apotheek wordt er (met jou) contact opgenomen met Veilig Thuis.
Signalen van huiselijk geweld
Misschien hoor of zie je ruzies of conflicten, waardoor je het idee krijgt dat er sprake is van huiselijk geweld. Er zijn ook andere signalen. Als iemand zich ineens anders gaat gedragen, bijvoorbeeld afspraken afzegt en oogcontact vermijdt, er moe, ziek en uitgeblust uitziet en nerveus op je overkomt. Dit kunnen ook signalen zijn van huiselijke ruzies. Kinderen die worden mishandeld, kunnen ineens in hun ‘eigen wereld’ gaan leven. Ook vaak buikpijn, flauwvallen, veel ziek zijn en een onverzorgd uiterlijk kunnen signalen zijn.
Huiselijk geweld bij ouderen
Een extra kwetsbare groep zijn ouderen. Voor hun zorg zijn ze afhankelijk van familieleden en van zorgverleners, en die gaan soms ook over de schreef. Ouderen worden fysiek mishandeld, maar ook financieel misbruik, verwaarlozing en verbaal geweld komt voor. Helaas meer dan we denken.
Praat erover
Kun je de vermoedens van huiselijk geweld bespreken met iemand? Het is goed als je dat kunt doen met de mensen waar je bezorgd om bent. Natuurlijk kun je niet direct op mensen afstappen en beschuldigingen rond slingeren, wél kun je op een voorzichtige manier peilen hoe het gaat. Ga daarbij op je gevoel af en blijf rustig. Weet je niet goed hoe je dat kunt aanpakken? Veilig Thuis, een advies- en meldpunt voor huiselijk geweld, geeft tips hierover.
Misschien kun je je vermoedens ook delen met andere mensen, bijvoorbeeld zorgverleners die al bij het gezin over de vloer komen, of een leerkracht van de school van de kinderen. Het is goed om iemand in vertrouwen te nemen, want huiselijk geweld heeft grote invloed – ook op mensen die er getuige van zijn.
Opzet of alleen verliezers?
Huiselijk geweld kan opzettelijke mishandeling zijn, soms is het ook een gevolg van stress in het gezin, mensen die de zorg voor hun kind niet meer aan kunnen of een explosieve relatie die echt uit de bocht vliegt. Een te hoge mate aan stress of negatief gedrag kan ontsporen en leiden tot huiselijk geweld. Met extra hulp en ondersteuning kan zo’n gezin ook weer op de rails komen. Zowel de slachtoffers als de dader zijn dan verliezers, ze zitten gevangen in een situatie die ze zelf niet kunnen veranderen. Zie jouw bezorgdheid dus niet als bemoeizucht, maar als een mogelijke aanzet om de gewelddadige situatie te verbeteren.
Actie tegen geweld!
Moet er echt iets gebeuren? Neem dan contact op met Veilig Thuis. Zij kunnen ingrijpen en zorgen voor maatregelen. Ook kun je de politie inschakelen. Dat kan het slachtoffer ook zelf doen, als dat lukt. Soms kan de pleger een huisverbod krijgen, soms zal de politie een aangifte opnemen om verder onderzoek te doen, soms kan via Veilig Thuis hulp ingeschakeld worden om – zonder strafrechtelijke vervolging – het huiselijk geweld te laten stoppen, bijvoorbeeld door therapie en gezinshulp.
Tips bij (getuige van) huiselijk geweld
- Let op de signalen
- Ga in gesprek
- Vraag advies en hulp
- Bel 112 bij directe nood
Lees ook
Heb je gezellige buren? En wil je ze graag beter leren kennen? Lees onze tips om een betere band met de buren te krijgen.