In Nederland zijn vorig jaar 137.000 vrouwen langdurig gestalkt. Slechts een klein deel van hen deed aangifte. Waarom is die drempel zo hoog, en waarom is het belangrijk om wel actie te ondernemen?
Schokkende cijfers
Nieuwe gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) laten zien dat vooral vrouwen vaak het slachtoffer zijn van stalking. Vorig jaar zijn 137.000 vrouwen in Nederland geteisterd door stalkers, tegenover 90.000 mannen.
In de leeftijdsgroep van 15 tot 25 jaar was het aandeel van gestalkte vrouwen het grootst, waarbij in 6 van de 10 gevallen de dader een partner of ex-partner was.
Lees ook: ongewenst seksueel gedrag bij geconstateerd.
Stalken kan op verschillende manieren
- Aanhoudende ongewenste communicatie via brieven, e-mails, telefoontjes, sms’jes en socialmediaberichten
- Dreigen met geweld of verspreiden van foto’s van het slachtoffer
- Opwachten, bespieden of achtervolgen
- Verspreiden van leugens of roddels over jou of je familie
- Vernielen of beschadigen van eigendommen
- Bestellingen doen uit jouw naam
- Lastigvallen van kinderen, vrienden, familie of collega’s
Lees verder onder deze video >>
Lage aangiftebereidheid
Opvallend is dat slechts een klein deel van de slachtoffers aangifte doet: slechts 22 procent van de vrouwen meldt stalking bij de politie.
De redenen hiervoor variëren, van de overtuiging dat aangifte doen niet helpt (33 procent) tot simpelweg niet eraan gedacht hebben (23 procent) of het niet belangrijk vinden. Daarnaast vinden veel vrouwen (17 procent) het spannend om aangifte te doen, deels uit angst voor wraak.
Stappenplan bij stalking: van melding tot aangifte
Wanneer je te maken krijgt met stalking, is het belangrijk om snel en effectief te handelen. Hier is een overzicht van de stappen:
1. Documenteer alles
Houd een logboek bij van alle stalkingincidenten: data, tijden, locaties, en de aard van de incidenten. Bewaar bewijsmateriaal zoals berichten, e-mails, voicemails, screenshots, en foto’s van beschadigingen. Probeer telefoongesprekken op te nemen.
2. Praat erover
Vertel familie, vrienden of collega’s wat er gebeurt. Hun steun is cruciaal en zij kunnen ook getuigen zijn van incidenten.
3. Melding doen
Neem contact op met de politie om een melding te doen van de stalking. Dit kan telefonisch, online, of persoonlijk én eventueel anoniem. Geef zoveel mogelijk details en bewijsstukken door. Een melding kan al voldoende zijn om de politie te laten ingrijpen.
4. Bespreken met de wijkagent
Een gesprek tussen de wijkagent en de stalker kan soms de situatie verbeteren. De politie kan ook beoordelen of er behoefte is aan verdere hulpverlening.
5. Aangifte doen
Als de situatie ernstig is, doe dan formeel aangifte. Dit helpt een officieel onderzoek te starten. Bij de aangifte overhandig je alle verzamelde bewijzen. Hoe meer gedocumenteerd, hoe sterker de zaak. Geef duidelijk aan wat je wilt bereiken: het stoppen van de stalking of juridische vervolging.
6. Hulp en ondersteuning
Zoek steun bij instanties zoals Slachtofferhulp, die kunnen helpen bij het opstellen van een contactverbod, juridische ondersteuning bieden, en een advocaat vinden. Bij stalking door iemand uit je persoonlijke kring kun je (anoniem) terecht bij Veilig Thuis.
7. Blijf in contact met de politie
Informeer de politie over nieuwe incidenten. Dit helpt bij het opbouwen van een dossier dat ze later kunnen gebruiken voor vervolging. Bij elke nieuwe melding beoordelen ze je situatie opnieuw.
8. Bescherm jezelf
Overweeg praktische maatregelen zoals het wijzigen van telefoonnummers, privacy-instellingen op sociale media, en het installeren van beveiligingssystemen thuis. Informeer je omgeving zodat zij alert kunnen zijn op verdachte activiteiten.
Hoe serieus wordt stalking genomen?
De populaire Netflix-serie Baby Reindeer heeft de aandacht gevestigd op de ernstige gevolgen van stalking en de uitdagingen bij het bewijzen ervan.
Stalking kan zich manifesteren in subtiele, moeilijk te bewijzen acties, zoals constante sms’jes of het verschijnen op onverwachte momenten en plaatsen. Hoewel de impact op het slachtoffer enorm kan zijn, blijft het voor de autoriteiten vaak lastig om op te treden zonder voldoende bewijsmateriaal.
Voldoende bewijs verzamelen
Stalking wordt echter steeds serieuzer genomen door wetshandhavers, die erkennen dat de psychologische en emotionele schade net zo verwoestend kan zijn als fysieke schade.
Het is cruciaal voor slachtoffers om alle incidenten nauwkeurig te documenteren en direct melding te maken bij de politie, zodat er een dossier kan worden opgebouwd. Met voldoende bewijs kunnen de autoriteiten actie ondernemen om de veiligheid van het slachtoffer te waarborgen en de stalker te stoppen.
Trailer: populaire serie Baby Reindeer
Lees verder onder de video >>
Impact van stalking
Stalking kan grote gevolgen hebben, zoals onveiligheidsgevoelens, slecht slapen en angsten. Deze impact is bij vrouwen vaak groter dan bij mannen, volgens het CBS. Gestalkt worden is echt vreselijk, het houdt je dag en nacht bezig.
Gestalkt? Maak dan een melding
Volgens de politie is het belangrijk om actie te ondernemen bij stalking, en dit hoeft niet altijd via een aangifte. Een melding kan al genoeg zijn om de zaak in beweging te brengen. De politie kan ook kijken of er hulpverlening nodig is, zowel voor het slachtoffer als voor de dader. Een melding of aangifte wordt altijd serieus genomen. Er is geen strafrechtelijke grens voor stalking; het is ernstig genoeg als het slachtoffer het ernstig genoeg vindt. Ze zullen nooit zeggen dat je je aanstelt.
Het is cruciaal om de politie te blijven informeren over incidenten tijdens het vervolgonderzoek. Hoe meer informatie er beschikbaar is, hoe groter de kans dat de dader uiteindelijk wordt vervolgd.
Hulp van andere instanties
Bij een melding kan de politie verschillende instanties inschakelen:
- Slachtofferhulp: biedt emotionele en praktische ondersteuning, helpt bij het opstellen van een contactverbod en biedt juridische hulp.
- Veilig Thuis: biedt hulp aan slachtoffers van stalking door (ex-)partners en kan ook anoniem.
- Buurtbemiddeling of de wijkagent: als je wordt gestalkt door de buren.
Gestalkt? Voordelen van aangifte
Een aangifte biedt de politie meer mogelijkheden voor vervolgonderzoek. Stalking is niet altijd meteen een strafbaar feit. Een aangifte is vaak nodig om verder te kunnen gaan. Het is daarbij belangrijk om duidelijk te hebben wat je wilt bereiken: wil je alleen dat de stalking stopt, of wil je ook dat de dader wordt vervolgd?
Stalking is een serieus probleem en actie ondernemen is cruciaal voor de veiligheid en het welzijn van het slachtoffer. Een melding maken kan al een belangrijke stap zijn naar het stoppen van de stalking en het vinden van de benodigde hulp.