Veel kattenbezitters herkennen dit vast: je kat verdwijnt tijdelijk uit je leven en staat na een paar dagen weer op de stoep. Je kat lijkt dan zo blij om je terug te zien, met spinnend en knuffelend gedrag. Maar hecht een kat zich echt aan zijn eigenaar, of zijn het gewoontedieren die zich vooral hechten zijn aan hun omgeving?
Kan een kat heimwee hebben en kan een kat personen herkennen na een aantal weken? We duiken in de wetenschap achter kattengedrag en wat dit betekent voor onze relatie met onze viervoeters.
Hechting aan huis of aan baas?
Katten en gewoonten
Chris Dusauchoit, spreker op Radio 2, legt uit dat katten gewoontedieren zijn die zich hechten aan hun omgeving en de routines die daarmee gepaard gaan. Dit houdt in dat katten vaak erg gehecht zijn aan hun huis en de gewoonten die zij daarin hebben. Het idee dat katten hun baasjes missen en rouwen om hun afwezigheid, moet met enige voorzichtigheid worden bekeken. “Katten kunnen zich hechten aan hun omgeving en de mensen die daarin aanwezig zijn, maar het idee dat ze echt missen zoals een hond dat zou doen, is vaak een romantische voorstelling die niet altijd klopt”, aldus Dusauchoit.
Katten in asielen
Een duidelijk voorbeeld van hoe katten zich kunnen aanpassen aan nieuwe omgevingen vinden we in asielen. Katten die een nieuw thuis vinden, kunnen zich opnieuw hechten aan hun nieuwe omgeving en eigenaar. Dit wijst erop dat hoewel een kat zich kan herinneren wie zijn vorige eigenaar was, de echte emotionele band niet altijd even sterk is als vaak wordt aangenomen. De kat herkent misschien de stem van zijn vorige baasje, maar dit betekent niet noodzakelijkerwijs dat het een gevoel van diep gemis ervaart.
Lees verder onder deze video >>
Wetenschappelijk onderzoek naar hechting
Territoriaal gedrag
Het is algemeen bekend dat katten zeer territoriaal zijn. Dit betekent dat ze meestal niet ver van hun vertrouwde omgeving afdwalen, omdat ze dan door de gebieden van andere katten moeten navigeren, wat risico’s met zich meebrengt. Ondanks dit territoriale gedrag betekent het niet dat katten alleen maar op zoek zijn naar voedsel en geen hechte band met hun eigenaar hebben.
Katten en interactie
Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat katten zich hechten aan hun eigenaren. Een belangrijke studie liet zien dat katten vaak kiezen voor interactie met hun baasje boven voedsel of speeltjes. Dit onderstreept weer wel dat katten wel degelijk een emotionele band hebben met hun eigenaren.
De Ainsworth Strange Situation test
In een poging om de hechting van katten aan hun eigenaren te onderzoeken, hebben onderzoekers de Ainsworth Strange Situation Test aangepast voor katten. Deze test, oorspronkelijk ontwikkeld om de band tussen moeder en kind te onderzoeken, werd gebruikt om te observeren hoe katten reageren op de afwezigheid van hun eigenaar. Bij honden vertoonden de dieren een duidelijk teken van onrust bij de afwezigheid van hun eigenaar, maar katten lieten deze reactie niet zien. Ze miauwden misschien wat, maar vertoonden geen sterk zoekgedrag of directe respons bij de terugkomst van hun eigenaar.
Onderzoek naar sociale gedrag van katten
Verschillende studies hebben geprobeerd te ontdekken hoe katten reageren op sociale interactie en afwezigheid van hun eigenaar. Een Zweedse studie uit 2017 ontdekte dat katten inderdaad een blijvende sociale band hebben met hun eigenaar. Katten toonden meer sociaal gedrag zoals spinnen en zich uitstrekken bij de terugkomst van hun eigenaar na een langere afwezigheid. Dit suggereert dat katten, ondanks hun vaak solitaire reputatie, hun eigenaren waarderen en sociaal gedrag vertonen wanneer ze langere tijd alleen zijn geweest.
Vergelijking met honden
Katten verschillen van honden in hun sociale gedrag en hechting. Honden zijn obligaat sociale dieren en hebben veel interactie met hun eigenaren nodig voor hun emotionele welzijn. Katten, hoewel ze sociale interactie waarderen, zijn van nature meer solitair en hebben minder constante sociale bevestiging nodig.
Afhankelijk van ervaringen en karakter
Hecht een kat nou aan zijn of haar baasje? Dat kunnen we niet met zekerheid zeggen. Het blijkt wel dat katten zich echt hechten aan hun omgeving en aan de mensen die daarin rondlopen, maar hun hechting werkt wel iets anders dan bij honden. Terwijl honden zich meestal helemaal in hun eigenaar onderdompelen, voelen katten zich vooral op hun gemak in hun eigen territorium. Hoe ze met mensen omgaan, hangt af van hun persoonlijke ervaringen en karakter. Aan het huis hechten ze wel zeker.
De onderzoeken laten zien dat katten veel socialer zijn dan je misschien zou denken. Ze zijn niet zo onafhankelijk en asociaal als vaak wordt aangenomen. Katten hebben wel degelijk een emotionele band met hun eigenaren en kunnen sociale interactie enorm waarderen – al doen ze dat misschien op hun eigen, mysterieuze manier. Dus nee, katten zijn zeker niet koud en afstandelijk. Hun relatie met hun baasje kan diep en waardevol zijn, zelfs als ze het soms op een wat subtielere manier tonen dan honden.
Foto: Canva