Bron: © Canva. De insectvriendelijke lavendel vormt vaak een verborgen gevaar.
Je denkt goed bezig te zijn met je tuinplanten als je in het voorjaar lavendel, vlinderstruiken of margrieten in je tuin plant. Ze zien er prachtig uit en trekken bijen en vlinders aan. Uit nieuw onderzoek blijkt dat deze insectvriendelijke planten vaak een verborgen gevaar vormen. Ze zitten vol pesticiden die schadelijk zijn voor bestuivers, vogels, huisdieren – en zelfs voor jou.
Onderzoek onthult verontrustende cijfers
Het onderzoek is uitgevoerd door PAN Nederland (Pesticide Action Network) in samenwerking met consumentenprogramma Kassa. Voor dit jaarlijkse onderzoek zijn planten gekocht bij tuincentra van Welkoop, Intratuin en Praxis.
In het laboratorium zijn ze vervolgens getest op de aanwezigheid van bestrijdingsmiddelen.
Lees verder onder het bericht >>
Kijk hier de uitzending terug van Kassa over pesticiden uit tuinplanten. Onderzoek: “Insectvriendelijke” tuinplanten https://t.co/1AmOFwZfHH vaak tóch giftig voor insecten
— Rotterdamse Klimaatbeweging (@klimaatcoa010) April 20, 2025Uit de steekproef blijkt dat van de 3 onderzochte filealen Welkoop de meest giftige tuinplanten verkoopt
Pesticiden (gif) in 14 van de 15 tuinplanten
Het resultaat: in 14 van de 15 onderzochte planten zijn resten van pesticiden aangetroffen. In totaal werden 27 verschillende soorten gifstoffen gevonden, waaronder middelen die zeer giftig zijn voor insecten. En hoewel er dit jaar geen verboden pesticiden zijn aangetroffen, betekent dat niet dat ze onschadelijk zijn.
Reactie Welkoop
Vooral planten van Welkoop scoren slecht. In 4 van de 5 onderzochte planten zit een dusdanige hoeveelheid insecticide dat er bij contact duizenden bijen kunnen sterven.
De lavendel van Welkoop blijkt zelfs 10 soorten bestrijdingsmiddelen te bevatten. De vlinderstruik van dezelfde keten bevatte het hoogste totale gehalte aan pesticiden. Welkoop reageert dat het geen wettelijke normen overtreedt, maar erkent wel dat het onderzoek serieus wordt genomen.
Intratuin en Praxis
Bij Intratuin zijn de minste resten aangetroffen, en bij Praxis is er zelfs één gifvrije vlinderstruik gevonden – iets wat in 5 jaar tijd slechts 3 keer is gebeurd.
Onzichtbare cocktail van gif
Een van de grootste zorgen is dat planten niet 1, maar vaak een mix van pesticiden bevatten. PAN-NL spreekt van een cocktail van 3 tot 13 middelen per plant.
Het probleem?
Bij de toelating van bestrijdingsmiddelen wordt niet gekeken naar de gecombineerde werking van die stoffen. Het officiële toelatingsorgaan, het Ctgb, beoordeelt middelen afzonderlijk op basis van Europese regelgeving.
Sommige stoffen mogen alleen ‘s nachts worden gebruikt, bijvoorbeeld een PFAS-insecticide die bij daglicht schade aan bestuivers kan veroorzaken. Toch worden die stoffen aangetroffen in planten die gewoon overdag worden verkocht in tuincentra.
Lees verder onder de video >>
Waarom dit jou aangaat
Je denkt misschien: ik koop die planten voor de sier, wat maakt het uit? Maar juist bloemen die bestuivers aantrekken, vormen een risico. Bijen, vlinders en hommels komen massaal af op lavendel en vlinderstruiken, precies de soorten die in het onderzoek zwaar vervuild bleken. Ook kinderen en huisdieren komen in aanraking met deze planten.
Volgens PAN-NL kunnen sommige gifstoffen tot wel 2 jaar in een plant aanwezig blijven. Dat betekent dat je ook het tweede tuinseizoen nog te maken kunt hebben met schadelijke stoffen in je tuin.
Lees ook: Wilde bijen sterven uit, de gevolgen.
Wat te doen met je bespoten tuinplanten
PAN-NL geeft enkele praktische tips om de schade te beperken:
- Verwijder bloemen om insecten te weren.
- Snoei de plant terug, vooral bij vlinderstruiken. Deze lopen meestal snel opnieuw uit en je bent een deel van de gifstoffen kwijt.
- Laat de plant een seizoen rusten, voordat je hem opnieuw laat bloeien.
Koop bewust: ga voor biologische tuinplanten
Maar vorkomen is beter dan genezen. De beste manier om je tuin echt insectvriendelijk te maken, is door bewust te kiezen voor biologisch gekweekte planten. Deze worden geteeld zonder synthetische bestrijdingsmiddelen en vormen geen bedreiging voor insecten, dieren of mensen.
Steeds meer tuincentra werken aan verduurzaming. Zo laat Intratuin weten dat ze werken aan een assortiment waarbij in 2030 70% van de planten chemievrij is. Er is zelfs een lavendel-werkgroep opgericht die zoekt naar natuurlijke alternatieven voor de teelt van deze populaire plant.
Lees ook: Tuintrends 2025, duurzaam en modern.
Bronnen:
Kassa, PAN Nederland, Ctgb