Veel mensen herinneren zich nog levendig de vaste eetgewoonten van hun kindertijd: op woensdag stond gehakt op het menu en op vrijdag was het tijd voor vis. Maar waarom was dat eigenlijk zo? Velen herinneren zich dat ze als kind op woensdag altijd naar de slager moesten om half om half gehakt te kopen, waar hun moeder ’s avonds gehaktballen van maakte.
Woensdag gehaktdag
De keuze voor gehakt op woensdag heeft zijn oorsprong in het werkritme van slagers. Op maandag werden de dieren geslacht, en op dinsdag werden de beste stukken vlees, zoals riblappen, biefstuk en karbonade, van het dier gehaald. Wat overbleef, waren de restjes, die op woensdag werden vermalen tot gehakt. Dit gehakt moest diezelfde dag nog worden gegeten, omdat veel gezinnen destijds nog geen koelkast hadden.
Bovendien was gehakt een veelzijdig ingrediënt dat gemakkelijk te bereiden was, waardoor het een populaire keuze was voor gezinnen met beperkte tijd en middelen. De gehaktbal, bijvoorbeeld, is niet alleen een klassieker in de Nederlandse keuken, ook een gerecht dat door de jaren heen in verschillende variaties is bereid, van de traditionele gehaktbal tot moderne varianten met kruiden en specerijen.
Tekst gaat verder onder de video >>
@keurslagerij_vanhest IEDERE WOENSDAG IS HET TWEEDE PONDJE GEHAKT VOOR DE HALVE PRIJS! En weet jij hoe veel lekkere dingen je daarvan kan maken? 😋😜 #gehakt #aanbieding #dagaanbieding #iedere #woensdag #tiktokactie #tiktokreclame #omas #gehaktballen #worstenbrood #gehaktstaaf #soepballen #tomatensoep #vers #ambacht #reclame #keurslager #vanhest #slagerij #vanhestdatproefje #teamvanhest ♬ origineel geluid – Keurslagerij Van Hest
Vrijdag visdag
En wat betreft vrijdag? Veel mensen herinneren zich dat ze op deze dag vaak vis aten, zoals tong of kabeljauw in botersaus, of simpelweg vis met rijst. Dit gebruik was sterk verbonden met het katholieke geloof; vrijdag werd beschouwd als een dag van onthouding. Vlees was een luxeproduct en daarom niet toegestaan op deze dag. Vis was daarentegen goedkoper en werd als een gepaste vervanging gezien.
In sommige gezinnen werd er op vrijdag echter stiekem toch vlees gegeten. Vaak mocht de kostwinner, zoals een vader die als mijnwerker werkte, wel vlees eten omdat hij hard moest werken. Dit laat zien hoe culturele en religieuze tradities soms botsen met de praktische behoeften van het dagelijks leven.
Tekst gaat verder onder de video >>
Eten met een verhaal
De traditie van woensdag gehakt en vrijdag vis weerspiegelt niet alleen de eetgewoonten van vroeger, maar ook de sociale en economische omstandigheden van die tijd. Het toont aan hoe voedselkeuzes vaak zijn beïnvloed door culturele normen, religieuze overtuigingen en de beschikbaarheid van ingrediënten.
Maandag stamppot
Waarom? Stamppot was een praktische keuze na het weekend, wanneer er vaak meer luxe en uitgebreide maaltijden werden bereid. Het gebruik van seizoensgebonden groenten maakte het goedkoop en toegankelijk. Bovendien was stamppot voedzaam en vulde het goed, ideaal voor een stevige start van de week.
Zondag gebraden vlees
Waarom? De zondag was traditioneel een rustdag, waarop families samenkwamen. Een uitgebreide maaltijd met gebraden vlees was een manier om deze dag te vieren. Het bereiden van een groot stuk vlees vergde tijd en aandacht, wat het een speciale gebeurtenis maakte die vaak gepaard ging met gezelligheid en samenzijn.
Nederlandse tradities en eetgewoonten
Deze Nederlandse eettradities zijn niet alleen maar recepten; ze zijn verweven met herinneringen en verhalen van generaties. Ze brengen families samen, creëren verbondenheid en geven kleur aan onze cultuur. Of het nu gaat om het genieten van een stevige stamppot op een koude maandag of een uitgebreid gebraden stuk vlees op zondag, deze tradities herinneren ons aan de waarde van samen eten en het delen van momenten. Eten verbindt ons, en dat is iets om te vieren!