Bron: © Canva. Het diversiteitsbeleid: we laten ons niet gek maken door de Amerikanen.
De weerstand tegen de invloed van Amerikaanse politiek op het diversiteitsbeleid neemt toe, ook binnen in het bedrijfsleven. “We laten ons niet gek maken en bepalen ons eigen beleid, niet Washington”, zegt VNO-NCW-voorzitter Ingrid Thijssen. Ondertussen groeit de zorg onder lhbtiq’ers: reizen naar de VS voelt voor velen niet langer veilig.
Amerikaans beleid: weg met ‘woke’
Sinds de regering-Biden eind 2022 een ambitieus inclusieprogramma lanceerde onder het motto ‘Equity, Diversity and Inclusion’ (EDI), heeft het Amerikaanse diversiteitsbeleid verschillende gezichten gekregen. Binnen de VS steunt de federale overheid diversiteitsinitiatieven in het bedrijfsleven, onderwijs en de publieke sector. Maar tegelijk groeit onder Republikeinse gouverneurs en congresleden de weerstand tegen wat zij ‘woke indoctrinatie’ noemen.
In staten als Florida, Texas en Tennessee zijn wetten aangenomen die bedrijven, onderwijsinstellingen en overheidsinstanties verbieden om beleid te voeren dat ‘voorkeursbehandelingen’ biedt aan minderheden. Dit raakt onder meer de LHBTI+-gemeenschap, mensen van kleur en vrouwen. Grote bedrijven als Disney, Target en Bud Light kwamen onder vuur te liggen toen zij inclusieve marketingcampagnes lanceerden. De tegenreactie was fel en soms agressief.
Amerikaanse druk op Europa
Wat begon als een binnenlandse strijd, krijgt nu internationale gevolgen. De Amerikaanse ambassade in Brussel zou volgens Belgische media herhaaldelijk hebben aangedrongen op het afbouwen van ‘identity-based programs’ binnen Europese multinationals. Vooral bedrijven met hoofdkantoren in Europa maar een notering aan de Nasdaq of New York Stock Exchange zouden onder druk staan om hun diversiteitsdoelen aan te passen.
De Belgische minister van Economie Pierre-Yves Dermagne noemde de bemoeienis ‘een inbreuk op onze soevereiniteit’. Ook in Den Haag klinkt kritiek. “Het is onacceptabel dat Amerikaanse sentimenten over woke-beleid invloed proberen uit te oefenen op onze ondernemingen”, stelt Tweede Kamerlid Don Ceder (ChristenUnie). “Nederland maakt zijn eigen afwegingen over wat inclusie en gelijkheid betekent.”
Nederlandse bedrijven houden vast aan inclusie
Ondanks de druk uit de VS blijven veel Nederlandse bedrijven vasthouden aan hun diversiteitsbeleid. Multinationals als Unilever, Philips en ING benadrukken het belang van een inclusieve bedrijfscultuur. “Diversiteit is geen modewoord, maar een voorwaarde voor innovatie en succes”, stelt een woordvoerder van Philips.
VNO-NCW steunt dat standpunt. Voorzitter Ingrid Thijssen: “We moeten ons niet laten meeslepen door een culturele strijd die elders wordt gevoerd. Nederlandse bedrijven opereren wereldwijd en hebben een verantwoordelijkheid naar al hun medewerkers. Daar hoort een veilig en inclusief werkklimaat bij.”
Ook MKB-Nederland ziet geen aanleiding om beleid aan te passen: “Het Nederlandse bedrijfsleven kiest zelf waar het voor staat. We willen dat alle werknemers zich welkom voelen, ongeacht afkomst, gender of seksuele oriëntatie.”
Lees verder onder het bericht >>
In de Verenigde Staten bestaan er per decreet nog maar twee geslachten: man en vrouw. Reden voor ons ministerie van Buitenlandse Zaken het advies te geven als lhbtiq+'ers niet naar de VS af te reizen. Je moet bij aankomst als transman en vrouw je geboortegeslacht opgeven, dat dus… pic.twitter.com/BJiOKMDpMz
— Bar Laat (@barlaat) March 27, 2025
Belangenorganisaties: ‘Zorgwekkende signalen’
Belangenorganisaties zoals COC Nederland en Workplace Pride volgen de ontwikkelingen met argusogen. Ze waarschuwen voor een mogelijk domino-effect als Amerikaanse druk effect sorteert. “Wat in Florida begint, kan via de aandeelhoudersvergadering in Amsterdam eindigen”, zegt Remco Boxelaar van Corporate Queer. “Daar moeten we alert op zijn.”
Ook in de reiswereld zijn de gevolgen voelbaar. Volgens het COC overwegen steeds meer LHBTI+-ers hun reis naar de VS te annuleren of uit te stellen. “We krijgen regelmatig meldingen van mensen die zich onveilig voelen om naar bepaalde staten te reizen,” zegt COC-voorzitter Lucille Werner. “Vooral trans personen lopen risico, gezien de wetgeving in staten als Alabama en Kentucky.”
De Amerikaanse LHBTI+-organisatie Human Rights Campaign (HRC) riep vorig jaar al op tot voorzichtigheid: “De VS zijn geen homogeen land. In sommige staten zijn fundamentele rechten van queer mensen niet langer gegarandeerd.”
Politiek debat laait op
In de Tweede Kamer groeit het besef dat er heldere grenzen moeten worden gesteld aan buitenlandse invloed. GroenLinks-PvdA pleit voor een hoorzitting met vertegenwoordigers van bedrijven, belangenorganisaties en experts op het gebied van mensenrechten.
Tweede Kamerlid Habtamu de Hoop: “Nederland heeft een traditie van tolerantie en inclusiviteit. Die moeten we beschermen, zeker nu dat wereldwijd onder druk staat.” Ook D66 steunt dit voorstel: “De culturele oorlog in de VS mogen we hier niet importeren.”
Koers bepalen in eigen huis
Nederland staat op een kruispunt. Terwijl Amerikaanse bedrijven en politici worstelen met de vraag hoe ver diversiteitsbeleid mag gaan, kiezen Nederlandse ondernemingen voorlopig hun eigen koers. Belangenorganisaties en politici blijven waakzaam. De boodschap is duidelijk: we luisteren, maar buigen niet.
“Inclusie is geen ideologie, het is een mensenrecht”, aldus Lucille Werner (COC).
Bronnen:
De Tijd, NOS, NRC, COC