Kerst is niet voor iedereen de tijd van vreugde, gezelligheid en samenzijn. Voor alleenstaanden is dit de periode van eenzaamheid en isolatie. In een wereld die zo gericht is op verbondenheid, voelen veel mensen zich juist buitengesloten, vooral ouderen.
Gelukkig zijn er manieren waarop we samen een verschil maken, hulp vragen en elkaar een helpende hand bieden en de feestdagen voor iedereen warmer en betekenisvoller maken.
Waarom eenzaamheid tijdens de feestdagen?
December staat bekend om zijn sprankelende lichtjes en feestelijke sfeer, maar niet iedereen ervaart dit zo. Vergelijkbaar met het verhaal van Scrooge uit ‘A Christmas Carol,’ zijn er mensen die zich afgesloten voelen van de feestvreugde. Marcel Olde Rikkert, geriatrie professor aan het Radboudumc, wijst op de realiteit van eenzaamheid onder ouderen, waarbij velen worstelen met sociaal contact.
Er is nog een ander aspect van het verhaal van Scrooge dat opkomt: ouders, grootouders en verzorgers zijn niet altijd bereid om toenadering te accepteren van hun familieleden. “Vaak komt dit voort uit de angst om tot last te zijn voor de kinderen. Het idee dat we onszelf moeten redden en dat elke vorm van hulp vragen, vooral rond de kerstdagen, te veel is”, merkt Olde Rikkert op.
“Soms zijn er ook fysieke obstakels of zijn de kinderen en andere verzorgers niet beschikbaar. Maar vaak komt het voort uit een verkeerde veronderstelling, namelijk dat mensen die willen helpen daar geen plezier aan zouden beleven.”
De tekst gaat onder de video verder >>
Begrip en acceptatie cruciaal
Volgens Olde Rikkert zijn begrip en acceptatie van beide kanten cruciaal. Voor ouderen betekent dit het erkennen dat ze soms hulp nodig hebben. En voor jongeren is het belangrijk om steun te bieden zonder dat dit als verplichting voelt, vooral tijdens het kerstdiner. “Het draait om een wisselwerking van hulp. Het gaat er niet om ouderen te belasten, maar om te laten zien dat hulp bieden geen last is. Het is eerder een plezier. Het is als het weigeren van hulp van een kind door te zeggen: ‘Je hoeft me met kerst niet te helpen, ik red me wel alleen.’ Dit principe zie je ook terug in Scrooge. Als er wederzijds begrip ontstaat, voel je plotseling de menselijkheid. Dan ontstaat het gevoel dat er een positieve afloop mogelijk is.”
De tekst gaat onder de video verder >>
Tips om eenzaamheid te bestrijden
Niet iedereen durft om hulp te vragen, en dat is zonde. Uit onderzoek blijkt namelijk dat 25% van de Nederlanders zich eenzaam voelt. Gelukkig zijn er verschillende dingen die jij kunt doen om een steentje bij te dragen. Kerstmis is niet alleen een seizoen van ontvangen, maar vooral ook van geven. Laten we daarom samen werken aan een kerst waarin iedereen zich geliefd en verbonden voelt.
Hieronder vind je 5 praktische tips om eenzaamheid te bestrijden.
1. Buren en gemeenschap
- Organiseer buurtbijeenkomsten, zoals een kerstdiner of spelletjesavond.
- Informeer bij lokale gemeenschapscentra of er vrijwilligerswerk is waarbij je kunt helpen.
2. Familie en vrienden
- Nodig iemand uit die anders alleen zou zijn, zelfs voor een eenvoudige maaltijd of kopje koffie.
- Help oudere familieleden of vrienden om digitaal contact te maken met anderen.
3. Zorginstellingen en verzorgingstehuizen
- Breng tijd door met bewoners in verzorgingstehuizen: organiseer een activiteit, zing kerstliedjes of geef kleine cadeautjes.
- Neem contact op met lokale instellingen en vraag hoe je een bijdrage kunt leveren.
4. Bewustwording en begrip
- Deel berichten over eenzaamheid op sociale media en moedig mensen aan om steun te bieden.
- Stimuleer open gesprekken over eenzaamheid binnen families en gemeenschappen.
5. Vrijwilligerswerk
- Meld je aan bij organisaties die zich inzetten voor eenzame mensen, zoals voedselbanken of maaltijdbezorgingsdiensten.
Waarom praten helpt
Praten met anderen kan een groot verschil maken. Door je gevoelens te delen met vertrouwde vrienden of familie, voel je steun en begrip. Dit helpt je om meer inzicht te krijgen in wat belangrijk voor je is. Stel jezelf bijvoorbeeld de vraag: Wat geeft mijn leven zin? Zulke gesprekken kunnen je een gevoel van verlichting en richting geven.
De kracht van het bespreken van eenzaamheid
Of het nu gaat om verloren sociale verbindingen of onverwerkte rouw, gesprekken openen vaak de deur naar oplossingen en hernieuwde betekenis in iemands leven.
Om eenzaamheid effectief te doorbreken, is het belangrijk dat professionals en vrijwilligers worden getraind in het herkennen en bespreekbaar maken ervan. Samen kunnen we een samenleving creëren waarin niemand zich alleen hoeft te voelen.
Waarom praten over stress ook belangrijk is
Stress lijkt soms onvermijdelijk in onze drukke samenleving, maar het is belangrijk om erover te praten. Stress delen met familie, vrienden of een coach helpt je niet alleen om verlichting te vinden, maar voorkomt ook dat het escaleert naar een burn-out. Het kan inzichten bieden in verwachtingen die je jezelf oplegt en ruimte creëren voor verandering.
Verandering begint bij jou: met kleine, liefdevolle gebaren en open gesprekken maken we samen een verschil.
Verandering begint bij jou
Elke kleine daad van vriendelijkheid telt. Een telefoontje, een uitnodiging of gewoonweg aanwezig zijn voor iemand die eenzaam is, kan een wereld van verschil maken. Het draait om het creëren van verbindingen, het tonen van empathie en het verspreiden van liefde en vreugde vooral tijdens deze speciale tijd van het jaar.
Andere handige adviezen
Heb je aanhoudende psychische klachten of last van een (winter)dip? Probeer deze aanvullende tips:
- Bekijk de film Wat kun je doen om je goed te voelen?.
- Bezoek Thuisarts.nl voor meer adviezen over mentale gezondheid en welzijn.
Wanneer naar de huisarts gaan
Als de adviezen niet voldoende helpen en je klachten verergeren, wacht dan niet langer en maak een afspraak bij je huisarts. Tijdig hulp zoeken kan voorkomen dat je klachten ernstiger worden.
Lees ook: Wat te doen als je eenzaam bent, 10 tips en Eenzaamheid: wat houdt het eigenlijk in?
Let op: Startpagina geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij twijfel altijd een arts.
Foto: Canva