Bron: © Canva. Steeds meer steden verstenen.
De verstening van Nederlandse steden neemt in een rap tempo toe. Waar we voorheen ruime plantsoenen en parken hadden is nu alles volgebouwd. Uit een recent onderzoek blijkt groen in de steden met 24% afgenomen. Dit heeft negatieve gevolgen voor de inwoners. In dit artikel lees je over de consequenties van de verstening en de nieuwe groennorm.
Daling aantal m2 van 24%
Uit het onderzoek van van Natuur & Milieu en ingenieursadviesbureau Sweco blijkt dat het aantal vierkante meters groen per woning in de 30 grootste gemeenten van Nederland met maar liefst 24% is afgenomen ten opzichte van 5 jaar geleden.
Dit heeft niet alleen gevolgen voor het milieu, het heeft ook gevolgen voor de leefbaarheid van stedelijke gebieden.
De belangrijke functie van groen in de stad
Groene ruimten in steden zijn meer dan een luxe: ze zijn essentieel voor de volksgezondheid en het klimaat.
- Bomen en planten helpen bij het tegengaan van hittestress.
- Ze verbeteren de luchtkwaliteit.
- Ze bieden een toevluchtsoord voor vogels en insecten.
- Bovendien zorgt een groene omgeving voor een betere mentale gezondheid.
- Het stimuleert mensen om meer buiten te bewegen.
Helaas blijkt uit het onderzoek dat meer dan de helft van de buurten in de 32 grootste gemeenten ‘versteend’ zijn. Dit betekent dat bewoners minder dan 75 vierkante meter openbaar groen per woning hebben. Of dat er in hun buurt geen aaneengesloten groen gebied van minimaal 1 hectare aanwezig is.
Dit heeft directe gevolgen voor de leefbaarheid en het welzijn van stadsbewoners.
Gevaren van te weinig groen als norm
Te weinig groen in een stad brengt verschillende risico’s met zich mee, zowel voor het milieu als voor de gezondheid van de bewoners. Hier zijn de belangrijkste gevaren:
- Hittestress: Groene gebieden zorgen voor verkoeling doordat bomen en planten vocht verdampen en schaduw bieden. In versteende steden blijven gebouwen en asfalt veel warmte vasthouden, wat leidt tot extreem hoge temperaturen in de zomer. Dit kan gevaarlijk zijn, vooral voor ouderen en kwetsbare groepen.
- Slechte luchtkwaliteit: Bomen en planten filteren fijnstof en andere schadelijke stoffen uit de lucht. Zonder voldoende groen neemt de luchtvervuiling toe, wat ademhalingsproblemen en hart- en vaatziekten kan verergeren.
- Wateroverlast: Groen helpt bij het opnemen van regenwater. Steden met veel bestrating en beton kampen bij hevige regenval met overstromingen en wateroverlast, omdat het water nergens naartoe kan.
- Verlies van biodiversiteit: Zonder voldoende groen verdwijnen vogels, insecten en andere dieren uit de stad. Dit heeft gevolgen voor de natuurlijke balans en bestuiving van planten. Minder biodiversiteit kan op lange termijn ook invloed hebben op de voedselvoorziening.
- Slechtere mentale gezondheid: Groene ruimten hebben een bewezen positief effect op mentale gezondheid. Mensen die in een groene omgeving wonen, ervaren minder stress en depressieve gevoelens. Een versteende omgeving kan leiden tot meer psychische klachten.
- Minder sociale interactie: Parken en groene pleinen zijn ontmoetingsplaatsen voor buurtbewoners. Als er te weinig groen is, zijn er minder plekken waar mensen samenkomen, wat de sociale samenhang in een wijk kan verzwakken.
Groen in de stad is niet alleen mooi, maar ook essentieel voor een gezonde en leefbare omgeving!
Initiatieven voor meer groen
Gelukkig zijn er verschillende initiatieven die vergroening als groennorm proberen te stimuleren.
- Acties zoals het NK Tegelwippen, waarbij bewoners tegels uit hun tuin verwijderen en vervangen door groen, hebben al gezorgd voor positieve veranderingen.
- Gemeenten leggen steeds vaker geveltuinen aan en stimuleren het vergroenen van schoolpleinen en openbare pleinen.
Toch blijkt dit niet voldoende om de snelheid van de verstening bij te houden. Volgens Natuur & Milieu moeten er landelijke maatregelen komen om vergroening te waarborgen.
Groennorm
Zij pleiten voor een vastgelegde groennorm in de Omgevingswet, zodat iedere gemeente verplicht is een minimaal percentage groen per woonwijk te behouden. Dit betekent dat gemeenten brede stoepen en grote parkeerterreinen gaan omvormen tot groene zones.
Zelf de groennorm toepassen: tegels eruit, planten erin
Als bewoner van een versteende stad kun je zelf ook bijdragen aan de vergroening van je buurt. Een paar simpele aanpassingen maken al een groot verschil:
- Vervang tegels in je tuin door planten en gras
- Maak je terras smaller en leg borders aan
- Installeer een groen dak of geveltuin
- Adopteer gemeentegroen met een adoptietuin
- Doe mee aan lokale vergroeningsevenementen, zoals boomplantdagen als die van meerbomen.nu
- Volg de Tuintips van Karin Bloemen: voor een kleurrijke lentetuin
Door samen te werken zorgen we ervoor dat onze steden beter bestand zijn tegen extreem weer. De tijd om in actie te komen is nu! Wat doe jij om jouw tuin, stad of woonplaats groen te maken?
Bekijk hier de tips van gemeente Rotterdam voor het zelf behalen van de groennorm >>
Bronnen:
Natuur & Milieu, Sweco, Rijksoverheid.