Kerstmis, een tijd van vreugde, gezelligheid en samenzijn. Maar voor velen is dit seizoen een periode van eenzaamheid en isolatie. In een wereld die zo gericht is op verbondenheid, voelen veel mensen zich juist buitengesloten, vooral ouderen.
Gelukkig zijn er manieren waarop we samen een verschil kunnen maken, een helpende hand kunnen bieden en de feestdagen voor iedereen warmer en betekenisvoller kunnen maken.
Waarom eenzaamheid tijdens de feestdagen?
December staat bekend om zijn sprankelende lichtjes en feestelijke sfeer, maar niet iedereen ervaart dit zo. Vergelijkbaar met het verhaal van Scrooge uit ‘A Christmas Carol,’ zijn er mensen die zich afgesloten voelen van de feestvreugde. Marcel Olde Rikkert, geriatrie professor aan het Radboudumc, wijst op de realiteit van eenzaamheid onder ouderen, waarbij velen worstelen met sociaal contact.
Er is nog een ander aspect van het verhaal van Scrooge dat opkomt: ouders, grootouders en verzorgers zijn niet altijd bereid om toenadering te accepteren van hun familieleden. “Vaak komt dit voort uit de angst om tot last te zijn voor de kinderen. Het idee dat we onszelf moeten redden en dat elke vorm van hulp vragen, vooral rond de kerstdagen, te veel is”, merkt Olde Rikkert op. “Soms zijn er ook fysieke obstakels of zijn de kinderen en andere verzorgers niet beschikbaar. Maar vaak komt het voort uit een verkeerde veronderstelling, namelijk dat mensen die willen helpen daar geen plezier aan zouden beleven.”
Begrip en acceptatie cruciaal
Volgens Olde Rikkert zijn begrip en acceptatie van beide kanten cruciaal. Voor ouderen betekent dit het erkennen dat ze soms hulp nodig hebben. En voor jongeren is het belangrijk om steun te bieden zonder dat dit als verplichting voelt, vooral tijdens het kerstdiner. “Het draait om een wisselwerking van hulp. Het gaat er niet om ouderen te belasten, maar om te laten zien dat hulp bieden geen last is. Het is eerder een plezier. Het is als het weigeren van hulp van een kind door te zeggen: ‘Je hoeft me met Kerst niet te helpen, ik red me wel alleen.’ Dit principe zie je ook terug in Scrooge. Als er wederzijds begrip ontstaat, voel je plotseling de menselijkheid. Dan ontstaat het gevoel dat er een positieve afloop mogelijk is.”
Tips om eenzaamheid te bestrijden
Niet iedereen wil om hulp vragen dus. Zonde, want uit onderzoek blijkt dat 25% van de Nederlanders zich eenzaam voelt. Gelukkig zijn er verschillende dingen die jij kunt doen om een steentje bij te dragen. Kerstmis is niet alleen een seizoen van ontvangen, maar vooral ook van geven. Laten we daarom met z’n alle samenwerken om een kerst te creëren waar iedereen zich geliefd en verbonden voelt. Hierbij 5 tips om eenzaamheid te bestrijden (en mocht het dit jaar niet meer lukken, denk er dan volgend jaar aan).
1. Buren en gemeenschap
- Organiseer buurtbijeenkomsten of -activiteiten of een gezamenlijk diner.
- Ga bij lokale gemeenschapscentra na of er vrijwilligerswerk is tijdens de feestdagen waarbij je kunt helpen.
2. Familie en vrienden
- Nodig mensen uit om samen te zijn tijdens de feestdagen, vooral zij die alleen zijn.
- Maak digitale connecties mogelijk voor degenen die niet persoonlijk aanwezig kunnen zijn.
3. Zorginstellingen en verzorgingstehuizen
- Breng tijd door met bewoners in verzorgingstehuizen, organiseer activiteiten of breng kleine cadeautjes.
- Neem contact op met lokale instellingen om te vragen hoe je kunt helpen.
4. Bewustwording en begrip
- Deel bewustmakingscampagnes over eenzaamheid op sociale media om mensen aan te moedigen om samen te komen en te steunen.
- Moedig open gesprekken aan over dit onderwerp binnen families en gemeenschappen.
5. Vrijwilligerswerk
- Overweeg om vrijwilligerswerk te doen bij organisaties die zich inzetten voor eenzame mensen, zoals maaltijdbezorgingsservices.
Verandering begint bij jou
Elke kleine daad van vriendelijkheid telt. Een telefoontje, een uitnodiging of gewoonweg aanwezig zijn voor iemand die eenzaam is, kan een wereld van verschil maken. Het draait om het creëren van verbindingen, het tonen van empathie en het verspreiden van liefde en vreugde vooral tijdens deze speciale tijd van het jaar.