Waar vroeger de angst bestond voor het krijgen van HIV, na onveilige seks, is het tegenwoordig beter om je te wapenen tegen gonorroe. Deze geslachtsziekte rukt namelijk op. Gonorroe is een groeiend probleem, vooral bij jongvolwassenen.
In slechts 2 jaar tijd is het aantal bevestigde gevallen bijna verdubbeld, waarschuwt het RIVM. Hoe kan dit en wat zijn de gevolgen? Je leest het in dit artikel.
Oorzaken nog onduidelijk
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) kan nog geen duidelijke reden aanwijzen voor deze snelle toename. Dit baart zorgen omdat de impact op de volksgezondheid groot kan zijn. Het onderzoek naar de oorzaken is in volle gang.
Stijgende trend zet zich voort
Het aantal gevallen van seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) in Nederland blijft groeien. In juni werd gemeld dat meer mensen in 2022 positief testten op een soa dan het jaar ervoor, vooral een toename in gonorroe-diagnoses viel op. Volgens recente gegevens van het RIVM, in handen van Nieuwsuur, zet deze stijgende trend van gonorroe-besmettingen zich voort dit jaar.
Chlamydia blijft ‘winnaar’
Hoewel chlamydia nog steeds de meest voorkomende soa in Nederland is, maakt het RIVM zich met name zorgen over de groei van gonorroe-diagnoses. In het eerste halfjaar van 2023 stelde de GGD 6.655 gonorroe-diagnoses vast, tegenover 10.600 gedurende heel 2022. Het werkelijke aantal gevallen ligt waarschijnlijk hoger omdat cijfers van huisartsen en particuliere aanbieders van soa-testen niet zijn meegerekend.
Vaak geen symptomen
“Gonorroe is zeer besmettelijk en vertoont vergelijkbare symptomen als chlamydia”, zegt RIVM-arts Rosa Joosten. “Vooral voor vrouwen is het bijzonder besmettelijk en zij ervaren vaak geen symptomen, waardoor het lastig te herkennen is. Dit kan later problemen veroorzaken, zoals verminderde vruchtbaarheid.”
Hoewel gonorroe-diagnoses nog steeds vaker worden gesteld bij mannen die seks hebben met mannen, is er geen opvallende toename binnen die groep. Vooral bij heteroseksuele jongeren is er een stijging in gonorroe-besmettingen, voornamelijk bij vrouwen, vooral hoogopgeleide vrouwen onder de 25 jaar.
Afnemend condoomgebruik
De stijging wordt deels toegeschreven aan afnemend condoomgebruik onder jongeren. “Deze trend zal alleen maar toenemen als het condoomgebruik niet verbetert”, zegt Joosten. Ze merkt ook op dat er na de coronapandemie een ‘inhaalslag’ plaatsvindt op seksueel gebied onder jongeren.
Anne Visser, studentenarts in Groningen, bevestigt dit. “In onze praktijk zien we dat studenten zelden condooms gebruiken.” Hij constateert ook dat jongeren vaak denken dat een soa gemakkelijk te behandelen is. “Er is een tendens om het te bagatelliseren.”
Een 20-jarige studente uit Groningen, die anoniem wil blijven, bevestigt dit. Ze werd onlangs besmet met gonorroe na onbeschermde seks. “Het lijkt alsof het hebben van een soa geen big deal is. Ik dacht dat zelf ook. Als je het hebt, ach, een pilletje en je bent ervan af. Ik denk dat het zeker wordt onderschat.”
Wat is gonorroe?
Gonorroe is een seksueel overdraagbare aandoening veroorzaakt door een bacterie. Het kan bij mannen infecties veroorzaken aan de urinebuis, endeldarm, keel en bijballen. Vrouwen kunnen infecties krijgen aan de urinebuis, baarmoederhals, eileiders, keel en endeldarm. Vrouwen ervaren veel minder vaak symptomen dan mannen.
Lastig, want na hoe lang kun je merken of je een soa hebt? Ongeveer 90 procent van de besmette mannen ervaart symptomen, tegenover 30 tot 60 procent van de vrouwen. Onbehandelde infecties bij vrouwen kunnen ernstige complicaties veroorzaken zoals bekkenontsteking, verminderde vruchtbaarheid of een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.
De tekst gaat onder de video verder >>
De Groningse studente had geen symptomen maar werd gebeld door een recente partner die positief testte op gonorroe. “Juist omdat ik geen symptomen had, vond ik het angstaanjagend dat ik een soa kon hebben zonder het te weten.”
Verspreid liefde, geen soa’s
Om bewustwording te vergroten delen het RIVM en de GGD’s gratis condooms uit tijdens introductieweken van universiteiten. De boodschap luidt: verspreid liefde, geen soa’s. Seksuele voorlichting Joosten pleit voor nationale campagnes die het belang van condoomgebruik benadrukken om soa’s te voorkomen. Ze stelt voor een campagne te voeren met een positieve boodschap: geniet van seks, maar doe het veilig. Daarnaast is meer financiering nodig voor soa-testen bij de GGD’s.
Visser pleit ook voor subsidie aan online testaanbieders, maar benadrukt dat er meer regulering nodig is. “Deze websites moeten worden gecertificeerd. Op dit moment zijn er te veel onbetrouwbare online aanbieders.”
Weetjes over gonorroe
- Antibioticaresistentie: Gonorroe heeft de neiging snel resistent te worden tegen antibiotica, wat behandeling bemoeilijkt. Het is cruciaal om verstandig met antibiotica om te gaan en veilige seks te promoten om verdere verspreiding van resistente stammen te voorkomen.
- Asymptomatische infecties: Veel mensen, vooral vrouwen, kunnen gonorroe hebben zonder symptomen te vertonen. Dit leidt tot onopgemerkte en onbehandelde infecties met risico op ernstige complicaties.
- Complicaties bij pasgeborenen: Onbehandelde gonorroe bij zwangere vrouwen kan tijdens de bevalling worden overgedragen op de baby, wat ernstige ooginfecties kan veroorzaken.
- Verhoogd risico op HIV: Gonorroe vergroot het risico op het oplopen of overdragen van HIV, waardoor bewustwording en preventie cruciaal zijn.
Bron: NOS. Foto: Oleg Elkov