Hand verbrand? Even onder de koude kraan, en daarna een lik honing erop, dan ben je er zo vanaf. Oude huismiddeltjes zijn niet altijd de beste oplossing. Wat moet je wel doen bij een brandwond? Moet je ermee naar de dokter of kun je het thuis oplossen? Wat is eigenlijk het verschil tussen een eerstegraads, een tweedegraads en een derdegraads brandwond?
Er zijn heel veel huismiddeltjes die zogenaamd fantastisch helpen bij verbranding. Een lepel honing, een rauw ei, aardappelschillen of roomboter op de brandwond, zou de pijn weghalen en zorgen dat er geen blaar of litteken ontstaat. Er zijn zelfs mensen die de brandwond weken in melk of in yoghurt en er plakjes komkommer op leggen om van de pijn af te komen. Experts zijn er heel duidelijk over: smeer niks op een brandwond. Het helpt allemaal niks en in het slechtste geval veroorzaak je met die huismiddeltjes een flinke ontsteking. Wat moet je wel doen? En wat voor brandwond heb je eigenlijk?
Eerst onder de (lauwe) kraan
Heb je je gebrand aan de oven, een gloeiende barbecue of iets anders heets? Verwijder meteen sieraden en eventuele kleding op de plek waar je je hebt gebrand. Bij een grote brandwond kan kleding vastplakken. Ga er dan niet aan trekken, laat de kleding zitten. Koel daarna de brandwond af onder stromend water, let op: dat moet niet steenkoud zijn, het liefst handlauw.
TIP: De meeste mensen zijn na een minuut of twee onder de kraan wel klaar met het verkoelen, maar dat is te kort: hou de brandwond zeker tien tot twintig minuten onder het stromende water.
Eerstegraads brandwond: rode plek, maar verder niks
Is de huid alleen rood? Is de huid intact en ontstaan er geen blaren? Dan is het een eerstegraads brandwond. Die kan flink pijn doen, maar je hoeft er niet mee naar de huisarts. Tegen de pijn kun je eventueel een pijnstiller slikken. Geen brandzalf op de wond smeren, dat helpt allemaal niet.
Tweedegraads brandwond: rode huid met blaren
Ontstaan er blaren op de plek die je hebt gebrand, dan is het een tweedegraads brandwond. Hoe je die moet behandelen, hangt af van hoe groot de brandwond is. Het is het beste om de blaren dicht te laten, soms kan dat niet: de blaren zijn heel groot of ze zitten op een lastige plek. Je kunt ze dan eventueel doorprikken met een steriele naald. Experts adviseren om met tweedegraads brandwonden in het gezicht, op handen of voeten, bij geslachtsdelen of bij een gewricht, sowieso even contact op te nemen met de huisarts.
Wil je de brandwond afdekken? Doe dat dan met vette watten of met doodgewoon keukenfolie. Dat zorgt ervoor dat er geen viezigheid in de wond kan komen, en het kan niet aan de wond vastplakken. Gaat de brandplek toch ontsteken, of word je ziek of koortsig, dan is er maar één advies: naar de huisarts.
Derdegraads brandwond: verkleurde huid, geen pijn
Derdegraads brandwonden zijn stevige brandwonden, waarbij de huid witgeel, bruin of zelfs zwart kleurt. Daarmee moet je altijd naar de huisarts. Vreemd genoeg doen deze brandwonden niet zoveel pijn, je zou kunnen denken dat het allemaal wel meevalt. Dat is niet zo: ze zijn zo diep dat niet alleen de opperhuid, maar ook de lederhuid helemaal beschadigd is en de zenuwen op die plek zijn aangetast. Hup, zo snel mogelijk naar de huisarts.
Tetanusprikken halen
Een tweede- of derdegraads brandwond is eigenlijk een open wond. Je loopt daarmee risico op een tetanus-infectie, veroorzaakt door bacterie die via de brandwond in het lichaam kan komen. Heb je maximaal tien jaar geleden een tetanusprik gehad, dan is er niks aan de hand. Als je het niet zeker weet, of je hebt geen tetanusprik gehad, ga dan even langs de huisarts om zo’n injectie te halen.
Zonnebrand? Lauw douchen
Ben je verbrand door de zon? Dat is te vergelijken met een eerstegraads verbranding van de huid. Lauw douchen en een verkoelende after-sun zorgen ervoor dat het ongemak en de pijn vermindert. Je kunt daarna niet meer met die verbrande huid in de zon. Verschijnen er blaasjes op de verbrande huid, dan is het een tweedegraads brandwond geworden. Laat de blaren heel en neem contact op met de huisarts wat je het beste kunt doen.
Wat moet je doen bij een brandwond?
- Hou de plek onder de lauwe kraan: minstens 10 minuten;
- Smeer er niks op, ook geen huismiddeltjes die aangeraden worden;
- Kijk wat voor brandwond het is, en neem contact op met de huisarts indien nodig;
- Check of je een tetanusprik nodig hebt;
- Verbrand door de zon? Lauw douchen en uit de zon blijven.
Startpagina geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij gezondheidsklachten altijd een arts.
Lees ook
- Als je je flink hebt verbrand, kun je ook koortsig en ziek worden. Weet je wat een normale lichaamstemperatuur is, en wanneer je koorts hebt?
- Heb jij ook wel eens van die vervelende blaasjes op je tong. In dit artikel geven wij tips voor aften in de mond.
- Wat kun je doen aan blaren op je voeten? Zo kun je ze voorkomen en het beste behandelen.