In de huidige samenleving wordt er van je gevraagd om steeds sneller te reageren op trends en ontwikkelingen. Dit veroorzaakt regelmatig spanningsklachten bij personen. Bij een burn-out ben je helemaal opgebrand en voel je je lichamelijk én geestelijk totaal uitgeput. Maar liefst 1,3 miljoen mensen in Nederland hebben burn-out verschijnselen.
Wat zijn de symptomen, klachten en meest voorkomende oorzaken van een burn-out?
Lichamelijke symptomen
De eerste symptomen van burn-out zijn meestal lichamelijk. Het kan gaan om vermoeidheid, slapeloosheid en een algemeen gevoel van slechte gezondheid. Naarmate de aandoening voortschrijdt, kunnen deze fysieke symptomen gepaard gaan met emotionele en mentale symptomen zoals angst, depressie, prikkelbaarheid en concentratieproblemen.
In ernstige gevallen kan burn-out leiden tot volledige fysieke en mentale uitputting. Dit gebeurt niet van de een op de andere dag, het ontstaat heel geleidelijk. Het moment dat je burn-out verschijnselen bij jezelf herkent, is hét moment om aan de bel te trekken. Ook al met lichte symptomen. Wat je vaak ziet bij mensen met een burn-out, is dat ze te lang met klachten blijven doorlopen. De meeste mensen die bij de huisarts komen, hebben al minimaal een jaar last van een burn-out. Zonde, want elke dag zonder hulp en erkenning is er één. Je hoeft niet volledig lichamelijk en geestelijk te zijn uitgeteld om hulp te vragen.
Dit zijn tekenen dat je moet opletten voor een burn-out
Burn-out is een toestand van fysieke, emotionele en mentale uitputting die kan worden veroorzaakt door langdurige of buitensporige stress en onvoldoende ontspanning. Het is belangrijk de tekenen van burn-out bij jezelf en anderen te herkennen, zodat je maatregelen kunt nemen om het te voorkomen. De meest voorkomende tekenen van een burn-out zijn een overweldigd, uitgeput en hopeloos gevoel. Andere tekenen zijn slaapproblemen, veranderde eetlust, prikkelbaarheid en concentratieproblemen. Als jij of iemand die je kent deze symptomen ervaart, is het belangrijk om hulp te zoeken.
Hoe herken je een burn-out bij een ander?
Het herkennen van een burn-out bij een ander is vaak makkelijker dan bij jezelf. Merk je dat een van je naasten last heeft van de symptomen? Is diegene zichzelf niet meer? Heeft hij/zij last van stemmingswisselingen, is snel prikkelbaar en moe? Dan is de kans groot dat je naaste een burn-out heeft. Als je twijfelt of een ander last heeft van een burn-out, ga dan in gesprek met die persoon. Dit kan misschien wat lastig en moeilijk zijn, maar probeer het gesprek wel aan te knopen. Begin dan voorzichtig en laat de begrippen zoals burn-out nog even achterwege. Vertel diegene dat je je zorgen om hem/haar maakt, omdat je merkt dat het wat minder goed gaat. Je zult vanzelf zien hoe diegene hierop reageert. Misschien verras je diegene wel omdat hij of zij het zelf nog niet doorhad. Dat klinkt gek, maar dat kan. Misschien niet direct, maar hij of zij zal in ieder geval erg blij zijn dat iemand het opmerkt en hulp aanbiedt. Mensen met een burn-out waarderen (soms achteraf pas) de steun enorm. Kleine moeite, grote impact.
Symptomen die erop duiden dat je klachten van een burn-out hebt:
1. Psychische burn-out symptomen
- Concentratieverlies
- Besluiteloosheid
- Angst- en paniekklachten
- Moeite met concentreren
- Je bent snel kwaad
- Geheugenproblemen, vergeetachtigheid
- Je ergert je snel
- Gevoelens van paniek
- Je ervaart een gevoel van machteloosheid
- Je hebt constant een opgejaagd gevoel
- Neerslachtig
- Je bent (sneller) agressief
- Wantrouwen
- Je hebt nergens zin in
- Onzekerheid
- Neiging tot verslaving.
2. Lichamelijke burn-out symptomen
- Je bent constant moe
- Je ervaart slapeloosheid of hebt veel moeite om in slaap te komen
- Gevoel van uitputting
- Energieloos
- Grote mate van spierpijn
- Nek- en schouderpijn
- Hoge ademhaling
- Geen of weinig zin in seks
- Snel(ler) moe of grieperig
- Je hebt last van eczeem of andere huidproblemen
- Je hebt last van darmproblemen
- Je hebt last van een hoge hartslag
- Je hebt een hoge bloeddruk.
Klachten verschillen
Bij ieder persoon zijn de klachten en de mate van symptomen van een burn-out verschillend. Je kunt de symptomen verdelen in psychische symptomen en in lichamelijke symptomen. Lichamelijke klachten kunnen voorkomen zoals hoofdpijn, buikpijn, duizeligheid, hartkloppingen en pijn op de borst. Psychisch kan zijn dat het niet meer lukt om je gewone dagelijkse bezigheden goed te blijven doen. Een toenemende mate van gebrek aan zelfvertrouwen, jezelf niet meer goed genoeg vinden kan ook een signaal zijn.
Zwakke mensen?
Veel mensen denken dat een burn-out iets is voor zwakke mensen. Dat is niet het geval. Juist mensen die een groot verantwoordelijkheidsgevoel hebben en de neiging hebben tot perfectionisme hebben er meer kans op. Ook mensen die moeite hebben om eigen grenzen te stellen, moeite hebben om nee te zeggen, moeite hebben om hulp te vragen en te hoge verwachtingen stellen, maken meer kans op een burn-out. Ook spanningen in de privé sfeer kunnen een grote invloed hebben op het verloop van een burn-out. Soms kan iemand door één heftige gebeurtenis overspannen raken.
Voorkomen en genezen
Er zijn veel manieren om een burn-out te voorkomen en te behandelen. Sommige dingen die je zelf kunt doen, zijn regelmatig bewegen, gezond eten en tijd vrijmaken voor ontspanning en hobby’s. Als je jezelf erg gestrest voelt, kun je ook professionele hulp zoeken bij je huisarts of bij een (meditatie) coach of psycholoog. Behandeling van een burn-out door een psycholoog wordt niet vergoed. Wacht niet tot je klachten (te) ernstig zijn. Overleg en praat ook vooral met vrienden en/of familie. Misschien was het hen ook al opgevallen.
Startpagina geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij gezondheidsklachten altijd een arts.
Bronnen: Thuisarts.nl, Zorgwijzer.nl