Als afsluiting van de Europese Week van de Mobiliteit beleven in september veel steden en gemeenten een autoloze zondag. Zo ook onze zuiderburen. Wegen worden afgesloten, straten en pleinen ingericht voor voetgangers, fietsers en skaters. Dit alles om ons bewuster te maken van de effecten van onze heilig koe op het milieu.
Broeikaseffecten terugdringen
Meer dan 70% van de EU-burgers woont in stedelijke gebieden en zorgt voor 23% van alle broeikasgasemissies in het transport. Met de campagne moedigt de Europese Commissie gedragsverandering bij mensen aan om ons meer gebruik te laten maken van alternatieve vormen van vervoer.
Het Belgisch koningshuis geniet van de autoloze zondag
De tekst gaat onder het bericht verder >>
🚲 De Koning en Prinses Eléonore genieten van de autoloze zondag in @StadMechelen! Er gaat niets boven een fietstocht (in de zon) om de @mobilityweek af te sluiten. pic.twitter.com/YTCKmtOEFp
— Belgian Royal Palace (@MonarchieBe) September 22, 2024
Oorsprong van autoloze zondagen
Maar waar komt het idee van een autoloze zondag oorspronkelijk vandaan? Wanneer en waarom werd onze heilige koe in het verleden aan de kant gezet?
25 november 1956 – de Suezcrisis
Op 25 november 1956 vond in ons land de allereerste autoloze zondag plaats. Aanleiding tot die historische gebeurtenis was de Suezcrisis, een conflict over het bezit van en de toegang tot het Suezkanaal.
De toenmalige Egyptische president Nasser wilde de Frans-Britse maatschappij die dat kanaal exploiteerde nationaliseren en onder het bestuur en de controle van zijn land brengen. Tot woede van Frankrijk en Engeland.
Gevolg van het conflict was dat de olietoevoer vanuit het Midden-Oosten richting Europa drastisch verminderd werd. Reactie van het Westen? Een autoloze zondag.
Eerste Mini geboren
Het gevolg van de Suezcrisis is de ‘Mini’. De baas van BMC (British Motor Corporation) wou immers een goedkoop, zuinig autootje als reactie op de benzineslurpende auto’s van toen. Zo klein mogelijk, maar groot genoeg om 4 volwassenen te vervoeren. Eind augustus 1959 rolde de eerste Mini (3,05 m lang en 1,41 m breed) van de band.
18 november 1973 tot 13 januari 1974 – de oliecrisis
Van 18 november 1973 tot en met 13 januari 1974 werden er als gevolg van de oliecrisis verschillende autoloze zondagen georganiseerd in ons land. De OPEC (Organisatie van Olie-Exporterende Landen) verhoogde eerst de olieprijs met 70 procent en amper een week later werd de oliekraan naar het Westen bijna helemaal dichtgedraaid omwille van de steun aan Israël in de Jom Kippoeroorlog.
De tekst gaat onder het bericht verder >>
Met de trein naar WK-kwalificatiewedstrijd
Op de eerste autoloze zondag – 18 november 1973 – speelde het Nederlands elftal tegen België een belangrijke WK-kwalificatiewedstrijd in Amsterdam. Voor meer dan 52.000 fans vormde die autoloze zondag geen obstakel om hun weg naar het Olympisch Stadion te vinden. Duizenden togen per trein naar de voetbalwedstrijd.
10 miljoen liter brandstof bespaard
Om te voorkomen dat reserves moesten worden aangesproken, werden verschillende maatregelen afgekondigd. Allereerst was daar een verplichte snelheidsbeperking van 100 km per uur op de autosnelwegen. In de bebouwde kom werd de maximumsnelheid begrensd tot 60 km per uur. Nadien volgde een eerste autoloze zondag, op 18 november 1973. Achteraf werd berekend dat er die dag naar verluidt meer dan 10 miljoen liter brandstof werd bespaard.
Een week later, bij de tweede autoloze zondag, moesten ook bromfietsen aan de kant blijven. In ons fietsland deden rijwielhandelaars gouden zaken. De horeca klaagde steen en been, want de klanten bleven weg.
Krijgen we in de toekomst ook nog autoloze zondagen?
Bronnen: VAB Magazine. Foto: Codrut Tomescu’s Images (Canva)