Planten blijken een geheim te herbergen dat niet altijd met het blote oog zichtbaar is. Naast het feit dat planten door fotosynthese hun eigen voedsel produceren, vertonen sommige planten het opmerkelijke fenomeen van fluorescentie. Duik mee in de wereld van de fluorescerende planten en ga het met eigen ogen zien.
Fluorescerende planten reflecteren en zenden licht uit
Fluoresceren is het vermogen van een stof of materiaal om licht uit te zenden of te reflecteren nadat het is blootgesteld aan externe straling, vaak ultraviolet licht. Bij planten resulteer dit door licht uit te zenden of te reflecteren. Vooral in het zichtbare spectrum, wanneer ze je ze blootstelt aan UV-licht. Dit komt voort uit specifieke pigmenten zoals chlorofyl en flavonoïden:
- Chlorofyl: Chlorofyl is groene pigment dat essentieel is voor de fotosynthese*, kan ook een roodachtige fluorescentie vertonen onder UV-licht.
- Flavonoïden: Flavoïden zijn verantwoordelijk voor de kleuren in bloemblaadjes, vruchten en bladeren. Sommigen fluoresceren onder UV-licht.
Wat is het doel en de functie van fluoresceren?
Het precieze doel van fluorpigmenten in planten is nog onduidelijk. Oderzoekers suggereren dat het mogelijk dient als zonbescherming of als een middel om bestuivers zoals vlinders en bijen aan te trekken: door extra zichtbaarheid te bieden.
Welke planten fluoresceren?
Niet alle planten vertonen fluorescerend gedrag. Voorbeelden van planten die bekend staan om hun fluorescerende eigenschappen zijn tot nu toe:
- Petunia’s
- Anjers
- Vlijtig liesje (bepaalde variëteiten)
Wetenschappers bestuderen veel meer planten om het beter te begrijpen en de mogelijke functies van fluoresceren te ontrafelen. Onderzoek richt zich op planten in diverse ecosystemen, variërend van regenwouden tot woestijnen, om de diversiteit van fluorescerende planten te verkennen en hun rol in het ecosysteem te snappen.
Fluorescerend flora zijn educatief én decoratief
Onderzoekers bestuderen daarbij de moleculaire mechanismen achter plantenfluorescentie om het fenomeen in kaart te brengen. Deze kennis heeft waardevolle toepassingen, waaronder plantenveredeling en het verbeteren van stedelijke omgevingen.
Fluorescerende planten waarderen wetenschappers niet alleen om hun wetenschappelijk belang, maar ook om hun decoratieve en educatieve waarden. Men experimenteert ook met genetische modificatie om planten te creëren die oplichten in het donker. Zoals is gedaan door Hoofd Horticultuur van de hortus Botanicus in Leiden. Lees hieronder wat hij heeft gedaan.
Nu zien: fototentoonstelling ‘Fluorescerende planten’
De tentoonstelling ‘Fluorecerende planten’ in de Hortus Botanicus Leiden geeft jou een unieke kans om de schoonheid van fluorescerende planten te ervaren. Kijk in deze fototentoonstelling door de lens van Hoofd Horticultuur Rogier van Vugt. Zijn spectaculaire foto’s, vastgelegd met behulp van ultraviolet licht, bieden niet alleen een visueel spektakel maar werpen ook licht op de wetenschappelijke waarde van fluorescerende planten.
Pak de auto (met fietsendrager) of het ov en bezoek de betoverende tentoonstelling over wereld van planten die fluoresceren in Hortus Botanicus Leiden. De fototentoonstelling is nog tot en met 10 maart 2024 te bewonderen.
De tekst gaat onder het instagram-bericht verder >>
De tentoonstelling is niet groot, dus trek na je bezoek er nog lekker tussenuit in omgeving Leiden met deze mooie fietsroutes.
* Fotosynthese is het proces waarbij groene planten, algen en sommige bacteriën zonlicht omzetten in energie. Tijdens dit complexe chemische proces gebruiken ze koolstofdioxide en water om glucose te produceren, waarbij zuurstof als bijproduct vrijkomt. Dit fundamentele mechanisme vormt de basis van onze voedselproductie in de natuur.